മാസ്റ്റഡോൺ (സോഫ്റ്റ്‍വെയർ)

Mastodon (social network)

Mastodon (social network)

മാസ്റ്റഡോൺ

വികസിപ്പിച്ചത്	Eugen Rochko, et. al
ആദ്യപതിപ്പ്	5 ഒക്ടോബർ 2016; 8 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് (2016-10-05)[1]
Stable release	v2.4.4 / 22 ഓഗസ്റ്റ് 2018; 6 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് (2018-08-22)[2]
റെപോസിറ്ററി	github.com/mastodon/mastodon
ഭാഷ	Ruby, JavaScript
ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം	Unix, Linux, BSD
പ്ലാറ്റ്‌ഫോം	Web
ലഭ്യമായ ഭാഷകൾ	Arabic, Armenian, Basque, Bulgarian, Catalan, Corsican, Croatian, Danish, Dutch, English, Esperanto, Finnish, French, Galician, German, Greek, Hungarian, Ido, Italian, Indonesian, Norwegian, Occitan, Russian, Ukrainian, Portuguese, Persian, Polish, Serbian, Swedish, Spanish, Slovak, Slovenian, Chinese, Korean, Japanese, Telugu, Thai, Hebrew, Turkish
തരം	Microblogging
അനുമതിപത്രം	GNU Affero General Public License
വെബ്‌സൈറ്റ്	joinmastodon.org

മാസ്റ്റോൺ എന്നത് എല്ലാവർക്കും ചേരാവുന്ന, ഫെഡറേറ്റഡ് ആയ ഫെ‍ഡിവേർസിന്റെ ഭാഗമായ സോഷ്യൽ നെറ്റ്വർക്കാണ്, ഫെഡിവേർസ് എന്നത് ഇതുപോലെ സ്വതന്ത്രമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന സെർവറുകളുടെ പരസ്പര ബന്ധിതവും വികേന്ദ്രീകൃതവുമായ ശൃംഖലയാണ്.

മാസ്റ്റോഡോണിന് ട്വിറ്ററിന് സമാനമായ മൈക്രോബ്ലോഗിംഗ് സവിശേഷതകൾ ഉണ്ട്. ഓരോ ഉപയോക്താവും ഒരു പ്രത്യേക മാസ്റ്റേഡോൻ സെർവറ���ലെ അംഗമാണ്, അവ സോഫ്റ്റ്‍വെയറിന്റെ ഒരു "ഇൻസ്റ്റൻസ്" എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു, മാത്രമല്ല മറ്റ് "ഇൻസ്റ്റൻസ്"കളിലെ ഉപയോക്താക്കളുമായി ബന്ധപ്പെടുകയും ആശയവിനിമയം നടത്തുകയും ചെയ്യാം. മറ്റുള്ളവർക്ക് കാണുന്നതിനായി "ടൂട്ടുകൾ" എന്ന് വിളിക്കുന്ന ചെറിയ സന്ദേശങ്ങൾ ഉപയോക്താക്കൾ പോസ്റ്റുചെയ്യുന്നു, ഉപയോക്താവിനു ക്രമീകരിക്കാനാവുന്ന സ്വകാര്യത ക്രമീകരണങ്ങൾക്കും ഇൻസ്റ്റൻസിലെ ക്രമീകരണങ്ങൾക്കും അനുസരിച്ച് മറ്റുള്ളവർക്ക് അതു ലഭ്യമാകുകയും ചെയ്യും.  മാസ്റ്റോൺ മസ്കോട്ട് ഒരു ബ്രൌൺ - ചാരനിറത്തിലുള്ള പ്രൊബോസിഡേ ആണ്, ചിലപ്പോൾ ഒരു ടാബ്ലറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ സ്മാർട്ട്ഫോൺ ഉപയോഗിക്കുന്നതായി ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.

സ്വതന്ത്രമായി പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്ന ചെറിയ സമൂഹങ്ങളെ ലക്ഷ്യമാക്കിയിട്ടുള്ള മാസ്റ്റ‍ഡോൺ ട്വീറ്ററിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തത പാലിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. ട്വിറ്റർ പോലെ, ഉപയോക്താക്കൾക്കിടയിൽ നേരിട്ട്, സ്വകാര്യ സന്ദേശങ്ങൾ അയക്കൽ മാസ്റ്റോഡോൺ പിന്തുണയ്ക്കുന്നു, കൂടാതെ മാസ്റ്റഡോണിലെ "ടൂട്ട്സ്" വ്യക്തിക്കോ, പൊതുവായോ, ഉപയോക്താവിന്റെ അനുയായികളോടു മാത്രമായോ, ഒരു ഇൻസ്റ്റൻസിലേക്കു മാത്രമായോ ചെയ്യാവുന്നതാണ്.

