Bibisara Assaubayeva

Bibisara Assaubayeva (Taraz, 26 februari 2004) is een schaakster uit Kazachstan. Assaubayeva heeft sinds 2020 de titel Internationaal Meester (IM) en sinds 2019 de titel grootmeester bij de vrouwen (WGM).^[1][2] Twee keer was ze wereldkampioen blitzschaak bij de vrouwen. In 2021 ontving ze van FIDE de award "Uitmuntende Aziatische schaakster".^[3] In 2022 kwam ze in het Guinness Book of Records te staan, omdat ze in 2021 de jongste vrouw was die wereldkampioene blitzschaak werd. In 2022 won ze dit kampioenschap opnieuw.^[4][5]

Bibisara Assaubayeva werd geboren in Taraz,^[6] Kazakhstan, en speelde op vierjarige leeftijd haar eerste schaakpartij,^[7] nadat haar grootvader haar had leren schaken.^[8] Toen ze zes jaar oud was, won ze voor het eerst het kampioenschap van haar stad.^[7] In 2011 verkreeg ze op zevenjarige leeftijd de titel FIDE meester bij de vrouwen (WFM) toen ze in Caldas Novas (Brazilië) het Wereldkampioenschap schaken voor jeugd won, in de categorie meisjes tot 8 jaar. Assaubayeva deed ook in competitieverband aan turnen, ze werd diverse keren kampioene van Astana.^[7]

In 2016 verhuisde ze met haar familie naar Moskou en stapte over naar de Russische schaakfederatie. Assaubayeva won een gouden medaille op het WK schaken voor jeugd in Batoemi (Georgië) in de categorie meisjes tot 12 jaar.^[9] Het daaropvolgende jaar won ze een zilveren medaille in de categorie meisjes tot 14 jaar, in Montevideo, Uruguay.^[10] Ook in 2017 nam Assaubayeva op 13-jarige leeftijd deel aan het Europees kampioenschap schaken in Minsk.^[6] Ze won drie partijen, verloor er drie, en speelde vier remises, waarmee ze een norm behaalde voor de titel Internationaal Meester.^[11]

In 2019 verhuisde Assaubayeva terug naar Kazachstan en stapte over naar de schaakfederatie van Kazachstan;^[12] gedurende de periode dat ze in Rusland gewoond had, had ze geen aanvraag voor de Russische nationaliteit gedaan.^[13] In maart 2019 maakte ze haar debuut in het nationale team van Kazachstan op het vrouwentoernooi van het Wereldkampioenschap schaken voor landenteams; ze speelde aan het 3e en 2e bord en behaalde 5 pt. uit 9; haar resultaat was het beste van het team.^[14]

In december 2021 werd ze tweede achter Aleksandra Kostenjoek op het wereldkampioenschap rapidschaak voor vrouwen, in Warschau, Polen. Twee dagen later won ze het wereldkampioenschap blitzschaak voor vrouwen, met 14 pt. uit 17 (+13 =2 –2). In 2022 verdedigde ze in Almaty, Kazachstan, met succes haar titel, ze won met 13 pt. uit 17.^[15]

In 2022 speelde ze op het vrouwentoernooi van de 44e Schaakolympiade aan het tweede bord van het team van Kazachstan, dat de vijfde plaats bereikte.

In juni 2023 was haar Elo-rating 2469.

De Russische grootmeester en trainer Jevgeni Solozhenkin beschuldigde Assaubayeva via internet van valsspelen tijdens het Wereldkampioenschap schaken voor jeugd, categorie tot 14 jaar, in Uruguay in september 2017. De Ethische Commissie van de FIDE schorste Solozhenkin voor het maken van niet-onderbouwde beschuldigingen van valsspelen. Een groep grootmeesters schreef een open brief waarin zij Solozhenkin steunden.^[16] De familie van Assaubayeva stelde Solozhenkin in staat van beschuldiging vanwege het maken van destructieve beschuldigingen in het publieke domein en in de media waarin Assaubayeva's eer en goede naam werd aangevallen. Het gerechtshof in Moskou droeg Solozhenkin op om excuses aan te bieden, zijn beschuldigingen in de media in te trekken, de lasterlijke artikelen te verwijderen en als compensatie een som geld van 100.000 Russische roebel te betalen.^[17]

In 2022 onthulde de website Meduza, die zich bezighoudt met onderzoeksjournalistiek, dat Assaubayeva, evenals veel andere schaaksters, was geïntimideerd doordat ze anonieme poststukken had ontvangen, met als inhoud gebruikte condooms en pornografische foto's, afkomstig van een inwoner van Riga, Letland. Met hulp van forensische experts en via het doorzoeken van de inhoud van datalekken, kon Meduza vaststellen dat de poststukken afkomstig waren van Internationaal Meester Andrejs Strebkovs.^{[18][19][20][21]}

• december 2022 – Wereldkampioenschap blitzschaak voor vrouwen – winnaar^[5]
• december 2021 – WK blitzschaak voor vrouwen – winnaar
• december 2021 – Wereldkampioenschap rapidschaak voor vrouwen – 2e plaats
• augustus 2021 – Aziatisch vrouwenkampioenschap online schaken – winnaar^[22]
• augustus 2019 – 26e internationaal open schaakfestival van Abu Dhabi – 3e plaats bij de vrouwen^[23]
• mei 2019 – Tashkent Zonetoernooi 3.4 voor vrouwen – 1e-3e plaats, 3e na tiebreak^[24]
• februari 2019 – Moskou Open voor vrouwen – derde plaats
• juni 2017 – FIDE Meester, Europees kampioenschap schaken 2017, Minsk^[11]
• oktober 2016 – WK voor jeugd, categorie tot 12 jaar, gehouden in Batoemi, Georgië – winnaar^[9]
• september 2014 – WK voor jeugd, categorie meisjes tot 10 jaar, gehouden in Durban, Zuid-Afrika – 2e plaats^[8]
• augustus 2014 – 21e internationaal open schaakfestival van Abu Dhabi, categorie "spelers met rating onder 2000" – winnaar^[8]
• augustus 2014 – 13e Dubai schaakkampioenschap voor jeugd tot 14 jaar – winnaar, op 10-jarige leeftijd^[8]
• juni 2014 – Aziatisch jeugdkampioenschap, categorie meisjes tot 12 jaar, gehouden in Tashkent, Oezbekistan – 2e plaats^[8]
• mei 2013 – WK jeugd, categorie meisjes tot 9 jaar, gehouden in Porto Caras, Griekenland – winnaar^[8]
• mei 2012 – WK jeugd, categorie meisjes tot 9 jaar, gehouden in Iasi, Roemenie – winnaar^[8]
• maart 2012 – Kazachstaans jeugdkampioenschap blitzschaak, categorie meisjes tot 12 jaar – winnaar (ze was toen 8 jaar oud)^[8]
• toen ze zeven jaar oud was, verkreeg ze van de FIDE de titel FIDE Meester bij de vrouwen^[8]
• november 2011 – WK jeugd, categorie spelers tot 9 jaar, gehouden in Caldas Novas, Brazilie – winnaar^[25][8]
• mei 2011 – WK schooljeugd, categorie meisjes tot 7 jaar, gehouden in Krakau, Polen – winnaar^[8]

• (en)  Informatie over schaakpartijen van Bibisara Assaubayeva op ChessGames.com
• (en)  Informatie over schaakpartijen van Bibisara Assaubayeva op 365chess.com
• (en) FIDE-ratinggegevens voor Bibisara Assaubayeva

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Bibisara Assaubayeva op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.