Concilio de Lugo

O Concilio de Lugo (a. 569) foi un sínodo católico da Gallaecia convocado, segundo afirman os textos onde se conservou a noticia, polo rei suevo Teodomiro o 1 de xaneiro do ano 569 (era DCVIIª) "para confirmar a fe católica e por outras causas da Igrexa".

Así, finalizado o concilio canónico pasaríase á lectura dunha carta do rei na que, para a mellor administración do reino, convidaba aos padres conciliados en Lugo a ergueren novos bispados, e a elixiren, debido á grande extensión do país, unha outra sé metropolitana; escolleran entón os bispos a sé de Lugo para que fose metropolitana "así como Braga", e repartiran a cada catedral as dioceses e parroquias que lles correspondían, "para que non ocorrese entre os bispos contenda ningunha"^[1].

É de notar que, perante a falta de actas deste sínodo (o documento só contén, ademais da noticia introdutoria, unha lista coas dioceses do reino dos suevos), algúns historiadores, con Henrique Flórez á cabeza, concluíron que a celebración do concilio de Lugo era moi dubidosa, e que eran falsos ou serodios os documentos onde ela se contén^[2]. Pierre David, pola contra, estabeleceu a autenticidade básica (Parochiale sueuum) do repartimento diocesano que figura no texto dos documentos coñecidos como Concilio de Lugo, aínda que fixou a súa redacción entre os anos 572 e 582 (quer dicir, despois do segundo Concilio de Braga e so o reinado de Miro, sucesor de Teodomiro), e entendía que o limiar coa nova do Concilio e a lectura da carta do rei era unha confusa adición do século VII^[3].

Loaísa editou en latín a primeira versión impresa do Concilio de Lugo, a partir dunha copia do texto tirada dun códice lucense do século XII, hoxe perdido^[4]. Lucas de Tui^[5], Brito^[6], Contador de Argote^[7] e M. Risco^[8] publicaron outras versións do documento achadas por eles en diferentes manuscritos; da súa parte, Sáenz de Aguirre^[9], o citado Flórez^[10] e Mansi^[11] reproducen a versión impresa por Loaísa, a mesma verquida despois por Huerta y Vega ao español^[12]. Finalmente, a edición crítica do texto latino foi obra de David^[13], e del pasou ao Corpus christianorum^[14].

• BRITO, Bernardo de (1609): Monarchia Lusytana, II, Lisboa, lib. VI, 194v-196 [edición facsímile con introdución de A. da SILVA REGO e notas de A. A. BANHA DE ANDRADE e M. dos SANTOS ALVES (2004): Monarquia lusitana, Imprensa Nacional-Casa da Moeda, Lisboa.
• Corpus christianorum (ed. 1965): “Parochiale sueuum (seu Diuisio Theodemiri seu Concilium Lucense a. 569)”, Series Latina, CLXXV: Itineraria et alia geographica, Brepols, Turnhout.
• CONTADOR DE ARGOTE, Jeronymo (1734): Memorias para a historia ecclesiastica do arcebispado de Braga, primaz das Hespanhas, II, Lisboa, 849-852 (trad. port. 853-856).
• DAVID, Pierre (1947): Études históriques sur le Galice et le Portugal du VIe au XIIe siècles, L’Institut Français au Portugal, Lisboa-París.
• FLÓREZ, Henrique (1749): España sagrada, IV, Madrid.
• HUERTA Y VEGA, Fco. Xavier de la (1733): Anales de el Reyno de Galicia, I, Santiago de Compostela.
• LOAÍSA, Garsia de (ed. 1593): Collectio conciliorum Hispaniæ, Madriti.
• MANSI, Joannes Dominicus (ed. 1763): Sacrorum conciliorum noua et amplissima collectio, IX (a. 536-590), Florentiae.
• RISCO, Manuel (1796): España sagrada, XL, ap. V, Madrid.
• SÁENZ DE AGUIRRE, Joseph (ed. 1694): Collectio maxima conciliorum omnium Hispaniæ et Noui Orbis, II, Roma.
• TVDENSIS, Lucae (1608): Chronicon mundi, lib. III, in Hispaniae Ilustratae, IV, I, Francofurti.