Potsdam
Potsdamo, laŭ PIV,[1] eraro laŭ PMEG,[2] aŭ Pocdamo[3] (germane Potsdam [ˈpɔtsdam]) estas la ĉefurbo de la germana federacia lando Brandenburgio. La urbo situas borde de la rivero Havel.
| Potsdam | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|
| |||||
.jpg) | |||||
| universitata urbo (1991–) urbego (1939–) urba komunumo de Germanio eksterdistrikta urbo en Brandenburgio ĉefurbo de germania federacia lando  vd
| |||||
|
|
| ||||
| Flago | Blazono | ||||
| Administrado | |||||
| Federacia lando | Brandenburgio | ||||
| administra subdivido | 6 loĝkvartaloj kaj 9 partoj | ||||
| Adreso | Stadtverwaltung Friedrich-Ebert-Str. 79/81 14469 Potsdam | ||||
| |||||
| Poŝtkodo | 14401-14482 | ||||
| Aŭtokodo | P
| ||||
| Telefonkodo | 0331 | ||||
| Kodo laŭ administra ŝlosilo | 12 0 54 000 | ||||
| Retpaĝaro | www.potsdam.de | ||||
| Politiko | |||||
| Urbestro | Mike Schubert (SPD, ekde 2018) | ||||
| Demografio | |||||
| Loĝantaro | 185 750 (2022) [+] | ||||
| Loĝdenso | 987 loĝ./km² | ||||
| Geografio | |||||
| Geografia situo | 52° 24′ N, 13° 4′ O (mapo)52.413.066666666667Koordinatoj: 52° 24′ N, 13° 4′ O (mapo) [+] | ||||
| Alto | 35 m [+] | ||||
| Areo | 188,26 km² (18 826 ha) [+] | ||||
| Horzono | Mezeŭropa tempo [+] | ||||
| |||||
| |||||
| |||||
|
| |||||
| Pliaj informoj | |||||
| Elektronika adreso | information@potsdam.de | ||||
| Alia projekto | |||||
 Vikimedia Komunejo Potsdam [+]
| |||||
Historio
redaktiPocdamo estis unuafoje dokumente menciita en 993 (kiel Poztupimi), ekde 1317 ĝi havas la rangon de urbo. Ekde la 17-a jarcento Pocdamo estis la somera rezidejo de diversaj regantoj: La kastelo Sanssouci kun sia parko, konstruita ekde la 18-a jarcento fare de Frederiko la 2-a de Prusio, nuntempe estas grava vidindaĵo de la urbo.
Post la Dua Mondmilito, en 1945, la aliancaj potencoj en la kastelo Cäcilienhof decidis pri la estonto de Germanio. Pri tio vidu artikolojn Pocdama Konferenco, Pocdama Interkonsento kaj Pocdama Deklaro.
Urbopartoj
redakti
Vidindaĵoj
redakti- Palaco Sanssouci kaj la parko en Pocdamo apartenas al la Monda kulturheredaĵo de UNESCO[4]
- La Nauener Tor (eo: pordego al Nauen) estas unu el la tri konserviĝintaj urbopordegoj de Pocdamo.
Gefiloj de la urbo
redaktiEsperantistaj famuloj rilataj al Potsdamo
redakti- Wilhelm Julius Förster estis astronomo, profesoro ĉe la Berlina Universitato (1858–1920), estro de la Berlina Steloobservatorio, pacisto, kunfondinto de URANIA en Berlino, honora prezidanto de la "Delegacio por alpreno de la lingvo internacia", membro de Esperantista Societo Berlino ekde 1908, prezidanto de ISAE 1912. Foerster mortis en Bornim, urboparto de Pocdamo ekde 1935, kie lia filo Karl Foerster (1874–1970), la fama ĝardena kaj parka arkitekto vivis.
- Adolf Schmidt estis geofizikisto, eminenta termagnetisto, pioniro de Esperanto en Germanio kaj pacifisto. La Geomagnetikan Observatorion en Potsdamo (ekde 1930 Adolf-Schmidt-Observatorio en Niemegk) li gvidis 1902–1928 al mondvaste akceptita alta nivelo.
- Arnold Zenkert estis instruisto pri astronomio, fakulo pri sunhorloĝoj kaj Bürgel-biografo. Li estris en Potsdamo de 1973 ĝis 1988 la de li fonditan URANIA-planetarion kun Bürgel-memorejo kaj aktivis kiel esperantisto en Germana Kulturligo.
Partneraj urboj
redaktiInter la partneraj urboj estas
Referencoj
redakti- ↑ artikolo Potsdamo en la Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV), eldono de 2020, reta versio
- ↑ PMEG: Bazaj elparolaj reguloj
- ↑ Reta Vortaro [Pocdam/o]
- ↑ Herbert Londershausen kaj Barbara Spindler (red.): MALGRANDA GVIDILO TRA LA PARKO DE SANSSOUCI. Generaldirektion der Staatlichen Schlösser und Gärten Potsdam Sanssouci (eld). 1-a eldono, Pocdamo 1987, kun koloraj fotoj.