ഓസറ്റേറ്റസ് പ്രോട്ടോക്കോളിലൂടെ അല്ലെങ്കിൽ പുതിയ ActivityPub നിലവാരത്തിലൂടെ ആശയവിനിമയം നടത്താനുള്ള ശേഷിയുള്ള സോഷ്യൽ നെറ്റ്‍വർക്കിംഗ് സോഫ്റ്റ്‍വെയറുകൾ മാസ്റ്റോഡോൺ സെർവറുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഒരു മാസ്റ്റോൺ ഉപയോക്താവിന് ഫെഡിവേർസിലെ ഇവ പിന്തുണക്കുന്ന മറ്റു സെർവറുകളിലെ അഗങ്ങളുമായി സമ്പർക്കത്തിലേർപ്പെടാൻ സാധിക്കുന്നു.

ഉപയോക്താക്കൾക്ക് ഹ്രസ്വ ഫോം സ്റ്റാറ്റസ് സന്ദേശങ്ങൾ കാണാവുന്നതരത്തിലുള്ള ട്വിറ്ററിലെ മൈക്രോബ്ലോഗിംഗ് ഉപയോക്തൃ അനുഭവത്തെ മാസ്റ്റോഡോൺ പിന്തുടരുന്നു. മാസ്റ്റോഡോണിൽ സന്ദേശങ്ങളിൽ 500 അക്ഷരങ്ങൾ വരെയുള്ള സന്ദേശങ്ങൾ പങ്കിടാവുന്നതാണ് (ട്വിറ്ററിൽ ഇത് 280 ആണ്).

ഒരു ഫ്ലാഗ്ഷിപ്പ് വെബ്സൈറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ ആപ്ലിക്കേഷനു പകരം ഉപയോക്താവ് "ഇൻസ്റ്റൻസ്" എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു മാസ്ഡഡോൺ സെർവറിൽ അംഗമാകുന്നു. ഈ ഇൻസ്റ്റൻസുകൾ ഒരു നെറ്റ്വർക്കിൽ നോഡുകൾ ആയി കണക്റ്റുചെയ്തിരിക്കുന്നു, കൂടാതെ ഓരോ സെർവറിനും അതിന്റേതായ നിയമങ്ങൾ, അക്കൗണ്ട് അധികാരങ്ങളുമുണ്ട്. മറ്റ് ഇൻ‍സ്റ്റൻസുമായി സന്ദേശങ്ങൾ പങ്കിടണമോ എന്ന് തീരുമാനിക്കാനും കഴിയും.

സേവനത്തിൽ അനേകം സ്വകാര്യതാ സവിശേഷതകളും ഉൾപ്പെടുന്നു. ഓരോ സന്ദേശത്തിനും വ്യത്യസ്തമായ നിരവധി ഓപ്ഷനുകൾ ലഭ്യമാണ്, പോസ്റ്റ് പൊതുസമൂഹത്തിനാണോ അല്ലെങ്കിൽ സ്വകാര്യമാണോ എന്ന് ഉപയോക്താക്കൾക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ കഴിയും. പൊതു സന്ദേശങ്ങൾ ആഗോള ഫീഡിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കും, ടൈംലൈൻ എന്ന് അതിനെ വിളിക്കുന്നു. കൂടാതെ സ്വകാര്യ സന്ദേശങ്ങൾ ഉപയോക്താവിന്റെ പിന്തുടരുന്നവരുടെ ടൈംലൈനിൽ മാത്രമായി പങ്കിടാൻ സാധിക്കും. ഉപയോക്താക്കൾക്ക് അവരുടെ അക്കൗണ്ടുകൾ പൂർണ്ണമായും സ്വകാര്യമായി ക്രമീകരിക്കാൻ കഴിയും. ടൈംലൈനിൽ സന്ദേശങ്ങൾ "ഉള്ളടക്ക മുന്നറിയിപ്പ്" ഫീച്ചർ ഉപയോഗിച്ച് പ്രദർശിപ്പിക്കാൻ കഴിയും, ബാക്കിയുള്ള സന്ദേശങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്താൻ വായനക്കാർ ഉള്ളടക്കത്തിൽ ക്ലിക്കുചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്. സ്പോയിലറുകൾ മറയ്ക്കുന്നതിനും, ഉള്ളടക്ക മുന്നറിയിപ്പുകൾ അറിയിക്കുന്നതിനും, NSFW ഉള്ളടക്കം സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുമായി മാസ്റ്റോഡോൻ ഇൻസ്റ്റൻസുകൾ ഈ സവിശേഷത ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. എന്നാലു ചില അക്കൗണ്ടുകൾ ലിങ്കുകളും ആശയങ്ങളും മറച്ചുവെക്കാനായി ഈ സവിശേഷതകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.

