Snorri Sturluson
Düt is en iesländsch Naam. De Achternaam is keen Familjennaam, man en Patronym. Bruuk dorüm beter blot den Vörnaam oder ok den Vörnaam un den Achternaam tohoop, wenn du över düsse Persoon snackst. |
Snorri Sturluson (* 1179 in Hvammur í Dölum, Iesland; † 22. September 1241 in Reykholt) weer en ooltieslannschen Skalden/Dichter un Historiker. Ok in de Politik hett he up Iesland en bannige Rull speelt.
Snorri siene Öllern sünd Sturla Þórðarson un Gudny Bödvarsdóttir ween. Uptagen wurrn is he vun en mächtigen Mann, as dat in de dore Tied Bruuk ween is. Dor hannel sik dat um Jón Loptsson (1124–1197) bi, wat een vun Iesland siene Goden weer, de veel to beschicken harr. Ok een vun de klööksten Mannslüde up Iesland schall he ween hebben. Jón Loptsson siene Familie weer mächtig un güng torüch bit up Halvdan Svarte. Wahnen dö he in Oddi, wat in dat Middeloller en kulturell Zentrum in Iesland ween is. Dor hett Snorri Lesen un Schrieven lehrt un ok Unnerricht kregen in Latiensch, Theologie, Geographie un Ieslannsch Recht. He weer för en korte Tied verheiraat mit eene rieke junge Fro un leev in Borganes. Man 1206 is he na Reykholt umtrocken un is dor den Rest vun sien Leven bleven. Snorri hett twee öllere Bröer harrt, de heten Þórður un Sighvatur.
Warke
[ännern | Bornkood ännern]Snorri warrt as Schriever vun de Snorra-Edda (ok Prosa-Edda oder Jüngere Edda nömmt). Dor hannelt sik dat um en Lehrbook för Skalden bi. Dat gifft bloß man veer Handschriften vun düt Wark un bloß de öllste nömmt den Schriever sien Naam. Man ok düsse öllste Handschrift is eerst um un bi 60 Johre na Snorri sien Dood tostanne kamen. Bovenhen gifft dat bannige Unnerschede mank düsse veer Handschriften. De Schrievers, de dat Book afschreven hefft, hefft dat för den Unnerricht jummers wedder verännert. So is dat mööglich, datt ok in de öllste Snorra-Edda-Afschrift nich alle Deele vun Snorri sülms herkaamt.
De Prosa-Edda is tohopenföögt ut veer Deele. Prologus un Gylfaginning maakt den Leser eerst mol bekannt mit de Nordische Mythologie. Dat Skáldskaparmál is en Lehrstück över Gedichtemaken un stellt de Middel vör, de en Skalden för sien Stil bruken deit, dat sünd kenningar un heiti. De leste Deel is Háttatal, wat en Riemelkunne is. Düsse leste Deel is nich toenne bröcht wurrn, wohrschienlich, wiel Snorri miteens ümkamen is.
Antonehmen is ok, datt Snorri de Heimskringla schreven hett. Dat is eene Geschichte vun de Könige vun Norwegen. Dat gifft ok Lüde, de meent, he harr woll ok de Egils saga schreven, vunwegen datt de Stil vun de Heimskringla un de Egils saga hen un wenn övereen stimmen deit. Man dat is doch nich to bewiesen.
Politik
[ännern | Bornkood ännern]Snorri hett as Politiker en bannige Rull speelt un siene Familie, de Sturlungar, harr in dat Land allerhand to seggen. He sülms is twee mol Spreker vun dat Gesett in dat ieslannsche Parlament ween. Dat weer de Posten, de an'n meisten to seggen harr in den Althing. So warrt de Tied vun sien Leven nich sunner Grund in Iesland siene Geschichte de Sturlungentied nömmt.
In'n Summer 1218 is Snorri na Norwegen röverseilt. Hier hett he in'n Winter Jarl Skuli besöcht un in den neegsten Summer Eskil Magnusson un siene Fro Kristina Nilsdottir Blake in Skara. Düsse beiden sünd Verwandte vun de König vun Norwegen ween. En paar Johre, nadem Snorri torüchkehrt weer na Iesland, hett düsse Jarl Skuli wat to kriegen harrt mit en Upstand gegen den norweegschen König Håkon Håkonarson. De Sake güng slecht ut. De König dach bi sik, Snorri würr ja woll ok wat to doon hebben mit den Upstand un hett em, tohopen mit en Reeg vun siene Söhns, in Reykholt an'e Siet bringen laten.
Kiek ok bi
[ännern | Bornkood ännern]Literatuur to'n Wieterlesen
[ännern | Bornkood ännern]- Wolfgang Beck: Snorri Sturluson. Der Mythos des Nordens. In: Ulrich Müller, Werner Wunderlich (Rutg.): Mittelaltermythen Band 4: Künstler, Dichter, Gelehrte. UVK Verlagsgesellschaft mbH, Konstanz 2005, ISBN 978-3-8966956-9-7
- Ivar Eskeland: Snorri Sturluson: Ein biografi. Grøndahl og Dreyers Forlag, Oslo 1992; ISBN 978-8-2504195-1-3
- Halvdan Koht: Snorre Sturlason. In: Norsk biografisk Leksikon. Band XIV. Oslo 1962
- Sverrir Tómasson: Snorri Sturluson. In: Herbert Jankuhn, Heinrich Beck u. a. (Hrsg.): Reallexikon der Germanischen Altertumskunde. Band 29. Verlag Walter de Gruyter, Berlin, New York 2005; ISBN 978-3-1101836-0-3