Pasadena, California

Pasadena, California

Pasadena (en)
Localización
34°09′22″N 118°07′55″O / 34.1561, -118.1319
Estado	Estados Unidos de América
Estado federado	California
Condado	Condado dos Ánxeles
Poboación
Poboación	138.699 (2020) (2.315,44 hab./km²)
Número de fogares	56.718 (2020)
Xeografía
Situado na entidade territorial estatística	área metropolitana dos Ánxeles (Poboación:13.200.998)
Superficie	59,901735 km²
Auga	0,6834 % (1 de abril de 2010)
Altitude	263 m
Comparte fronteira con	Sierra Madre (pt) San Marino Os Ánxeles South Pasadena (pt)
Creación	1886
Organización política
• Mayor of Pasadena, California (en)	Victor Gordo (en) (2020–)
Identificador descritivo
Código postal	91101, 91103, 91104, 91105, 91106, 91107 e 91191
Fuso horario	Zona horaria do Pacífico
Prefixo telefónico	626
Outro
Irmandado con	Distrito de Xicheng (pt) Mishima Vanadzor (pt) Järvenpää Tánxer Ludwigshafen am Rhein (pt) (1948–)
Páxina web	cityofpasadena.net

Pasadena é unha cidade estadounidense no condado dos Ánxeles, California, situada a 16 quilómetros ao nordés do centro dos Ánxeles.

A poboación estimada de Pasadena era de 142 059 habitantes en 2016, converténdoa na 183ª cidade máis grande dos Estados Unidos.^[1] Pasadena é a novena máis grande no condado dos Ánxeles. A cidade foi incorporada o 19 de xuño de 1886, converténdose nunha das primeiras en ser incorporadas no que agora é o condado dos Ánxeles, despois da cidade dos Ánxeles (4 de abril de 1850). É un dos principais centros culturais do val de San Gabriel.^[2]

A cidade é coñecida por albergar anualmente o partido de fútbol americano Rose Bowl e por celebrar o Rose Parade. Ademais, Pasadena é tamén fogar de moitas institucións científicas e culturais, como Caltech, Pasadena City College, Fuller Theological Seminary, ArtCenter College of Design, Pasadena Playhouse, Ambassador Auditorium, Norton Simon Museum e USC Pacific Asia Museum.

Os habitantes orixinais de Pasadena (un palabra Chippewa que significa "Coroa do Val")^[3] e das áreas circundantes eran membros da tribo nativoamericana Hahamog'na, unha rama da nación tongva. Falaban a lingua tongva (parte do grupo de linguas uto-aztecas) e levaban vivindo na cunca dos Ánxeles milleiros de anos. As vivendas tongva bordeaban o Arroyo Seco (condado dos Ánxeles) na presente Pasadena e no sur ata onde se xunta co río Os Ánxeles e ao longo doutras vías fluviais naturais na cidade.

Os nativos vivían en casas de palla con forma de cúpula. Vivían cunha dieta de fariña de landra, sementes e herbas, carne de veado e doutros pequenos animais. Intercambiaban peixes do océano cos tongva da costa. Facían recipientes de cociña de esteatito procedente da illa Catalina. A ruta de transporte máis antiga existente en Pasadena é o antigo camiño peonil de tongva, tamén coñecido como Gabrielino Trail, que segue a cara ao leste do Rose Bowl e o Arroyo Seco pasado o Laboratorio de Propulsión a Chorro nas montañas San Gabriel. O camiño foi usado continuamente durante milleiros de anos. Unha parte do camiño aínda segue en uso no que é coñecido como Salvia Canyon. Cando os españois ocuparon a cunca dos Ánxeles construíron a Misión San Gabriel e bautizaron os tongva como "indios gabrielinos", polo nome da misión. No presente varios grupos de tongva viven na área dos Ánxeles.^[4]

Pasadena é unha parte da concesión de terras mexicanas orixinal chamada Rancho del Rincón de San Pascual, chamado así porque foi entregado o domingo de Pascua a Eulalia Perez de Guillén Mariné da Misión San Gabriel Arcanxo. O Rancho comprendía as terras das actuais comunidades de Pasadena, Altadena e South Pasadena.

