Helsevesen
Helsevesenet er dei samla private og offentlege helsetenestene, -institusjonane og -lovane til eit samfunn. Helsevesen har til føremål å førebyggja, diagnostisera og behandla sjukdom og skader og gje omsorg til pasientar.
Soge
[endre | endre wikiteksten]Historisk dreiv kloster og kyrkjer helseintitusjonar som hospits og fattighus. I tidleg moderne tid byrja utviklinga av statlege helsevesen. I Danmark-Noreg fekk ein først ein lege med universitetsutdanning (physicus eller medicus) i kvart stift, deretter i kvart amt og så i kvar kommune. Ein oppretta etterkvart andre offentlege stillingar for helsearbeidarar, som sertifiserte jordmødrer og chirurgici (tidlege kirurgar).[1]
Moderne velferdsstatar utvikla offentlege helsevesen som gjorde helsetenester tilgjengelege for alle innbyggjarane sine. Eit av dei første og største av desse er National Health Service i Storbritannia, som blei skipa i 1948. Dette helsevesenet har over 1,7 millionar tilsette og dekkjer over 63,2 millionar moglege brukarar.[2]
Helsevesenet i Noreg
[endre | endre wikiteksten]Det norske helsevesenet er ein av dei største samfunnssektorane i landet I 2002 utgjorde utgiftene til helsevesenet 8,7 % av BNP og stod for over 155 000 årsverk.[3]
Helsevesenet er inndelt i primærhelsetenesta og spesialisthelsetenesta. Kommunane har ansvaret for primærhelsetenesta i sitt geografiske område. Ansvaret for spesialisthelsetjenesta i Noreg er delt inn i fire regionar som kvart har eit regionalt helseføretak:
Sjå òg
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Greve, Marit & Hovind, Ole B. «Helsevesenets historie» (31. januar 2012), Store norske leksikon.
- ↑ «About the National Health Service (NHS)»
- ↑ Braut, Geir Sverre. «Helsevesenet» (10. juni 2014), Store medisinske leksikon.
- Delar av denne artikkelen bygger på «Helsevesen» frå Wikipedia på bokmål, den 13. november 2014.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Ole Georg Moseng Det offentlige helsevesen i Norge - Ansvaret for undersåttenes helse 1603-1850, 2003 ISBN 9788215003481
- Aina Schiøtz Det offentlige helsevesen i Norge - Folkets helse - landets styrke 1850-2003, 2003 ISBN 9788215003498
- Ny oversikt over det norske helsesystemet Arkivert 2014-11-13 ved Wayback Machine. – omtale av rapporten «Norway – Health system review», Nasjonalt kunnskapssenter for helsetjenesten
Denne medisinartikkelen som har med samfunn å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.
