Jump to content

Letonia

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Republika ti Letonia
Latvijas Republika  (Leton)
Wagayway ti Letonia
Wagayway
Eskudo ti Letonia
Eskudo
Nailian a kanta: 
Dievs, svētī Latviju!
Apo Bendisonam ti Letonia!
Lokasion ti  Letonia  (nangist a berde) – idiay Europa  (berde ken nangisit a maris-dapo) – idiay Kappon ti Europa  (berde)  —  [Leyenda]
Lokasion ti  Letonia  (nangist a berde)

– idiay Europa  (berde ken nangisit a maris-dapo)
– idiay Kappon ti Europa  (berde)  —  [Leyenda]

Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Riga
56°57′N 24°6′E / 56.950°N 24.100°E / 56.950; 24.100
Opisial a sasaoLetona
Grupgrupo ti etniko
(2018[1])
Nagan dagiti umiliLeton
GobiernoUnitario a parlamentario a batay-linteg a republika
Egils Levits
Krišjānis Kariņš
LehislaturaSaeima
Wayawaya
• Nairangarangb
18 Nobiembre 1918[2]
• Nabigbigan
26 Enero 1921
7 Nobiembre 1922
• Panagsakop iti Sobiet ken Nazi
1940–1991
• Nairangarang ti waywaya
4 Mayo 1990
• Naipasubli ti wayawaya
21 Agosto 1991
• Binigbigan ti wayawaya babaen ti Kappon ti Sobiet
6 Septiembre 1991
• Naawat iti Nagkaykaysa a Pagpagilian
17 Septiembre 1991
• Timmipon iti Kappon ti Europa
1 Mayo 2004
Kalawa
• Dagup
64,589 km2 (24,938 sq mi) (Maika-122)
• Danum (%)
1.57% (1,014 km2)
Populasion
• Karkulo idi 2018
1,925,800[3] (Maika-148)
• Senso idi 2011
2,070,371[4]
• Densidad
34.3/km2 (88.8/sq mi) (Maika-166)
GDP (PPP)Karkulo idi 2019
• Dagup
$60.509-bilion[5]
• Tunggal maysa a tao
$31,215[5]
GDP (nominal)Karkulo idi 2019
• Dagup
$35.780-bilion[5]
• Tunggal maysa a tao
$18,458[5]
Gini (2018)negatibo nga idadakkel 35.6[6]
kalalainganna
HDI (2017)increase 0.847[7]
nangato unay · Maika-41
KuartaEuro (€) (EUR)
Sona ti orasUTC+2 (EET)
• Kalgaw (DST)
UTC+3 (EEST)
Pagmanehuankanawan
Kodigo ti panagtawag+371
TLD ti internet.lvc
  1. Ti Leton ket ti kaikaisuna nga opisial a pagsasao.[8][9] Ti Libonia ket naikeddeng a kas maysa nga indihenio a pagsasao ken addaan iti espesial a legado a kasasaad.[10] Ti Latgalia a naisurat a pagsasao ken pagsasao a Senias a Leton ket addaan pay iti espesial a legado a kasasaad.[11]
  2. Ti Letonia ket de jure nga agtultuloy iti deklarasion idi 18 Nobiembre 1918.
  3. Naus-usar pay ti dominio ti .eu, gapu ta maibingay kadagiti sabali a kameng nga estado ti Kappon ti Europa.