Antes da anexión de California en 1848, o derradeiro dos donos mexicanos foi Manuel Garfias  que retivo o título de propiedade tras converterse en estado en 1850. Garfias vendeu partes da propiedade aos primeiros colonos anglos en chegar á zona: o doutor Benjamin Eaton, o pai de Fred Eaton; e o doutor S. Griffin. A meirande parte da propiedade foi mercada por Benjamin Wilson, que estableceu a súa propiedade Lake Vineyard na veciñanza. Wilson, coñecido como Don Benito polos indios locais, tamén tiña o Rancho Jurupa (en Riverside, California) e foi alcalde dos Ánxeles. Era o avó do xeneral da segunda guerra mundial George S. Patton, Jr. e de quen recibiu o seu nome o monte Wilson.

En 1873 Wilson foi visitado polo doutor Daniel M. Berry de Indiana que buscaba un lugar no país que puidese ofrecer un clima temperado para os seus pacientes, a maioría dos cales padecían enfermidades respiratorias. Berry era asmático e afirmou que tivera as súas tres mellores noites de sono no Rancho San Pascual. Para manter o segredo, Berry chamou á área co nome en código de "Muscat" despois de que as uvas de Wilson medrasen. Para conseguir fondos para levar á xente a San Pascual, Berry formou a Southern California Orange and Citrus Growers Association e vendeu bens nela. Os recentemente chegados foron capaces de comprar unha gran parte da propiedade ao longo do Arroyo Seco e o 31 de xaneiro de 1874 incorporaron a Indiana Colony. Como un xesto de boa vontade, Wilson engadiu 2 000 acres (8 km²) das terras altas da propiedade entón inútiles, parte das cales se converterían en Altadena. O coronel Jabez Banbury abriu a primeira escola en South Orange Grove Avenue. Banbury tiña dúas fillas xemelgas, chamadas Jennie e Jessie, que se converteron nas primeiras estudantes en asistir a esa escola.^[5]

Na época, a Indiana Colony tiña unha estreita franxa de terra entre o Arroyo Seco e Fair Oaks Avenue. No outro lado da rúa estaba Lake Vineyard. Despois de máis dunha década de desenvolvemento paralelo dos dous lados, os dous asentamento fusionáronse na Cidade de Pasadena.

A popularidade da rexión trouxo xente de todo o país e Pasadena converteuse finalmente nunha parada do Atchison, Topeka and Santa Fe Railway, o que provocou unha explosión no crecemento. Da explosión inmobiliaria da década de 1880 ata a Gran Depresión, a medida que se desenvolvían grandes hoteis turísticos na cidade, Pasadena converteuse nun destino de vacacións de inverno para ricos da costa leste, estimulando o desenvolvemento de novos barrios e distritos comerciais, e incrementando as conexións viarias cos Ánxeles, que culminarían coa apertura do Arroyo Seco Parkway, a primeira autoestrada de California.^[6] En 1940, Pasadena era a oitava cidade máis grande de California e era amplamente considerada unha cidade xemelga dos Ánxeles.

O primeiro dos grandes hoteis establecidos en Pasadena foi o Raymond (1886) enriba de Bacon Hill, renomeado Raymond Hill tras a súa construción. Pasadena foi servida polo Atchison, Topeka and Santa Fe Railway no Santa Fe Depot do centro cando se abriu o Segundo Distrito en 1887. O Mansard Victorian orixinal de 200 habitacións ardeu a maá de Pascua de 1895, foi reconstruído en 1903, e arrasado durante a Gran Depresión para facer oco ao desenvolvemento residencial. O hotel Maryland existía dende principios da década de 1900 e foi demolido en 1934. O mundialmente famoso Mount Lowe Railway e os hoteis de montaña asociados pecharon catro anos despois debido a un incendio. Tres estruturas de hoteis sobreviviron, o hotel Green (unha cooperativa dende 1926), o Vista Del Arroyo (agora usado como xulgado federal), e unha torre residencial do Maryland no 80 de North Euclid Avenue (unha cooperativa dende 1953).^[7]

A época American Craftsman na arte e no deseño está ben representada en Pasadena. Afirma de arquitectura Greene and Greene desenvolveu o estilo e moitas das súas residencias aínda existen. Dous exemplos dos seus Ultimate bungalow son a obra mestra Gamble House, na que se realizan visitas guiadas, e a Robert R. Blacker House, ámbalas dúas designadas Fitos Históricos de California e inscritas no Rexistro Nacional de Lugares Históricos.

