Jaap Bakema

Jaap Bakema
Jaap Bakema in 1966
Persoonsinformatie
Nationaliteit	Nederlandse
Geboortedatum	8 maart 1914
Geboorteplaats	Groningen
Overlijdensdatum	20 februari 1981
Overlijdensplaats	Rotterdam
Beroep	architect, ontwerper
Werken
Belangrijke gebouwen	Centrale Bibliotheek Rotterdam
Archieflocatie	Het Nieuwe Instituut
RKD-profiel
Portaal    Civiele techniek en bouwkunde

Jacob Berend (Jaap) Bakema (Groningen, 8 maart 1914 – Rotterdam, 20 februari 1981) was een Nederlands architect en medenaamgever van het bureau Van den Broek en Bakema, dat een bijzondere plaats inneemt in de Nederlandse architectuurgeschiedenis van de 20e eeuw.

Aan de middelbare technische school in Groningen studeerde Bakema in 1935 af in de richtingen bouwkunde en weg- en waterbouw. Hij werkte daarna enige tijd voor de Groninger architect Willem Reitsema. Tussen 1937 en 1941 volgde hij in Amsterdam Hooger Bouwkundig Onderricht, de architectenopleiding die later de Academie voor Bouwkunst zou worden. Deze opleiding rondde hij onder zijn mentor Mart Stam cum laude af. In deze periode werkte hij ook bij Cornelis van Eesteren in Amsterdam en bij Van Tijen en Maaskant in Rotterdam.

In 1942 probeerde hij vanuit het bezette Nederland Engeland te bereiken. Hij werd in de Pyreneeën aangehouden en in Frankrijk vastgezet. In het najaar van 1944 wist hij Groningen weer te bereiken. Hij dook onder bij zijn collega-architect Evert van Linge.

Tussen 1945 en 1948 werkte Bakema bij de Dienst van Volkshuisvesting in Rotterdam. In 1948 associeerde hij zich met Johannes Brinkman en Jo van den Broek van het architectenbureau Brinkman en Van den Broek. Brinkman was toen ernstig ziek en Van den Broek was zojuist benoemd tot hoogleraar aan de Technische Hogeschool Delft. Na het overlijden van Brinkman in 1949 ging het bureau in 1950 verder onder de naam Van den Broek en Bakema. Van 1959 tot 1964 zat Bakema in de redactie van het tijdschrift Forum, samen met Aldo van Eyck en Herman Hertzberger.

Met het bureau Van den Broek en Bakema heeft Jaap Bakema een zwaar stempel gedrukt op de wederopbouw in Rotterdam. Het laatste gebouw waar hij bij betrokken was, is de Centrale Bibliotheek (1977-1983) in Rotterdam. In 1981 overleed Jaap Bakema.

• In 2006 is de Bakema Foundation opgericht. Zij kent jaarlijks een onderzoeksbeurs toe van 10.000 euro voor onderzoek op het snijvlak van architectuur, samenleving en technologie.
• De karakteristieke vakantiehuisjes op de parken van Sporthuis Centrum, het latere Center Parcs, zijn ontworpen door Jaap Bakema.

"Werkelijke architectuur kan in onze dagen slechts worden geschapen door diegenen die zinnens zijn aan de schepping van nieuwe maatschappelijke ordeningen mee te werken."

• Totale Ruimte, Annette Jansen, Querido Fosfor, 2023.

• Lijst van Nederlandse architecten