Benedictus XVI

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Benedictus XVI, gebore Joseph Alois Ratzinger (Marktl-am-Inn, Duitsland, 16 april 1927 - Roeme, 31 december 2022) waor 'nen Duitse kathelieke geisteleke. Vaan 19 aprèl 2005 tot 28 fibberwarie 2013 waor heer in functie es paus en bisjop vaan Roeme.

Ratzinger woort gebore in 1927 in Beiere es zoon vaan 'ne pelitiemaan dee sterk antinazistisch gezind waor. In 1941 mós heer evels bij de Hitlerjugend, umtot de wèt dat veursjreef. In 1943 mós heer in deens, meh heer deserteerde 't volgend jaor en vlöchde nao Hongarije. Na vaan april tot juni 1945 verpliechde lesse denazificatie gevolg te höbbe gónge heer en zie broor Georg Ratzinger nao 't seminarie. In 1953 kaom zien dissertatie, euver Sint-Augustinus, veerdeg. Vaanaof 1959 doceerde heer aon versjèllende universiteite achterein theologie en bij 't Twiede Vaticaans Concilie adveseerde heer kardinaal Joseph Frings dee in naom vaan Duitsland deilnaom.

In 1972 riechde heer mèt 't magazine Communio op, tot oet zouw greuje tot officieus spreekorgaan vaan de Kathelieke Kèrk. In 1977 woort heer eertsbisjop vaan München en dao-op ouch kardinaal. In 1981 beneumde paus Johannes Paulus II häöm es prefect in de Conkergatie veur de Gluifslier (de aw Inquisitie), en in 1982 lag heer zien functie es eertsbisjop nier. In 2002 woort heer deke vaan 't Colleesj vaan Kardinale. Volges ingewijde waor heer intiemer betrokke bij paus Johannes Paulus II es wee daan ouch.

Wie Johannes Paulus II op 2 april storf, woort heer dèks es sjansmaker geneump, allewel tot neet ederein dao einstummeg euver waor: väöl lui verwachde 'nen Italiaanse paus, aandere 'ne Zuid-Amerikaanse. Wie 't conclaaf op 18 april begós, woort heer in wieneg stumrundes de volgenden daag um zès oor tot paus oetgerope.

Wie ziene veurgenger stoont Benedictus XVI bekind es pacifistisch en conservatief. Heer gol es hiel erudiet (heet ummers es professor gedoceerd) en had 'n passie veur Beethoven. Op 25 januari 2006 gaof heer zien ierste encycliek oet: Deus Caritas est. Later volgde Spe Salvi en Caritas in Veritate. Oonder zie pontificaot woort de kèrk belaog door hendeg umvaankrieke sjendaole vaan seksueel kindermisbruuk door geisteleke. Me heet häöm verwete dao neet hel genóg in op te trejje. 'n Aander punt vaan kritiek waor e gemeind gebrek aon empathie: me verweet häöm mie in theologie es in de geluivege geïntrèsseerd te zien. Mèt zie conservatief beleid vervreemde heer veural in Europa de Kèrk wijer vaan häören aonhaank.

Op 11 fibberwarie 2013 kundegde heer zien aoftrejje per 28 fibberwarie as. aon. Heer verklaorde door zienen awwerdóm de krach veur 't paussjap te verlere; ieder, in 2010, had 'r al gezag tot 'ne paus moch tröktrejje es 'r neet mie kós. Benedictus waor d'n ierste paus in 700 jaor dee aoftraoj. Zienen opvolger woort d'n Argentijn Jorge Mario Bergoglio, dee de pausenaom Franciscus aonnaom. Benedictus bleef nao zie tröktrejje de titulatuur Zien Heilegheid drage, zoewie ouch 't wit habiet, en woort 'paus emeritus' geneump.

Ind december 2022 kaom 't beriech tot Benedictus zien gezoondheid hel achteroet góng. In de mörge vaan Awwejaorsdaag woort zie hiemele bekind gemaak.