Mayotte

Allar eyjarnar eru saman kallaðar Mayotte (eða Maore), eftir stærstu eyjunni sem líka nefnist Grande-Terre. Meðal annarra eyja eru Petite-Terre (Pamanzi). Nafnið Maore er talið dregið af orðinu Mawuti sem er stytting úr arabísku جزيرة الموت Jazīrat al-Mawt sem merkir „dauðaeyja“ (kannski út af hættulegum rifum í kringum eyjuna). Nafnið varð Mayotta á portúgölsku og síðar Mayotte á frönsku. Uppruni heitisins er þó umdeildur.

Aðaleyjan, Grande-Terre, er jarðfræðilega elst Kómoreyja.^[6] Hún er 39 km löng og 22 km breið og hæsti punktur hennar er Benarafjall, 660 metra hátt. Út af gosberginu er jarðvegur tiltölulega frjósamur á mörgum stöðum. Kóralrif sem liggur umhverfis eyjuna ver hana fyrir óvinaskipum og myndar búsvæði fyrir fiska. Dzaoudzi á Petite-Terre var höfuðborg Mayotte (og þar áður höfuðborg nýlendunnar Kómoreyja) til 1977 þegar hún var flutt til Mamoudzou á Grande-Terre. Petite-Terre er 10 km² að stærð og stærsta eyjan við Mayotte.

Mayotte er hluti af Kómoreyjaklasanum sem er röð eyja sem liggur á hálfhringlaga upphækkun neðansjávar við enda Mósambíksunds. Eyjarnar eru 295 km vestan við Madagaskar og 67 km suðaustan við Anjouan sem stundum sést í góðu skyggni. Þær eru þaktar gróðri. Tvær stærstu eyjarnar, Grande-Terre og Petite-Terre, eru umkringdar 160 km löngu kóralrifi.Lónið innan við kóralrifið er um 1.500 km² og mest 80 metra djúpt. Það hefur verið kallað „stærsta riflón í suðvesturhluta Indlandshafs“.^[7] Hluti kóralrifsins er tvöfaldur sem er sjaldgæft. Það ver nær alla strönd Mayotte fyrir úthafsöldum og straumum, fyrir utan nokkur skörð, þar á meðal eitt sem nefnist „S-skarðið“. Í lóninu eru um hundrað litlar kóraleyjar, eins og Mtsamboro. Rifið er örugg höfn fyrir báta og hýsir fjölbreytt dýralíf.

Mayotte er um 374 km² að stærð. Það er því minnsta handanhafssýsla Frakklands, á eftir Martinique sem er þrisvar sinnum stærri. Helstu eyjar Mayotte eru:

• Grande-Terre (eða Maore; 363 km²)
• Petite-Terre (eða Pamanzi; 11 km²)
• Mtsamboro (2 km²)
• Mbouzi (0.84 km²) - friðland
• Bandrélé
• Sable Blanc - við Saziley-hafverndarsvæðið

Mayotte skiptist í sautján sveitarfélög og samsvarandi kantónur, nema hvað sveitarfélagið Mamoudzou skiptist í þrjár kantónur.

Evran er opinber gjaldmiðill á Mayotte.^[8] Árið 2019 var verg landsframleiðsla á Mayotte að nafnvirði 2,64 milljarðar evra (2,96 milljarðar dala).^[9] Sama ár var verg landsframleiðsla á mann að nafnvirði (ekki kaupmáttarjafnað) 9.600 evrur (10.800 dalir),^[9][1] sem er átta sinnum hærra en á Kómoreyjum, en aðeins 42% af því sem hún er á Réunion og 26% af vergri landsframleiðslu á mann í Frakklandi. Lífskjör eru því verri en í Frakklandi. Í manntalinu 2017 voru 10% húsa á Mayotte án rafmagns, 29% voru ekki með rennandi vatn innandyra, og 54% heimila voru án klósetts innandyra.^[10]

Landbúnaður á Mayotte býr við óvisssu og getur ekki keppt við Madagaskar eða Kómoreyjar vegna hærri launa. Helstu tækifæri sýslunnar liggja í ferðaþjónustu, en glæpatíðni stendur vexti hennar fyrir þrifum.