ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

Greta Eleonora Thunberg Ernman, conosciûa senplicemente comme Greta Thunberg (IPA: [ɡreːta tʉːnbærj]); nasciûa a Stoccòlma a-i 3 de zenâ do 2003, a l'é 'n ativìsta svedeize po-u svilùppo sostenìbile e contra o cangiaménto do clìmma in sciâ tæra.

Greta Thunberg

A Greta Thunberg mentre a protesta davanti a-o parlamento svedeize

Dæti personâli

Nàscita: Stoccòlma, 3 zenâ 2003
Pàize: Svéçia

Âtre informaçioìn

Profesción: ativìsta

Biografìa

A l'é avoxâ pe-e seu manifestaçioìn davanti a-o Riksdag (parlamento) de Stoccòlma, in Svéçia, co-o slògan Skolstrejk för klimatet (Sciòpero da schêua po-u clìmma). A-i 4 de dixénbre do 2018 a Grêta a l’à parlòu di cangiaménti do clìmma a-o vèrtice de Naçioìn Unîe ch’o s’é tegnûo a Katowice in Polònia. A Grêta a l’à spiegòu coscì a gravitæ do problêma:

«Quéllo che sperémmo d’òtegnî da sta conferénsa chi l’é de capî che sémmo davànti a ’na minàccia existençiâle. Quésta a l’é a crîxi ciù grâve che l’umanitæ a l’àgge mâi avûo. Niâtri dovémmo prìmma de tùtto pigiâne coscénsa e fâ quarcösa o ciù fîto poscìbile pe fermâ e gràmme emiscioìn che fàn mâ e çercâ de sarvâ quéllo che poémmo.»

Sv-Greta Thunberg

A-i 15 de màrso do 2019 gh'é stæto 'n sciòpero mondiâle pò-u futûro do pianêta, a-o quæ à parteçipòu ’n mùggio de studénti inte 1700 çitæ de ciù de 100 pàixi do móndo (sôlo in Itàlia i studénti són stæti ciù de ’n miliône). A Grêta Thunberg a l’é intervegnûa inta manifestaçión òrganizâ a Stocólma, e a l’à aregordòu cómme ségge necesâio che-i polìtichi se dàgan da fâ e stàgan a sentî e amoniçioìn di scensiâti in sciâ scitoaçión do clìmma.

 
A biciclétta da Grêta adeuviâ pe senscibilizâ a génte
 
O pànfilo Malizia II co-o vêgio nomme Gitana

Inte l’agósto do 2019, a Greta Thunberg a l’à navegòu inte l'Òcéano Atlàntico, da Plymouth, in Inghiltæra (into Régno Unîo), scinn’a-a New York, inti Stâti Unîi. Pe no inquinâ l’âia, a l’à renonçiòu a l’aéreo e a l’à dêuviòu ’n pànfilo da regàtta de 60 pê dotòu de panélli solâri e de turbìnn-e sotomarìnn-e.

E dónca o viâgio o l’é stæto reclamizòu cómme ’na traversàdda tranzatlàntica sénsa emiscioìn de carbònio. O viâgio o l’é duòu 15 giórni, da-i 14 a-i 28 d’agósto do 2019. O pànfilo, co-o nómme Malìçia II, o l’é stæto mìsso a dispoxiçión e goidòu da-o tedésco Boris Hermann, agiutòu da-o compàgno (co-skipper) o Pierre Casiraghi.

A-o sò arîvo inta bâia de New York o Malìçia II o l’é stæto riçevûo da 17 bàrchi a véia de Naçioìn Unîe pò-u svilùppo sostegnìbile do nòstro pianêta. Intànto ch’a staiâ inte Amériche, a Thunberg a parteçipiâ a-o Summit de Naçioìn Unîe, ch’o se tegniâ a New York in sce l’açión pò-u clìmma, e a-a Conferénsa COP 25 in scî cangiaménti climàtichi ch’a se tegniâ a Santiago do Cile.

Greta Thunberg a l'é stæta elètta da l'aotorévole revìsta americànn-a Time quæ persónn-a de l'ànno 2019 [1] e coscì a l'é conpàrsa in sciâ covertìnn-a de l'ùrtimo nùmero do Time into 2019.

A Greta a divénta coscì a persónn-a ciù zóvena chò-u Time o l'à mâi çernûo cómme "personàggio de l'ànno".

 
Greta Thunberg into 2020

Inti mæximi giórni a Greta a l'é intervegnûa co-in sò discórso inta conferénsa in sciô clìmma COP25[2] de Naçioìn Unîe ch'a s'é tegnûa a Madrìd into dexénbre do 2019, arivàndo dòppo 'n viâgio transoceànico in barca e ûn in trêno.

Nòtte

  1. It's about Time: Greta Thunberg sets record as the youngest ever "Time Person of the Year" (guinnessworldrecords.com).
  2. unclimatesummit.org

Âtri progètti

Contròllo de outoritæVIAF (EN4827155466473802160007 · ISNI (EN0000 0004 7689 8558 · SBN (ITRMBV290882 · LCCN (ENno2019128908 · GND (DE1182074820 · BNF (FRcb178251906 (data) · BNE (ESXX6012498 (data) · NLA (EN67030169 · NDL (ENJA001333466 · WorldCat Identities (ENno2019-128908