Kornwalana linguo
| Kornwalana linguo | |||
|---|---|---|---|
| Kernewek, Kernowek | |||
| Parolata en: | Kornwal | ||
| Regiono: | Europa | ||
| Quanto di parolanti: | 3 500 | ||
| Klasifikuro: | Indo-Europana linguaro Kelta lingui Britonika lingui Kornwalana | ||
| Oficala stando | |||
| Oficala linguo en: | Unionita Rejio | ||
| Regulata da: | Cornish Language Partnership | ||
| Kodexi | |||
| ISO 639-1: | kw | ||
| ISO 639-2: | cor | ||
 | |||
| Videz anke: Indo-Europana linguaro – Linguaro | |||
La Kornwalana linguo esas Britonika linguo, parolata en Kornwal. Ol havas 80% simileso kun la Bretoniana ed 75% kun la Walsana, parolata en la sama insulo.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]Du mil yari ante nun, la habitanti en Britania, exter norda Skotia, parolis en simila varianti di Kelta linguo. Cirkume 9ma yarcento, la linguo en sud-westa Britania, en Kornwal, divenis distingata de la Walsana linguo. La frua stando di la Kornwalana linguo ne esas bone konocata, ma dum 15ma yarcento ol esis retretinta avan la Angla linguo; en la westo on parolis nur Kornwalana, ma esta Kornwal esis bilingua. Existis kelka Kornwalana literaturo: oli precipue konsistis ek religiala teatraji, qui docis naraci ek la Biblo. Nula Kornwalana tradukuro di la Biblo existis.
La Kornwalana linguo konsideresis kom linguo di la basa klasi. Kande imprimita libri apareskis, on produktis nula libri en la Kornwalana. En 1547, dum la regno di Edward la 6ma, impero publikigesis ke esez nur Angla oficii en kirki en Kornwal. Lo efektigis rebeleso da Korwalani qui refuzis la nova oficii. La rebeli vinkesis, e la evento probable hastigis la desaparo di la linguo. Cirkume 1600, nur poka personi en la extrema westo di la peninsulo konocis nulo de la Angla linguo.
Esis ula eruditi qui parkomprenis lore ke la linguo balde extingesos, e li studiis ol ed olua skarsa literaturo. Parti de la Biblo tradukesis, ed en 1707 aparis gramatiko-libro. Tamen ca atenco esis tro tarda por rivivigar la linguo. En 1777 mortis Dolly Pentreath, qua segun legendo esis la lasta indijeno qua parolis Kornwalana. Pose, la linguo esis konocata nur segunquante kelka personi rimemoris vorti e frazi de sua genitori.
Tamen la linguo esis nultempe tote obliviata; esis kelka entuziasminti dum la 19ma yarcento qui studiis la skribita linguo; ol ankore duras studiesar e parolesar da kelki.[1]