Amonio nitrato
Amonio nitratoa formula kimikoa duen konposatu kimiko bat da. Solido kristalino zuri bat da eta uretan oso disolbagarria da. Nitrogeno handiko ongarri gisa erabiltzen da nagusiki nekazaritzan.[1] Beste erabilera nagusia meatzaritzan, harrobietan eta eraikuntza zibilean erabilitako nahasketa leherkorren osagai gisa erabiltzen da. ANFOko osagai nagusia da: Ipar Amerikan erabiltzen diren lehergailuen % 80tan baliatzen den leherkari industriala. Antzeko formulazioak erabili dira lehergailu inprobisatuetan.
| Amonio nitrato | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | H4N2O3 |
| SMILES kanonikoa | [NH4+.[N+](=O)([O-])[O-]&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua] |
| MolView | [NH4+.[N+](=O)([O-])[O-] 3D eredua] |
| Konposizioa | Nitrogeno, hidrogeno eta oxigeno |
| Mota | nitrate salt (en)  eta ammonium salt (en) |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,72 g/cm³ (ezezaguna, solido) |
| Disolbagarritasuna | 18,809 mol/kg (ur, 10 °C) 21,163 mol/kg (ur, 15 °C) 23,721 mol/kg (ur, 20 °C) 231 g/100 g (ur, 25 °C) 26,496 mol/kg (ur, 40 °C) ezezaguna (metanol, ezezaguna) |
| Fusio-puntua | 169,6 °C 169,7 °C |
| Deskonposizio-puntua | 230 °C |
| Entropia molar estandarra | 151,1 J/(mol K) |
| Formazio entalpia estandarra | −365,6 kJ/mol |
| Masa molekularra | 80,022 Da |
| Erabilera | |
| Rola | ongarri, lehergai eta Oxidatzaile |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  0
1
3
|
| GHS arriskua | warning (en) |
 ,  | |
| Arrisku motak | H272 (en) , H319 (en) |
| Prekauzio motak | P210 (en) , P220 (en) , P280 (en) , P305+P351+P338 (en) , P370+P378 (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | DVARTQFDIMZBAA-UHFFFAOYSA-O |
| CAS zenbakia | 6484-52-2 |
| ChemSpider | 21511 |
| PubChem | 22985 |
| Gmelin | 63038 |
| ChEMBL | CHEMBL1500032 |
| RTECS zenbakia | BR9050000 |
| ZVG | 3750 |
| DSSTox zenbakia | BR9050000 |
| EC zenbakia | 229-347-8 |
| ECHA | 100.026.680 |
| CosIng | 54599 |
| MeSH | C006568 |
| RxNorm | 17790 |
| KNApSAcK | C00062590 |
| UNII | T8YA51M7Y6 |
| NDF-RT | N0000176065 |
 |
Artikulu hau hobetzeko lanean ari da wikilari bat. Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan. Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko. |
Herrialde asko kontsumo-aplikazioetan duten erabilera apurka-apurka ezabatzen ari dira, izan dezakeen erabilera desegokiaren kezka dela eta. Zaila du berezko errekuntza (konbustioa), baina beste elementuek erraz eragin dezakete detonazioa, eta leherrarazi; beroak edo suak konbustio eta leherketa bortitzak eragin ditzake.[2] XXI. mende hasieran, Tolosa Okzitanian, Tianjingen eta Beiruten (2001, 2015 eta 2020 urteetan, hurrenez hurren) leherketa biziki suntsigarriak jazo ziren amonio nitratoa, batez ere edo besteak beste, ustekabean erretzearen ondorioz.
Erreferentziak
aldatu- ↑ (Ingelesez) Zapp, Karl-Heinz; Wostbrock, Karl-Heinz; Schäfer, Manfred; Sato, Kimihiko; Seiter, Herbert; Zwick, Werner; Creutziger, Ruthild; Leiter, Herbert. (2000). «Ammonium Compounds» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (American Cancer Society) doi:. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2020-08-04).
- ↑ Patnaik, Pradyot.. (2003). Handbook of inorganic chemicals. McGraw-Hill ISBN 0-07-049439-8. PMC 50252041. (Noiz kontsultatua: 2020-08-04).