Henan

Henan (河南) Hénán Shěng
Txinako Herri Errepublika
Administrazioa
Estatua	Txina
Izen ofiziala	河南省
ISO 3166-2	CN-HA
Hiriburua	Zhengzhou
Gobernuburua	Wang Kai (en)
Zatiketa	ikusi Zhengzhou, Kaifeng, Luoyang, Pingdingshan, Anyang, Hebi, Xinxiang, Jiaozuo, Puyang, Xuchang, Luohe, Sanmenxia, Nanyang, Shangqiu, Xinyang, Zhoukou, Zhumadian eta Jiyuan
Geografia
Koordenatuak	33°54′N 113°30′E / 33.9°N 113.5°E / 33.9; 113.5
Azalera	167,000 km²
Mugakideak	Shandong, Hebei, Shanxi, Shaanxi, Hubei eta Anhui
Punturik altuena	Laoyachan'ao (en)
Demografia
Biztanleria	94.130.000 (2013) 94.360.000 (2014) 94.800.000 (2015) 95.320.000 (2016) 95.590.000 (2017) 96.050.000 (2018) 99.365.519 (2020) Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragileaAdierazpen errorea: Hitz ezezaguna "br" (2018)
Dentsitatea	591 bizt/km²
Informazio gehigarria
Gobernadorea	Guo Gengmao (郭庚茂)
Etniak	Han %98,8 Hui %1,0
Ordu eremua	UTC+08:00
www.henan.gov.cn

Henan edo Honan (河南 txinera sinplifikatuz; euskaraz: «ibaiaren hegoaldea») Txinako Herri Errepublikako probintzia da. 167.000 kilometro koadroko azalera dauka eta 2004ko erroldaren arabera 98.690.000 biztanle bizi ziren bertan (Txinako eskualderik jendetsuena da).

Zhengzhou du hiriburu.

Ia 100 milioi biztanlerekin, Henan, Txinako Herri Errepublikako probintziarik jendetsuenetakoa da Guangdongekin batera. Erroldatu gabeko biztanleria kontutan hartuta, Guangdongek biztanle gehiago dauzka, izan ere, Perla ibaiaren deltan nekazal guneetatik etorritako ehundaka mila langile bizi dira, nahiz eta erroldaturik ez dauden.

Probintziaren mugakideak honakoak dira: Hebei probintzia iparraldean, Shandong probintzia ipar-ekialdean, Anhui probintzia hego-ekialdean, Hubei hegoaldean, Shaanxi mendebaldean, eta Shanxi ipar-mendebaldean.

Yangzi eta Ibai Horiaren ibai arroen arteko pasabidea da.

Henan probintzia laua da ekialdean, eta menditsua mendebalde eta hegoaldeko muturrean. Ekialde eta erdialdea Txina Iparreko lautadaren zati dira. Ipar-mendebaldean Taihang mendilerroaren zati bat probintzian barneratzen da. Mendebaldean, Qinling mendiak daude iparraldetik hegoalderako norabidean probintzia zerhakatuz, eta hegoaldean Dabie mendiek Henan eta Hubei probintzien arteko muga markatzen dute.

Ibai Horia iparraldetik igarotzen da, probintzian Sanmenxia babesgunetik barneratu, eta Luoyang zeharkatu ondoren, gizakiak egindako ubide sarean hedatzen da.

Henan probintziak klima kontinentala dauka, eta prezipitazio gehienak uda garaian ematen dira. Urtarrileko batez-besteko tenperatura 0 gradukoa da eta uztailekoa 27 eta 28 gradu artekoa.

Mendebala, bereziki, ez da hotza.

Henan probintzia hamazazpi prefektura mailako hirik eta zuzenean kontrolaturiko azpiprefekturako hiria Jiyuan (济源市 Jǐyuán Shì) izenekoa.

Probintzia osatzen duten prefektura hiriak honakoak dira:

Mapa	#	Izena	Txinera sinplifikatuz	Pinyineraz	Mota
	1	Zhengzhou	郑州市	Zhèngzhōu Shì	Prefektura mailako hiria
	2	Anyang	安阳市	Ānyáng Shì	Prefektura mailako hiria
	3	Hebi	鹤壁市	Hèbì Shì	Prefektura mailako hiria
	4	Jiaozuo	焦作市	Jiāozuò Shì	Prefektura mailako hiria
	5	Kaifeng	开封市	Kāifēng Shì	Prefektura mailako hiria
	6	Luohe	漯河市	Luòhé Shì	Prefektura mailako hiria
	7	Luoyang	洛阳市	Luòyáng Shì	Prefektura mailako hiria
	8	Nanyang	南阳市	Nányáng Shì	Prefektura mailako hiria
	9	Pingdingshan	平顶山市	Píngdǐngshān Shì	Prefektura mailako hiria
	10	Puyang	濮阳市	Púyáng Shì	Prefektura mailako hiria
	11	Sanmenxia	三门峡市	Sānménxiá Shì	Prefektura mailako hiria
	12	Shangqiu	新乡市	Shāngqiū Shì	Prefektura mailako hiria
	13	Xinxiang	商丘市	Xīnxiāng Shì	Prefektura mailako hiria
	14	Xinyang	信阳市	Xìnyáng Shì	Prefektura mailako hiria
	15	Xuchang	许昌市	Xǔchāng Shì	Prefektura mailako hiria
	16	Zhoukou	周口市	Zhōukǒu Shì	Prefektura mailako hiria
	17	Zhumadian	驻马店市	Zhùmǎdiàn Shì	Prefektura mailako hiria
	18	Jiyuan	济源市	Jǐyuán Shì	Azpiprefektura mailako hiria

Henan probintziako gobernadorea Guo Gengmao (郭庚茂) da. Txinako Alderdi Komunistak probintzian duen ordezkaria Xu Guangchun (徐光春) da.

Ekialdea ondo ureztatua eta emankorra da (neguko garia, kotoia, kakahuetea, soja, tabakoa, kaolina).

Horrez gain, Henanek arroza, zeta eta sesamoa ere ematen ditu.

Meak: ikatza eta burdina. Industriagune nagusiak: Luoyang (kimika, makinaria, nekazaritzatik eratorritako produktuak); Zhengzhou (oihalgintza, mekanika).

Ontziz ibiltzeko ubide ugari ditu, eta Zhengzhoun gurutzagunea duten bi burdinbide daude.

• (Txineraz) Henango gobernuaren webgunea.