Ti Letonia (Leton: Latvija [ˈlatvija]), opisial a ti Republika ti Letonia (Leton: Latvijas Republika), ket ti maysa pagilia iti rehion ti Baltiko iti Akin-amianan nga Europa.[12] Manipud iti waywayana, ti Letonia ket naibagbagan a kas maysa kadagiti Baltiko nga estado. Daytoy ket beddengan babaen ti Estonia iti amianan, ti Lituania iti abagatan, ti Rusia iti daya, ken ti Bielorusia iti abagatan a daya, ken makibinningay iti maysa a maritimo a pagbeddengan iti Suesia iti laud. Ti Letonia ket addaan kadagiti 1,957,200 nga agtataeng[13] ken ti teritorio iti 64,589 km2 (24,938 sq mi).[14] Ti pagilian ket addaan iti temperado a natiempuan a klima.[15]

Kalpasan dagiti napalabas a siglo a panagturay iti Sueko, Polako ken Ruso, ti maysa a turay a kangrunaan inturayan babaen dagiti aristokrasia a Baltiko nga Aleman, ti Republika ti Letonia ket naitakder idi 18 Nobiembre 1918 isi pimmanaw ken nangirangarang iti wayawaya kalpasan iti Sangalubongan a Gubat I.[2] Nupay kasta, babaen kadagiti tawen ti 1930 ti pagilian ket nagbalin nga immad-adu nga autokratiko kalpasan ti kudeta iti 1934 a nangitakder iti maysa nga autoritariano a tiray babaen ni Kārlis Ulmanis. Napasardeng ti de facto a wayawaya ti pagilian iti irurugi ti Sangalubongan a Gubat II, iti rugi ti napilit a pannakaitipon iti Kappon ti Sobiet, a sinaruno babaen ti panagraut ken panagsakup babaen ti Nazi nga Alemania idi 1941, ken ti panagsakup manen babaen dagiti Sobiet idi 1944 (Courland Pocket idi 1945) tapno mangbukel iti Leton nga SSR para kadagiti simmaruno a 45 a tawen.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Social Statistics Department of Latvia. "Pastāvīgo iedzīvotāju etniskais sastāvs reģionos un republikas pilsētās gada sākumā". Social Statistics Department of Latvia. Naala idi 23 Hulio 2018.
  2. ^ a b Ģērmanis, Uldis (2007). Ojārs Kalniņš (ed.). The Latvian Saga (iti Ingles) (Maika-11 nga ed.). Riga: Atēna. p. 268. ISBN 9789984342917. OCLC 213385330.
  3. ^ "The number of population is decreasing – the mark has dropped below 2 million". Central Statistical Bureau of Latvia. Nobiembre 2015. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 14 Oktubre 2017. Naala idi 6 Mayo 2014.
  4. ^ "Population Census 2011 – Key Indicators". Central Statistical Bureau of Latvia. 2 Abril 2012. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-06-10. Naala idi 2 Hunio 2012.
  5. ^ a b c d "Latvia". IMF.
  6. ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Naala idi 7 Marso 2019.
  7. ^ "2018 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2017. Naala idi 14 Disiembre 2015.
  8. ^ "The Constitution of the Republic of Latvia, Chapter 1 (Article 4)". The Parliament of the Republic of Latvia. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 5 Disiembre 2013. Naala idi 20 Nobiembre 2013.
  9. ^ "Official Language Law, Section 3 (Article 1)". The Parliament of the Republic of Latvia. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 4 Enero 2014. Naala idi 20 Nobiembre 2013.
  10. ^ "Official Language Law, Sections 4, 5 and 18 (Article 4)". The Parliament of the Republic of Latvia. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 4 Enero 2014. Naala idi 20 Nobiembre 2013.
  11. ^ "Official Language Law, Section 3 (Articles 3 and 4)". The Parliament of the Republic of Latvia. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 4 Enero 2014. Naala idi 20 Nobiembre 2013.
  12. ^ "Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings". United Nations. Naala idi 9 Nobiembre 2008.
  13. ^ "Population – Key Indicators". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 28 Hunio 2013. Naala idi 14 Hunio 2013.
  14. ^ "Latvia in Brief". Latvian Institute. 2011. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2018-12-26. Naala idi 5 Nobiembre 2011.
  15. ^ "Weather information in Latvia". www.travelsignposts.com. 14 Marso 2015. Naala idi 14 Marso 2015.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Letonia iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Letonia manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Letonia&oldid=401925"