Parisko barrutiak
Parisko barrutiak (frantsesez Arrondissemets de Paris) Frantziako hiriburua den Parisen banaketa administratiboa dira. Orotara, 20 daude.
Udal barruti horiek (arrondissements municipaux) ez dira departamendu barrutiekin (arrondissements départementaux) nahasi behar, Frantziako 100 departamenduen banaketa administratiboak direnak. Parisko barrutiak departamenduen kantonamenduen parekoak baitira. Lyon eta Marseilla dira udal barrutitan banatuak dauden bakarrak, Parisekin batera.
Kasu honetan, hiri barrutiak dira (arrondissement municipaux). Ez dira departamenduetako barrutiekin nahastu behar, Frantziako 100 departamenduen banaketa administratiboak direnak. Barruti bakoitzaren zenbakia, Parisko posta kodeetan, azkeneko bi zenbakien bidez adierazten da.
Antzinako barrutiak 1795eko urriaren 11n sortu ziren, baina 12 bakarrik ziren. 1859ko ekainaren 16ko legearekin, Thiers harresi barneko aldiriak bereganatu ziren. Horrela, hedadura aldatuta, 20 barruti sortu ziren, zenbaki sistema berriarekin. Horrela, kiribilean izendatu ziren, oraindik indarrean dirauena.
Barrutiaren zenbakia posta kodeko azken bi zenbakitan agertzen da (75001tik 75020ra).
Deskribapena
[aldatu | aldatu iturburu kodea]20 barrutiak kiribilean daude, erloju orratzen zentzuan, Ietik hasita, hiriaren erdian, Sena ibaiaren eskuinaldean.
Parisko barrutia | Izena | Hedadura (km²) | Biztanleria (1999) | Biztanleria (2005eko zenbatespena) | Dentsitatea (2005) (bizt/km²) | Gehiengo biztanleria |
---|---|---|---|---|---|---|
1. barrutia | Louvre | 1,826 | 16 888 | — | 9 249 (1999) | 1861 baino lehenago |
2. barrutia | Bourse | 0,992 | 19 585 | — | 19 743 (1999) | 1861 baino lehenago |
3. barrutia | Temple | 1,171 | 34 248 | — | 29 247 (1999) | 1861 baino lehenago |
4. barrutia | Hôtel-de-Ville | 1,601 | 30 675 | — | 19 160 (1999) | 1861 baino lehenago |
5. barrutia | Panthéon | 2,541 | 58 849 | 59 300 | 23 337 | 1911 |
6. barrutia | Luxembourg | 2,154 | 44 919 | 45 800 | 21 263 | 1911 |
7. barrutia | Palais-Bourbon | 4,088 | 56 985 | 55 700 | 13 625 | 1926 |
8. barrutia | Élysée | 3,881 | 39 314 | 39 200 | 10 100 | 1891 |
9. barrutia | Opéra | 2,179 | 55 838 | 58 800 | 26 985 | 1901 |
10. barrutia | Enclos-St-Laurent | 2,892 | 89 612 | 89 600 | 30 982 | 1881 |
11. barrutia | Popincourt | 3,666 | 149 102 | 150 500 | 41 053 | 1911 |
12. barrutia | Reuilly | 16,324¹ 6,377² |
136 591 | 139 100 | 21 813² | 1962 |
13. barrutia | Gobelins | 7,146 | 171 533 | 177 900 | 24 895 | 20055 |
14. barrutia | Observatoire | 5,621 | 132 844 | 134 200 | 23 875 | 1954 |
15. barrutia | Vaugirard | 8,502 | 225 362 | 231 500 | 27 229 | 1962 |
16. barrutia | Passy | 16,305³ 7,8464 |
161 773 | 146 900 | 18 7234 | 1962 |
17. barrutia | Batignolles-Monceau | 5,669 | 160 860 | 160 300 | 28 277 | 1954 |
18. barrutia | Butte-Montmartre | 6,005 | 184 586 | 188 500 | 31 391 | 1931 |
19. barrutia | Buttes-Chaumont | 6,786 | 172 730 | 185 400 | 27 321 | 20055 |
20. barrutia | Ménilmontant | 5,984 | 182 952 | 188 600 | 31 517 | 1936 |
- OHARRAK:
- 1. Bois de Vincennesekin
- 2. Bois de Vincennes gabe
- 3. Bois de Boulognekin
- 4. Bois de Boulogne gabe
- 5. 2005, zenbatespen ofizial berrienaren urtea; arrondissement edo barruti horietako biztanleriak gorantz segi dezake.
Arrondissement edo barruti bakoitza, administratiboki, lau quartier edo auzotan banatzen da. Honela, Parisek 80 quartier administratif edo auzo administratibo ditu. Horietako bakoitzean, polizia-etxe bat dago.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1860 baino lehenago
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1795eko urriak 11n, Paris, 12 barrutitan banatua izan zen. Mendebaldetik ekialdera jarri zitzaien zenbakia, Sena ibaiaren eskuinaldean 1etik 9ra eta 10etik 12ra ezkerraldean.
Barruti bakoitza lau quartier edo auzotan banatzen zen, 1790ean ezarritako jatorrizko 48 auzoak zirenak.
1860 ondoren
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1860ko urtarrilak 1ean, Napoleon III.ak, gertuko herrien lurraldeak eransten ditu, eta honela, hiriaren mugak handitzen ditu. Hamabi barrutiak berrantolatuak izan ziren lurralde berri horiek eransten diren aldi berean, eta horiekin, gaur egungo 20ak sortzen dira.
Erregistro historikoei erreferentzia egiten zaienean (non garrantzitsua den antzinako sistema eta sistema berriaren artean ezberdintzea), antzinako barrutiak ancienne hitzarekin adieraziak dira: "2ème ancienne" edo "8ème ancienne" adibidez.