Jump to content

Diegyn

Dhyworth Wikipedya, an godhoniador rydh
Diegyn
Efander menhesennow:
Oligocen – lemmyn 30–0 Ma
Diegyn tribys
Klassans bewoniethek
Gwlaskor:
Fylum:
Klass:
Infraklass:
Placentalia
Ugh-urdh:
Urdh:
Pilosa
Is-urdh:
Folivora

Delsuc, Catzeflis, Stanhope, ha Douzery, 2001
Teyluyow
Kesstyrynnow
  • Tardigrada Latham & Davies, 1795
  • Phyllophaga Owen, 1842

Diegynnow yw eseli an isurdh Folivora a vronnviles, ow komprehendya diegynnow gwydh, hag a vyw hwath, ha diegynnow a tir, hag yw difeudhys. Merkys yns i rag sygerneth aga gwayansow, i a spen an brassa rann a'ga thermyn ow kregi a-wartha dhe woles yn gwydh koswigow trovannel Amerika Dhyghow ha Kres.

Aga hys yw yntra 60 ha 80 cm, ha'ga foos yntra 3.6 dhe 7.7 kg. Aga garrow yw hir ha'ga fennow krenn gans skovarnow byghan. I a's teves golok liw, mes aga golok ha klewes yw gwann, ytho res yw dhedha kregi war vlasa ha tava dhe dhiskudha boos.

Kevradhow metabolek diegynnow yw pur isel (le ages hanter an kevradh gwaytys rag eneval an myns na) keffrys ha'ga thempredh korf: 30 dhe 34 °C pan vons gweythresek ha le vyth pan ow powes. Dell yw usys, an minvlew yw ost dhe algi symbiotek, ow ri kudhliw rag jagwares, ocelotes hag eres gwragh. Drefen an algi, minvlew diegynnow yw ekosystem war y honan, ost dhe lies eghen a velldrosogyon, ow komprehendya re arvilek ow bratha ha sugna goos, kepar ha kelyon tewes ha moskitos, low, torek ha mitys.

Enevales digoweth yw diegynnow, ow tos warbarth saw rag parya. I a dhiyskyn dhwowrth an gwydh a-dro dhe unnweyth pub eth dydh rag kawghya war an tir.

Pub diegyn a dheber del an wedhen cekropia, mes diegynnow dewvys yw olldhebroryon, ow tybri hwesker, karyn, frooth, del ha pedrevanes byghan ynwedh. War an leuv aral, diegynnow tribys yw losowdhebroryon yn tien, ow tybri efander ynn a dhel dhyworth nebes gwydh yn unnik.

Klassans

[golegi | pennfenten]
  • Urdh Pilosa
    • Isurdh Folivora: diegynnow
      • Teylu Bradypodidae: diegynnow tribys
        • Korrdiegyn tribys, Bradypus pygmaeus
        • Diegyn tribys konna gell, Bradypus variegatus
        • Diegyn tribys konna loos, Bradypus tridactylus
        • Diegyn tribys mongus, Bradypus torquatus
      • Teylu Choloepodidae: diegynnow dewvys
        • Diegyn dewvys Hoffman, Choloepus hoffmanni
        • Diegyn dewvys Linnaeus, Choloepus didactylus

Diegynnow an tir

[golegi | pennfenten]

Diegynnow an tir a wre bewa a-dreus Amerika Dhyghow hag Amerika Gledh a-dhia a-dro dhe 20 milvil bledhen alemma. Re anedha o pur vras. Ow poosa moy ages pymp tonnas, gans hys a 6 meter ha ughelder a 5.2 meter, Eremotherium o ughella ages olifans Afrika. I eth mes a wel termyn kott wosa devedhyans tus nans yw a-dro dhe 11,000 bledhen. Dustuni a gampol tus ow helghya dhe gevranna dhe dhifeudhans megafauna Amerika. I a veu ledhys, keginys ha dybrys gans tus.