Rajendra Prasad

Rajendra Prasad

Ainm sa teanga dhúchais	(hi) डाक्टर राजेन्द्र प्रसाद
Beathaisnéis
Breith	3 Nollaig 1884 Ziradei, An India
Bás	28 Feabhra 1963 78 bliana d'aois Patna, An India
1 Uachtarán na hIndia
26 Eanáir 1950 – 12 Bealtaine 1962 ← C. Rajagopalachari – Sarvepalli Radhakrishnan →
Cathaoirleach Constituent Assembly of India (en)
11 Nollaig 1946 – 24 Eanáir 1950 ← Sachchidananda Sinha
Ball de Chomhthionól na hIndia
6 Iúil 1946 – 24 Eanáir 1950
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An Hiondúchas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Chalcúta Ollscoil Presidency Coláiste Surendranath Surendranath Law College (en)
Áit chónaithe	Dr. Rajendra Prasad house (en)
Gníomhaíocht
Gairm	dlíodóir, polaiteoir
Fostóir	Ollscoil Chalcúta
Ball de pháirtí polaitíochta	Comhdháil Náisiúnta na hIndia
Teangacha	An Hiondúis agus Béarla
Teaghlach
Céile	Rajavanshi Devi Prasad
Gradam a fuarthas (1962)  Bharat Ratna  dochtúireacht oinigh ó Ollscoil Chalcúta

An chéad Uachtarán ar an India - ó 1950 go 1962 - ab ea Rajendra Prasad (3 Nollaig 1884 – 28 Feabhra 1963).^[1]

Céimí de chuid Ollscoil Calcutta, a bhronn M.A. san Eacnamaíocht air sa bhliain 1907, bhí Prasad ina mhúinteoir Béarla ar dtús.^[2]

Rinne sé staidéar ar an dlí i gCalcúta agus fuair sé LLB sa bhliain 1910 agus LLM céadonóracha sa bhliain 1915. Bronnadh bonn óir dá bharr sin. Fuair sé LLD ó Ollscoil Allahabad in 1937. Sa bhliain 1916, a ligeadh isteach mar dhlíodóir os comhair Ard-Chúirt Patna nuabhunaithe é.

In 1906 a thosaigh an bhaint a bhí aige le Comhdháil Náisiúnta na hIndia agus sa bhliain 1911 a ghlac sé ballraíocht inti. Ón gcéad uair a cuireadh Gandhi in aithne dó, sa bhliain 1916, mhéadaigh an tionchar a bhí ag an Mahatma air agus sa bhliain 1920 a chuaigh sé i bpáirt le roinnt dlíodóirí mór le rá eile agus iad ag éirí as an mBarra thart ar an bpointe sin chun díriú ar an troid ar son na saoirse.^[2]

Shamhlaítí an ghluaiseacht um neamh-chomhoibriú le Prasad go mór mór agus bhí sé ina chomhbhunaitheoir ar Bihar Vidyapeeth in Patna, ollscoil a raibh mar aidhm aige, mar rogha eile é in ionad an chórais oifigiúil, éiteas ar a raibh rian sainiúil na hIndia, ag teacht le tréithe tuaithe (den chuid is mó) na tíre agus idé-eolaíocht thírghrách.

Bhí Prasad ina Leas-Seansailéar ar an Ollscoil ó 1923 go 1927 agus ina Chathaoirleach uirthi go dtí 1942. Bhí sé ina chónaí i dteachín ceann tuí ar champas na hollscoile ó 1921 go 1946 agus tar éis dó éirí as mar Uachtarán na hIndia, d'fhill sé ar an áit sin chun na míonna a bhí fágtha sa saol dó a chaitheamh.^[2]

Bhí Prasad ina bholscaire gníomhach thar ceann na Comhdála agus ina cheannaire uirthi sna 1920í, 1930í agus 1940í, agus bhí sé ina Uachtarán uirthi trí huaire (1934-35 agus ar feadh tamaillín arís i 1939 agus 1947).

Chuir na Briotanaigh i bpríosún é arís agus arís eile mar gheall ar an ról ceannaireachta a bhí aige, go mór mór ó 1942 go 1945, mar fhreagairt ar an ngluaiseacht "Scoir an India".

I mí na Nollag 1946 a toghadh mar Uachtarán ar Chomhthionól Bunreachta na hIndia é. Mar Uachtarán agus mar chathaoirleach ar cheithre choiste thábhachtacha, bhí Prasad chun tosaigh agus an bunreacht nua á dhréachtú thar na trí bliana ina dhiaidh sin. Nuair a tháinig an Bunreacht i bhfeidhm i mí Eanáir 1950, toghadh mar an gcéad Uachtarán ar an India é agus atoghadh é ag an gcéad gnáth-thoghchán uachtaránachta sa bhliain 1952 agus ag an dara ceann sa bhliain 1957. Níor lorg sé an tríú téarma.^[2]

Agus é ina Uachtarán, dhearbhaigh Prasad go raibh an oifig neamhspleách ar pholaitíocht pháirtí agus os a cionn, mar a bhí beartaithe ag údair an Bhunreachta, cé go raibh roinnt teannais idir an Uachtarán agus an Príomh-Aire Nehru, go háirithe maidir leis na hathchóirithe ar dhlí phearsanta na Hiondúch a achtaíodh i dtreo dheireadh an chéad thréimhse iomlán a bhí aige mar Uachtarán.

Chuir traidisiúnaithe amhail Prasad in aghaidh na n-athruithe sin agus cheistigh An tUachtarán an raibh mandáid ag an gComhdháil athruithe mar sin a dhéanamh, a mbeadh tionchar forleathan acu ar chreatlach shaol na Hiondúch, go mór mór ó thaobh stádas na mban de.

Cuireadh ar Nehru géilleadh ar ghnéithe áirithe, agus d'éirigh An tAire Dlí agus Ciry, B.R. Ambedkar, as dá bharr sin, ós rud é go raibh sé chun tosaigh i bhfabhar na n-athchóirithe.^[2]

• V.V. Giri