A segunda guerra mundial demostrou ser unha bendición para Pasadena xa que o sur de California converteuse nunha importante área de concentración para a guerra no Pacífico. Empresas de alta tecnoloxía e científicas instaláronse na cidade, unha tendencia que continuou nas décadas seguintes á guerra, destacando o Laboratorio de Propulsión a Chorro da NASA, Tetra Tech e Ameron International.

Nos anos 50 Pasadena viu un forte fluxo de xente do sur dos Estados Unidos, especialmente afroamericanos de Texas e Luisiana. Pasadena tamén comezou a albergar a unha gran comunidade de inmigrantes, particularmente de Guatemala, O Salvador e Armenia.

A Academia Estadounidense de Arte Dramática, fundada en 1884 en Nova York, inaugurou o seu campus de Pasadena en 1974. Porén, no ano 2000 o conservatorio moveuse de Pasadena a Hollywood.^[8] O conservatorio foi a primeira escola do país en ofrecer educación profesional no campo da actuación, adestrando a actores nun programa de dous anos. A Universidade Nazarena de Point Loma estivo situada en Pasadena durante moitos anos antes de mudarse ao condado de San Diego, e conservou os nomes de Pasadena University e Pasadena College.

En 1969 foi desagredado o Distrito Escolar Unificado de Pasadena, aínda que a cuestión seguiría sendo combatida nos tribunais durante unha década. Un ano despois construíuse a autoestrada 210 ao longo dunha nova ruta elixida. A construción da autoestrada foi controvertida, xa que causou a demolición dun milleiro de casas, moitas delas históricas, e moitos afirmaron que a ruta foi deseñada para cortar os barrios menos ricos da cidade.

A situación non mellorou. O centro de Pasadena volveuse perigoso nalgunhas partes e quedou deserto noutras, e as incidencias de asasinatos e incendios provocados disparáronse. A vella Pasadena enfrontábase á destrución a medida que se elaboraban plans para novos desenvolvementos de grande altura, aínda que foron detidos por defensores de preservación cada vez máis activos. Pasadena sufriu demográficamente a medida que moitos veciños marchaban aos suburbios próximos ou a Inland Empire, causando un descenso xeneralizado na poboación. A pesar deses contratempos, moitos artistas e hípsters mudáronse á zona aproveitando o baixo valor das propiedades. O seu legado pode verse hoxe en día no Doo Dah Parade que comezou a celebrarse en 1978.^[9]

Nos anos 80 aumentou a violencia das bandas en Pasadena, unha tendencia que culminaría en 1993 co Masacre de Halloween, no que tres adolescentes foron asasinados por membros da banda Bloods e tres máis resultaron feridos. Isto levou ao Departamento de Policía de Pasadena a tomar medidas enérxicas contra a actividade das pandillas, que se reduciu a mediados dos 90.

A área metropolitana de Pasadena está delimitada pola liña da falla Raymond Fault, os outeiros de San Rafael, e a serra de San Gabriel. O Arroyo Seco, un importante elemento xeográfico e fogar do Rose Bowl, flúe dende as cabeceiras do impoñente cinto verde Bosque Nacional dos Ánxeles na serra de San Gabriel.^[2] Segundo a oficina do censo dos Estados Unidos a cidade ten unha área total de 60 km², dos cales un 99% é terra e un 0.68% é auga.^[10]

Situada a 16 quilómetros ao nordés do centro dos Ánxeles, Pasadena está rodeada por 12 comunidades: Glendale, Highland Park, Eagle Rock, South Pasadena, San Marino, Temple City, San Gabriel, Arcadia, Sierra Madre, La Cañada Flintridge e Altadena. As comunidades de Eagle Rock, Highland Park e Garvanza están incorporadas dentro da cidade dos Ánxeles e Altadena é unha parte non incorporada do condado dos Ánxeles.^[2]