Umm Kulthum

Umm Kulthum

Biografía
Nacemento	(arz) فاطمه ابراهيم السيد البلتاجى 31 de decembro de 1898 Tamayy Elzahayra, Exipto (en)
Morte	3 de febreiro de 1975 (76 anos) O Cairo, Exipto
Lugar de sepultura	Al Basatin (en)
Relixión	Islam
Actividade
Ocupación	cantante, actriz, actriz de cinema
Período de actividade	1923 - 1975
Xénero artístico	Música do Egito (pt)
Tesitura	Contralto
Instrumento	Voz
Selo discográfico	EMI Classics
Familia
Cónxuxe	Hassan Alhifnawy (1954–1975) Q11099183
Premios
Order of the Virtues (en)  Orde do Mérito Civil  Order of the Republic (en)  Order of the Two Rivers (en)  Supreme Order of the Renaissance (en)  Order of the Republic (en)  National Order of the Cedar (en)
Descrito pola fonte	Dictionary of African Biography, Obálky knih, Africa: An Encyclopedic Reference (en) , (vol:2)

Fāṭima ʾIbrāhīm es-Sayyid el-Beltāǧī (en árabe: فاطمة إبراهيم السيد البلتاجي^[1][2]) nada en Tamay Ez-Zahayra o 31 de decembro de 1898 ou o 4 de maio de 1904^[3] e finada no Cairo o 3 de febreiro de 1975, foi unha cantante exipcia, coñecida como Umm Kulthum (en árabe: أم كلثوم, en francés: Oum Kalthoum). Recibiu o título honorífico de Kawkab al-Sharq (en árabe: كوكب الشرق, "Estrela de Oriente").^[4]

Foi coñecida pola súa habilidade vocal e estilo único. Vendeu máis de oitenta millóns de discos en todo o mundo, converténdoa nunha das cantantes máis vendidas de Oriente Medio en toda a historia.^[5] Está considerada unha icona nacional en Exipto, e foi chamada "A Voz de Exipto"^[6][7] e a "Cuarta Pirámide de Exipto".^[8][9]

A admiración de Nasser pola cantante e o apoio ás ideas nasseristas do nacionalismo árabe por parte de Kulthum, fixéronna enormemente popular en todo o mundo árabe.

Umm Kulthum naceu en Tamay az-Zahayra, ad-Daqahliyya. Sendo nova, demostrou ter un gran talento para cantar, así que cando tiña doce anos, o seu pai Sheik Ibrahim Al-Sayyid Al-Baltagi, un imán, presentouna nunha pequena actuación que el dirixiu. Vestiuna como un rapaz de estilo beduíno, evitando así a desaprobación por ver unha nena sobre o escenario.^[10]

Catro anos despois, dúas celebridades, o cantante Abu l-Ala 'Muhammad e o intérprete de laúde Zakariyya Ahmad pedíronlle que os acompañase ao Cairo. Agardou a ter vinte e tres anos para aceptar a súa invitación; mentres tanto actuaba coma se fose un neno en teatros pequenos.

Dúas persoas tiveron un gran peso na súa carreira musical: a primeira, o poeta Ahmad Rami, que escribiu 137 cancións para ela e que a iniciou na literatura francesa que estudara na Sorbona. A outra persoa foi Mohamed El Qasabgi, un virtuoso do laúde que presentou a Umm Kulthum no Palacio do teatro árabe, onde tivo os seus primeiros grandes éxitos. Contra 1932 xa era famosa e fixo unha gran xira por cidades árabes, visitando Damasco, Bagdad, Xerusalén, Beirut e Trípoli. A súa fama tamén lle permitiu, en 1948, coñecer a Gamal Abdel Nasser, o oficial conspirativo e futuro presidente de Exipto. Ambos profesaron a partir dese momento unha admiración mutua.

Paralelamente á súa carreira cantante, impulsou a súa carreira como actriz, mais abandonouna axiña, preferindo o contacto persoal e emocional co público.

Na década de 1940, Umm Kulthum tiña un contrapunto na cantante Asmahan, irmá do popular Farid al-Atrash e tamén actriz. Ambas eran igualmente famosas mais totalmente opostas: a fermosa Asmahan era unha aristócrata de orixe sirio, de relixión drusa, de vida disipada e achegada aos círculos do palacio. Umm Kulthum, pola súa banda, era exipcia, de orixe humilde, musulmá e virtuosa, que deu voz a un amor profundo e desgarrador. Ademais, era simpatizante de Nasser e dos Oficiais Libres. A rivalidade rematou coa morte de Asmahan nun accidente de coche ao final da segunda guerra mundial.