ഫെഡറേറ്റഡ് മൈക്രോബ്ലോഗിംഗിനായി നിർമിച്ചിട്ടുള്ള മാസ്റ്റേഡോൺ ഒരു ഓപ്പൺ സോഴ്സ്, വെബ് അധിഷ്ഠിത സോഫ്റ്റ്‍വെയറാണ്. അതിന്റെ സെർവർ സൈഡ് ടെക്നോളജി റൂബി ഓൺ റെയ്ൽസ് ആണ്, അതിന്റെ ഫ്രണ്ട് എന്റ് ജാവാസ്ക്രിപ്റ്റിൽ (React.js ഉം Redux ഉം) എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. മാസ്റ്റേഡോൺ ഗ്നു സോഷ്യൽ, മറ്റു ഒസ്റ്റേറ്റസ് വേദികളുമായി  ഇന്ററോപ്പറേറ്റഡ് ആണ്. 1.6 റിലീസ് മുതൽ, അത് ActivityPub മായും ഒന്നിച്ചു പോവുന്നതാണ്.

Android, iOS, സെയ്ൽഫിഷ് ഓഎസ്, വിന്റോസ് മൊബൈൽ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള നിരവധി ശ്രേണികൾക്കായി മാസ്ഡഡോൺ എപിഐ ഉപയോഗിച്ച് ആശയവിനിമയം നടത്തുന്ന അപ്ലിക്കേഷനുകൾ (മൊബൈൽ, ഡെസ്ക്ടോപ്പ് അല്ലെങ്കിൽ ഇതര വെബ് ക്ലയന്റുകൾ) ലഭ്യമാണ്.

2016 ഒക്റ്റോബറിൽ മാസ്റ്റോഡോൺ പുറത്തിറങ്ങി. 2017 മാർച്ച് അവസാനം - ഏപ്രിൽ തുടക്കത്തിലായി ഈ മാസ്റ്റഡോൺ വികസിക്കാൻ തുടങ്ങി. ഈ സമയം മാസ്റ്റഡോൺ ട്വിറ്ററിലെ അംഗങ്ങളെ ആകർഷിക്കാൻ മാത്രം തയ്യാറായിട്ടില്ലെന്ന് ദ വേർജ് മാധ്യമം എഴുതുകയുണ്ടായി. നവമ്പർ 2017-ൽ ചൿ വെണ്ടിംഗ്, ജോൺ സ്കാൽസി, മെലാനി ഗിൽമാൻ, ജോൺ ഒനോലാൻ തുടങ്ങിയ കലാകാരന്മാരും എഴുത്തുകാരും വ്യവസായികളും മാസ്റ്റഡോണിൽ ചേർന്നു. ഈ സമയത്ത് മസ്റ്റഡോണിൽ ഒരു ദശലക്ഷം അക്കൗണ്ടുകൾ കടന്നിരുന്നു.

{{reflist|refs=^{[3] [1]}

• "Are You on Mastodon Yet? Social Network of Our Own".
• https://motherboard.vice.com/en_us/article/mastodon-is-like-twitter-without-nazis-so-why-are-we-not-using-it

• ഒഫീഷ്യൽ സൈറ്റ്
• മാസ്റ്റഡോൺ ഇൻസ്റ്റൻസുകൾ

1. ↑ ^{1.0 1.1} "Show HN: A new decentralized microblogging platform". Hacker News. 2016-10-06.
2. ↑ "Release v2.4.4". Github. Retrieved 27 Aug 2018.
3. ↑ Farokhmanesh, Megan (ഏപ്രിൽ 7, 2017). "A beginner's guide to Mastodon, the hot new open-source Twitter clone". The Verge. Retrieved ഏപ്രിൽ 8, 2017.