Brassica
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Brassica | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Brassica rapa
| ||||||||||||
Classifigazion sientífiga | ||||||||||||
|
Brassica l'è 'n zèner de piànte che fà part de la famìa botànica de le Brassicaceae.
L'è 'n zèner che g'ha 'mportànsa perchè 'l töl dét divèrse spéci cultiàde 'n agricültüra e 'n orticültüra. El töl dét apòa deivèrse màle èrbe, tat spéci salvàdeghe come spéci cultiàda ma re-natüralizàde. Divèrse i è piànte anöàle o bienàle, sèrte ótre i è arbùsti de dimensiù pesène.
El zèner l'è uriginàre de l'Europa ucidentàla, del ambiènt mediteràneo e de le regiù temperàde de l'Asia.
Endèn quach vergöna de le spéci del zèner Brassica, quàze töte le parcc de la piànta i è bùne de maià, isé pò a la raìs (Brassica rapa), i gamp (bròcol-ràa), le fòie (el gabüs, i vérs), i fiùr (i bròcoi), la somésa (el senàer négher e 'l verzàch).
Per vìa de la sà 'mportànsa 'n agricültüra, le spéci del zèner Brassica i è de spès ogèt de stüde scentìfich. Le relasiù strète 'ntra sés spéci de 'mportànsa particolàr (Brassica carinata, B. juncea, B. oleracea, B. napus, B. nigra e B. rapa) i è discriìde 'ndèla teorìa del Triàngol de U.
Spéci
[Modifega | modifica 'l sorgent]Dei quàze 1.000 taxa discriìcc, apéna 'na quarantìna de spéci e 'n otantìna de taxa infra-specìfich i è cunsideràcc bù e acetàcc. Töcc i óter, en pràtica, i è cunsideràcc apéna dei sinònim.[1]
Chèsta ché sóta l'è 'na lìsta mìa compléta, con 'n evidènsa la sò 'mportànsa econòmica:
- B. carinata: senàer de Abisinia (Abyssinian cabbage)
- B. elongata: senàer grant
- B. fruticulosa: gabüs mediteràneo
- B. juncea: senàer de l'India, senàer maròn e de fòia (brown and leaf mustards), senàer sarepta.
- Brassica napus: verzàch o raisù,
- Brassica napus (varietà napobrassica), o Brassica napobrassica:.
- Brassica narinosa:
- Brassica nigra: senàer négher
- Brassica oleracea:
- Brassica oleracea convar. acephala var. sabellica: bròcol vért
- Brassica oleracea var. botrytis: bròcol
- Brassica oleracea var. gemmifera: bròcol de Brüxèl
- Brassica oleracea italica: bròcol
- Brassica pekinensis: bròcol cinés
- Brassica perviridis
- Brassica rapa: ràa, raisù
- Brassica rupestris
- Brassica septiceps
- Brassica tournefortii: senàer aziàtich