Jump to content

Ado Bayero

Daga Wikipedia, Insakulofidiya ta kyauta.
Ado Bayero
Masarautar Kano

22 Oktoba 1963 - 6 ga Yuni, 2014
Muhammad Inuwa - Sanusi Lamido Sanusi
Rayuwa
Haihuwa jihar Kano da Kano, 25 ga Yuli, 1930
ƙasa Najeriya
Ƙabila Hausawa
Harshen uwa Hausa
Mutuwa Kano da jihar Kano, 6 ga Yuni, 2014
Yanayin mutuwa  (cuta)
Ƴan uwa
Mahaifi Abdullahi Bayero
Yara
Ahali Muhammadu Sanusi I
Yare Gidan Rumfa
Karatu
Harsuna Turanci
Hausa
Pidgin na Najeriya
Sana'a
Sana'a Mai wanzar da zaman lafiya, ɗan siyasa da sarki
Imani
Addini Musulunci
Hotan gidan marigayi mai martaba tsohon sarkin Kano Alhaji Ado Bayero
Marigari Ado Bayero
hoton fadar ado bayaro
The emir of kano

Ado Abdullahi Bayero About this soundAdo Bayero (An haifeshi: 25 ga watan Yuli shekara ta 1930 ya Rasu shida 6 ga watan Yuni shekara ta 2014). tsohon sarkin Kano ne tun daga shekara ta 1963 har zuwa rasuwarsa a shekara ta 2014. Ado Bayero ya kasance kafin ya zama sarkin kano shahararren ɗan kasuwa ne, kuma yayi aikin banki, tsohon ɗan sanda ne kuma Sannan yayi aiki a matsayin jakadan Nijeriya a ƙasar Senegal.

Wannan Muƙalar guntuwa ce: tana buƙatar a inganta ta, kuna iya gyara ta.


An haifi Ado Bayero a ranar 25 ga watan Yulin shekarata alif 1930 a cikin dangin sarauta na dangin Fulani Sullubawa wanda ya mallaki Masarautar Kano tun shekarar alif 1819. Mahaifinsa Abdullahi Bayero kuma mahaifiyarsa Hajiya Hasiy. Shi ne ɗa na goma sha ɗaya na mahaifinsa kuma na biyu a wurin mahaifiyarsa. A lokacin daya cika shekaru bakwai, an tura shi ya zauna tare da Maikano Zagi . [1] Mahaifinsa yayi sarauta na tsawon shekaru 27. Muhammadu Sanusi I wanda ɗan'uwan Ado Bayero ne yayi mulki bayan mahaifinsu daga shekarata alif 1953 zuwa shekarar 1963. Bayan an cire shi daga sarauta a shekarar 1963, Muhammadu Inuwa ya hau gadon sarauta na tsawon watanni uku.[2]

Rayuwa ta farko da ilimi

[gyara sashe | gyara masomin]

Bayero ya fara karatunsa a Kano yana karatun Islama, bayan haka ya halarci Makarantar tsakiya ta Kano (yanzu Kwalejin Rumfa, Kano). Ya shafe kusan shekaru uku a Makarantar Kano don nazarin larabci amma bai kammala karatun ba. Daga nan ya yi aiki a matsayin magatakarda na banki na Bankin Burtaniya ta Yammacin Afirka har zuwa shekarata alif 1949, lokacin da ya shiga Hukumar Kula da Yan asalin Kano. Ya halarci Kwalejin Zaria Clerical a shekarar alif 1952.

A shekarata alif 1956, ya yi takara kuma ya lashe zaben yanki a birnin Kano a matsayin memba na Majalisar Jama'ar Arewa (NPC). Koyaya, ya shafe kusan shekara guda kawai a matsayin memba na Majalisar Dokokin Arewa yayin da aka matsa masa ya yi murabus daga matsayinsa, wani bangare saboda 'ra'ayoyinsa na zamani'.

Bada daɗewa ba bayan ya yi murabus, an nada shi shugaban 'yan sanda na Kano.A ƙarshen shekarata alif 1962, an nada shi Jakadan Najeriya a Senegal, matsayin da ya rike har sai an nada shi a matsayin sarkin.[3] : 233 :

Mutuwarsa da maye gurbinsa

[gyara sashe | gyara masomin]

A ranar 6 ga watan Yuni shekarata 2014, bayan shekaru hamsin da dayayi akan kursiyin, Ado Bayero ya mutu a fadarsa naGidan Rumfa . Wani mummunan gwagwarmayane akan maye gurbin wanda zai gaji shi ya fito ne a cikin dangin sarauta tsakanin gidajen Bayero da Sanusi.[4] A ranar 8 ga watan Yunin shekara ta 2014, an naɗa jikansa Sanusi Lamido Sanusi a matsayin Sarkin Kano.[5] Ɗansa, Sanusi Ado ya yanke shawarar barin Kano kuma a cikin shekarar 2015, an cire shi daga dukkan sunayensa, bayan yaki ya bada biyayya ga Emir Sanusi Lamido Sanusi.[6]

  • "Alhaji (Dr.) Ado Bayero: Shekaru 40 na Hidima ga Dan Adam", Daily Trust, Oktoba 13,2003.
  • [1]
  1. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :0
  2. "Sarki Muhammadu Inuwa" (PDF). Kano Emirate.
  3. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :1
  4. "Succession war: Ex-CBN governor, uncle in tight race for the Emir of Kano". Vanguard News (in Turanci). 2014-06-07. Retrieved 2020-04-23.
  5. "SLS named new emir of Kano". TheCable (in Turanci). 2014-06-08. Retrieved 2020-04-23.
  6. "Emir Sanusi sacks Bayero, rival for throne -". The NEWS. 2015-10-28. Retrieved 2020-04-23.