Pagus Ticinensis
Ticinum est pagus Helvetianus ad meridiem Alpium spectans, qui nomen Ticino Italiane a flumine homonymo capit. Hic pagus a Padana planitie ad summas Alpes pertinet. Caput est Bilitio.
| Pagus Ticini | |
|---|---|
 | |
| Notatiae elementi | |
| Caput: | Bilitio |
| Ambitus: | 2.812 km² |
| Populatio: | 346'539 (31.12.2013) [1] |
| Densitas: | 120 incolae pro km² |
| Pars Helvetiae ab: | 1803 |
| Signum: | TI |
| Lingua: | Lingua Italiana |
| Pagina domestica: | www.ti.ch |
| Tabula | |
 | |
Finitimi pagi atque civitates sunt Valesia, Urania, Grisonia Italiaque, accurate provinciae Italiae Novum Comum, Baretium, Verbania.
Natura
recenserePropter naturam loci et lacus Verbanum ac Ceresium aer temperatus est, Alpes Ticinum a calidis ventis nam protegunt. Super apricos colles vineae crescunt.
Mons Cinerum (Italiane it:Monte Ceneri) pagum Ticini in duas partes dividit: Supra Montem Cinerum (Italiane it:Sopraceneri) et Infra Montem Cinerum (Italiane it:Sottoceneri).
In vallibus multi lapidum moles[2] corsum aquis interscindunt.
Sermo publicus
recensereIncolae Ticini Lingua Italiana loquuntur, sed multi etiam Dialecto Langobardo. In vico tantum Selva Gurin (Italiane: Bosco Gurin) Lingua Germanica sermo officialis est.
Religio
recensereMagna pars incolarum Ticini se Catholica esse profitetur, accurate:
- Catholici (75,94 %)
- Veteres Catholici (0,18%)
- Musulmani (1,87 %)
- Iudaei (0.12%)
- Orthodoxi (2,35 %)
- Protestantes (6.88%)
- Sine religione (12,22 %)
(Fons:Helveticus census anno 2000)
Historia
recensereMillennio 1 a.C.n. Leponti in vallibus Ticini et urbis Oscelae Lepontiorum habitabant.
Aevo Medio Mediolanum et Novum Comum de terris pagi Ticini contendere Mediolanenses circiter saeculum quartum decimum vicerunt. Postea Helvetii terras pagi Ticini saeculis quinto decimo et sexto decimo gradatim ceperunt, et in eas ut colonias (Italiane bagliaggi) dominata sunt.
Institutiones
recensereFacultas legum faciendi pertinet ad Magnum Consilium (Italiane Gran Consiglio) a nonaginta legatis populi constitutum et administrandi ad Civitatis Consilium (Consiglio di Stato) a quinque legatis constitutum.
Districtus
recensere
Ticino sunt octo districtus:
Praeclari cives
recensereIn Ticinum olim vixerunt aut nati sunt et hodie vivunt viri atque feminae noti:
Nati
recensere- Dominicus Fontana, pictor, architectus et sculptor.
- Franciscus Borromini, architectus.
- Dominicus Trezzini, architectus.
- Antonius Ciseri, pictor
- Franciscus Chiesa, scriptor
- Carola Del Ponte, iuris consultus
- Marius Botta, architectus.
Mortui
recensere- Thomas Mann, scriptor
- Otto Braun, vir publicus Germanicus
- Paulus Klee, pictor
- Georgius Strehler, director theatralis
- Iosephus Prezzolini, scriptor
Urbes Oppidaque et Vici
recensere- Barerna, oppidum
- Bedaliola, vicus
- Bedoledus, vicus
- Bilitio, urbs
- Brixagus, oppidum
- Cadelus, oppidum
- Cibiascum, vicus
- Clasus, vicus
- Cumanus, vicus
- Curea, vicus
- Gudum (Helvetia), vicus
- Locarnum, urbs
- Luganum, urbs
- Mendricus, vicus
- Menuxius, vicus
- Maxanius, vicus
- Morbius Inferior, vicus
- Vicus Subinates, vicus
Transitus
recensereFlumina
recensereLacus
recensereTerrae historicae
recensereNota
recensere- ↑ Confer Nuntius Officii Foederalis Statisticae, pag. 5[nexus deficit]
- ↑ Cf. Italiane diga in Castiglioni, Aloisius; Mariotti, Scaevola. Vocabolario della lingua latina, latino-italiano, italiano-latino. Quarta editio a Petro Georgio Parroni curata (Taurini, 2007).
Nexus interni
Nexus externus
recensere| Vicimedia Communia plura habent quae ad Ticinum (pagum) spectant. |
|
Haec stipula ad geographiam spectat. Amplifica, si potes! |
|
Turicum · Berna · Lucerna · Urania · Suitia · Subsilvania inferior · Subsilvania superior · Glarona · Tugium · Friburgum · Solodurum · Basilia Urbs · Basilia Rus · Scafusa · Abbatis Cella Interior · Abbatis Cella Exterior · Sanctogallum · Grisonia · Argovia · Turgovia · Ticinum · Pagus Valdensis · Valesia · Novicastrum · Genava · Iura | |