1614
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 27 jannewarie - Op Vlielandj wirt de Noordsche Compagnie opgerich veur de walvösjvangs in de buurt van Sjpitsberge.
- 16 mei - Maeslantsluys wirt zelfsjtendigheid verleënd door de Sjtate van Hollandj en haet vanaaf noe Maassluis.
- 23 augustus - Groninge krit ein universiteit, de latere Rieksuniversiteit Groninge.
- 6 november - Gerard Reynst volg Pieter Both op es Gouverneur-Generaal van Nederlandjs-Indië.
- Boew van Fort Nassau in Albany, New York. Sjtichting van de kolonie Nuuj-Nederlandj.
- Óntdèkkingsreiziger Joris van Spilbergen vertrèk in augustus mèt ónger angere zien vlaggesjeep de Aeolus veur ein waereldreis van pes 1617.
- Mèt 't verdraag van Xanten wirt eine aorlog in Wesfale veurkómme. 't Hertogdóm Kleef en de graafsjappe Mark en Ravensberg kómme aan de körvors van Brandenburg en de hertogdómme Berg en Gulik aan de paltsgraaf van Palts-Neuburg. Dae lètste waas tiedig katheliek gewore óm sjteun te kriege taenge de protesjtantse körvors van Brandenburg.
- De Franse Sjtate Generaal kump veur de lètste keër biejein.
- Simon Marius publiceert zien werk Mundus Iovialis, wo-in de planeet Jupiter en zien maone waere besjreve.
- John Napier leët zien logaritmentaofele versjiene.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- 1 jannewarie - John Wilkins, Britse cryptograaf, parlementariër en bisjop van Chester (gesjtórve 1672)
- 15 mieërt - Franciscus de le Boë Sylvius, Nederlandse arts (gesjtórve 1672)
- 16 december - Everhard III van Württemberg, (gesjtórve 1674)
- exacte datum ónbekènd
- Hélène Fourment, tweëde vrouw van Rubens (gesjtórve 1673)
- Jacob van Loo, Nederlandse kunssjilder (gesjtórve 1670)
- Marc'Antonio Pasqualini, Italiaanse operazanger (gesjtórve 1691)
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]Meziek
[bewirk | brón bewèrke]Publicatie van 't Zösde Book Madrigalen van Claudio Monteverdi
Beeldende Kuns
[bewirk | brón bewèrke]-
Wèntjerlandjsjap mèt kesjteël van Tervuren (1614) Denijs van Alsloot