Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/221

From Wikisource
This page has been proofread.
207
KELKAJ KRITIKOJ PRI LA LINGVO DE LA DELEGITARO

On vidas samtempe, pro quo la radiki adoptita da l’ uzado (o plu juste da la hazardo) esas ofte malbona : ta, qua kreas vorto quik sub la preso o sugesto di momentala bezono, esas fatale tentata selektar la vorto ipsa di sa linguo, e sub la formo, ofte derivita, sub qua ol su prezentas ad ilu. Il ne previdas (il ne havas o ne prenas la tempo necesa por to !) la tuta familyo di la radiko, e ne kalkulas la derivaji necesa qui devas naskar de ol. Ta laboro povas esar facata nur per kompetenta e laborema autori di vortolibri : ed ofte ici reflektas longtempe ante selektar radiko, e kelkfoye, pos longa serchi e provi, esas obligata chanjar la ordino di la derivaji, e konseque la senco e la formo di la radiko. Sed to esas laboro « di kabineto », quan la « fidela » Esperantisti malprizas ; to esas « pure teoriala » explori, e li prizas nur la « praktiko ». Nu ! la praktiko tale komprenata povas produktar nur malbona rezultati, koruptar rapide la linguo e destruktar sa esencala qualesi. Esperanto esas frukto di teoriala laboro e di longa reflektado ; ol bezonas ankore plua teorio e reflektado por kompletijar e perfektijar. Malprizar la teorio, to esas malprizar Esperanto ipsa ; e tala argumenti devus uzesar nur da la adversi di omna LI. artificala.

L. Couturat.

KELKAJ KRITIKOJ
PRI LA LINGVO DE LA DELEGITARO

Al la Esperantistoj oni riproĉis, ke ili defendas sian lingvon per argumentoj pri praktika oportuneco, dum la atakantoj uzas argumentojn lingvistikajn. Laŭ mia opinio, la praktikaj konsideroj estas multe pli gravaj, ol la lingvistikaj, kaj la Esperantistoj faras bone. Tamen, estus bedaŭrinde, se el tio oni konkludus, ke la argumentoj lingvistikaj estas malpli fortaj ĉe la flanko de la ortodoksaj Esperantistoj, ol ĉe la alia flanko de la Delegitaro. La celo de tiu ĉi artikolo estas elmontri en la lingvo de la Delegitaro, kaj en la argumentoj uzataj por defendi ĝin, kelkajn malbonaĵojn, kiuj ĝis nun estas malmulte priparolitaj.

La principo de internacieco estas multe trograndigata de la