Pasifloracoj

Pasifloracoj
Passiflora foetida
Biologia klasado
Regno: plantoj Plantae Subregno: trakeofitoj Tracheophyta Superdivizio: spermatofitoj Spermatophyta Divizio: angiospermoj Angiospermae Klaso: dukotiledonoj Magnoliopsida Subklaso: rozedoj Rosidae fabedoj Fabidae Ordo: malpigialoj Malpighiales Familio: pasifloracoj Passifloraceae Juss. ex Roussel [1]
Tipa genro
pasifloro Passiflora L.
Aliaj Vikimediaj projektoj
Sistematiko en Vikispecioj
Komunejo pri Pasifloracoj
v • d • r

La pasifloracoj^[2] (latine Passifloraceae) estas planta familio el la dukotiledonaj angiospermoj. Tiu familio apartenas al la ordo malpigialoj (Malpighiales). Ĝi enhavas ĉirkaŭ 35 genrojn kaj pli ol 930 speciojn^[1],[3]. Ĝia tipa genro estas pasifloro^[2].

Al tiu familio apartenas ankaŭ la iama plantfamilioj de la Malesherbiaceae kaj Turneraceae. La anoj de la familio estas disvastigitaj mondvaste en la Tropikoj kaj Subtropikoj kun la centroj en Afriko kaj la Neotropiso.

La specioj de la subfamilio Passifloroideae estas lignaj plantoj: arboj, arbustoj kaj lianoj, aŭ grimpantaj herbaj plantoj. La grimpantaj varioj havas akselstarantaj ĉiro. La alternesidantaj kaj spirale sidantaj foliojestas simplaj aŭ kunmetitaj. Ekzistas eksterfloraj nektarglandoj ĉe la folitigoj. Stipulo ekzistas ofte.

La floroj staras unuope en la foliekseloj aŭ en cumoj kun malmultaj floroj; ofte kunbrakteoj. La floroj estas duseksaj. Se la floroj estas unuseksaj tiam la plantoj estas dioikaj . La grandaj, radiosimetriaj floroj estas tri- ĝis oknombraj, plej ofte kvinnombraj. La involukroj estas dividitaj en sepaloj kaj petaloj. Ofte formiĝas androginoforo. Ekzistas 5 aŭ 20 ĝis 60 stamenoj, kelkfoje nur parto estas fekundaj, 15 ĝis 50 povas esti Stamenodioj, ili povas havi havas intensan koloron. Plej ofte tri (du ĝi kvin) karpeloj estas kunkreskinta al epigina ovario. La poleligado okazas per insektoj (entomofilio).

Ili havas kapsulfruktoj aŭ beroj. De kelkaj specioj la beroj estas manĝeblaj (marajujo, grenadilo, barbadino, kurubo).

La plantfamilio Pasifloracoj estis priskribita unuafoje sub la nomo „Passifloreae“ en la jaro 1806 de Antoine Laurent de Jussieu en Roussel: Flore du Calvados, 2a eldono, 2, p. 334 kaj la nomo Passifloraceae de Antoine Laurent de Jussieu en Karl Sigismund Kunth: Nova genera et species plantarum quas in peregrinatione ad plagam aequinoctialem orbis novi collegerunt Bonpland et Humboldt nur jam 1817. Tipogenro estas Passiflora L..

Ĉe APG III okazas la engrupiĝo de la genroj de la iamaj familioj Malesherbiaceae kaj Turneraceae en la familio de la Passifloraceae s.l. ^[4] sinonimoj por Passifloraceae Juss. ex Roussel estas: Malesherbiaceae D.Don, Modeccaceae Horan., Paropsiaceae Dumort., Turneraceae Kunth ex DC.

La familio de la Passifloraceae konsistas hodiaŭ el tri subfamilioj kun entute 27 genroj ^[5]:

• Subfamilio Passifloroideae Burnett: dividita een du triboj kaj kun 16 genroj kaj ĉirkaŭ 705 specioj:
  • Tribo Paropsieae: ses genroj, kiuj disvastiĝas ĉefe en Afriko:
    • Androsiphonia Stapf: havas nur unu specio:
      • Androsiphonia adenostegia Stapf: venas el la tropika Afriko.
    • Barteria Hook. f.: kun kvar specioj.
    • Paropsia Noronha ex Thouars: kun 12 specioj.
    • Paropsiopsis Engl.: kun nur du specioj.
    • Smeathmannia Sol. ex R.Br.: kun nur du specioj.
    • Viridivia J.H.Hemsl. & Verdc.: kun nur unu specio:
      • Viridivia suberosa J.H.Hemsl. & Verdc.: el la tropika Afriko.
  • Tribo Passifloreae: kun 10 genroj, kiuj tre vaste disvastiĝas:
    • Adenia Forssk.: la 95 ĝis 100 specioj estas grandparte orientafrikaj sukulentoj.
    • Ancistrothyrsus Harms: kun nur du specioj en Sudameriko.
    • Basananthe Peyr.: kun ĉirkaŭ 37 specioj.
    • Crossostemma Planch. ex Benth.: kun nur unu specio:
      • Crossostemma laurifolium Planch. ex Benth.:
    • Deidamia E.A.Noronha ex Thouars: kun ĉirkaŭ kvin specioj.
    • Dilkea Mast.: kun ĉ tri specioj.
    • Efulensia C.H.Wright: nur du specioj el Afriko.
    • Mitostemma Mast.: kun nur unu specio:
      • Mitostemma glaziovii Mast.: el Brazilo.
    • Pasifloro (Passiflora L., sin.: Anthactinia Bory ex M.Roem., Asephananthes Bory, Baldwinia Raf., Ceratosepalum Oerst., Cieca Medik., Decaloba M.Roem., Disemma Labill., Granadilla Mill., Hollrungia K.Schum., Monactineirma Bory, Murucuja Medik., Pentaria M.Roem., Poggendorffia H.Karst., Tacsonia Juss., Tetrapathea (DC.) Rchb., Tetrastylis Barb.Rodr.): Ĝi konsistas hodiaŭ el ĉirkaŭ 525 specioj.
    • Schlechterina Harms: kun nur unu specio:
      • Schlechterina mitostemmatoides Harms: el la suda Afriko.

• Subfamilio Malesherbioideae Burnett (sin.: Malesherbiaceae D.Don): kun nur unu genro:
  • • Malesherbia Ruiz & Pav. (sin.: Gynopleura Cav.): kun ĉirkaŭ 24 ĝis 27 specioj en Sudameriko kaj nur en la Andoj.

• Subfamilio Turneroideae Eaton (sin.: Piriquetaceae Martynov, Turneraceae DC.): kun ĉirkaŭ dek genroj kaj pli ol 200 specioj. La plej multaj specioj el la Nova Mondo, sed la plej granda multeco de l genroj ekzistas en la Malnova Mondo:^[6]
  • • Arboa Thulin & Razafim.: nove ekde 2012. La kvar specioj nur troviĝas en Madagaskaro.
    • Adenoa Arbo: kun nur unu specio:
      • Adenoa cubensis (Britton & B.Wilson) Arbo: la komozomnombro estas 2n = 14. el la sudorienta Kubo vor.^[7]
    • Afroqueta Thulin & Razafim.: nove ekde 2012 kaj nur havas unu specio:
      • Afroqueta capensis (Harv.) Thulin & Razafim. (sin.: Turnera capensis Harv., Piriqueta capensis (Harv.) Urb.): nur en suda-meza kaj suda Afriko.
    • Erblichia Seem.: de la ĉ kvin specioj unu nur indiĝenas en Mezameriko kaj kvar en Madagaskaro.
    • Hyalocalyx Rolfe: Ĝi nur konsistas el unu specio:
      • Hyalocalyx setifer Rolfe: el sudorienta tropika Afriko kaj Madagaskaro.
    • Loewia Urb.: nur unu specio:
      • Loewia glutinosa Urb.: el la nordorienta tropika Afriko.
    • Mathurina Balf. f.: nur unu specio:
      • Mathurina penduliflora Balf. f.: tiu endemito troviĝas sur la insulo Rodrigues, kiu apartenas al la Maskarenoj.
    • Piriqueta Aubl.: la kromozomnombro estas x=7. De la ĉirkaŭ 45 specioj 44 venas el la Nova Mondo kaj nur un el Sudafriko.
    • Stapfiella Gilg: kun ĉ 6 specioj el la tropika Afriko.
    • Streptopetalum Hochst.: ĉirkaŭ 6 specioj el la tropika Afriko.
    • Tricliceras Thonn. ex DC.: La ĉirkaŭ 16 specioj el la tropika Afriko.
    • Turnera L.: De la ĉirkaŭ 140 specioj hejmiĝas 138 en la Nova Mondo kaj nur du en Afriko.

Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (29 maj. 2020)^[1],[3], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj^[8]:

*Genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.

**Genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.

• Die Familie der Passifloraceae s.l. ĉe APWebsite.
• Beschreibung der Familie der Passifloraceae s.str. Arkivigite je 2005-03-14 per la retarkivo Wayback Machine bei DELTA L. Watson & M. J. Dallwitz. Arkivigite je 2014-06-21 per la retarkivo Wayback Machine (angla)

Portalo pri Biologio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri botaniko. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).