En 1953, Umm Kulthum casou cun home que ela respectaba e admiraba, o seu médico Hasan al-Hafnawi. A súa popularidade foi en aumento. Os comentaristas occidentais adoitan lembrar un tremendo concerto en 1967 na sala Olympia de París, ante centos de emigrantes árabes de toda Europa.

Umm Kulthum é o expoñente máis famoso da chamada canción árabe. Foi coñecida como a Dama da Canción Árabe e a Estrela de Oriente. A súa figura era familiar: grande, cun impoñente peiteado e un vestido bordado ata os pés, acompañada da súa orquestra. Cantaba apertando unha bufanda de seda na man esquerda, onde, segundo a lenda, agochaba unha bola de haxix que lle penetraba na pel e que lle permitía interpretar as súas cancións interminables e manter o torrente de voz. É improbable que fose o caso, aínda que é certo que as súas cancións, de sólidas raíces árabes, duraban tanto tempo que a miúdo tiña que gravar versións máis curtas para encaixalas nos discos de vinilo, a razón dunha canción por disco. Nas súas actuacións públicas semanais, emitidas en directo pola poderosa rede Sawt al-Qahira e escoitadas en todo o mundo árabe, realizaba variacións e improvisacións.

A finais dos anos 60 diagnosticáronlle un caso grave de nefrite. En 1972, despois de dar o seu último concerto no Palacio do Nilo, as probas médicas indicaron que a súa enfermidade era incurable. Trasladouse aos Estados Unidos, onde se beneficiou durante algún tempo da tecnoloxía médica avanzada, mais en 1975, de volta ao seu país, tivo unha grave crise e foi hospitalizada. Todo Exipto era consciente da súa evolución e na súa vila natal toda a poboación recitou o Corán ao longo do día. Umm Kulthum faleceu no hospital do Cairo o 3 de febreiro. A súa morte provocou suicidios e expresións de histeria masiva. Ao seu funeral asistiron máis de catro millóns de persoas^[11] en loito e estalou nun alboroto cando a multitude tomou o control do seu cadaleito e o levou a unha mesquita que dixeron que era a súa favorita,^[12] deixándoo despois para o enterro.

Foi enterrada con honras de xefe de estado na Cidade dos Mortos.

Durante moitos anos, a voz da Estrela de Oriente acompañou os árabes na grande ilusión colectiva do renacemento do mundo árabe despois da era colonial: o ascenso do panarabismo, a revolución exipcia, a nacionalización da canle de Suez e a unidade árabe. A súa desaparición, pouco despois da morte de Nasser, marcou definitivamente o final dunha era.

Umm Kulthum está considerada como unha das maiores cantantes da historia da música árabe,^[13] cunha influencia significativa en moitos músicos, tanto no mundo árabe como fóra del. Entre outros, Jah Wobble sinalouna como unha influencia significativa no seu traballo. Bob Dylan,^[14][15] Maria Callas,^[16] Marie Laforêt,^[17] Bono,^[17] Robert Plant^[18] e moitos outros tamén son admiradores da súa música. Youssou N'Dour, fan dela dende a súa infancia, gravou o seu disco Egypt de 2004 cunha orquestra exipcia en homenaxe ao seu legado.^[19] Unha das súas cancións máis coñecidas, "Enta Omri", foi versionada en moitas ocasións.

En 2001, o goberno exipcio abriu o museo Kawkab al-Sharq (Estrela de Oriente) na súa memoria. Aloxado nun pavillón no terreo do Palacio Manesterly do Cairo, a colección inclúe unha serie de posesións persoais de Umm Kulthum, incluídas as súas lentes de sol e bufandas, xunto con fotografías, gravacións e outros materiais de arquivo.^[20]

A Galipedia ten un portal sobre: Música

• Ysabel Saïah, Oum Kalsoum, l'Etoile de l'Orient con prólogo de Omar Sharif.

• Brigitte Vasallo: Oum Kelthoum, donde las formas no alcanzan, Batonga!, n.º 59, febreiro 2005
• The Star of the East at Østfold College, Halden, Norway from almashriq.hiof.no