Be (cirila alfabeto)
Be ( Б б б, kursive: Б б б) estas la dua litero de plejmulto de cirilaj alfabetoj.[1][2] En diversaj lingvoj Б ordinare signifas la voĉan bilabialan plozivon [b], tamen povas esti variantoj. En la serba lingvo Б ĉiam signifas la sonon [b]. En la lingvoj rusa kaj bulgara se Б estas la lasta litero en vorto aŭ staras tuj antaŭ senvoĉa konsonanto do ĝi mem senvoĉiĝas kaj signifas la senvoĉan bilabialan plozivon [p]. Se Б troviĝas antaŭ palataliga vokalo do ĝi signifas palataligitan [bʲ]. En la maria lingvo Б povas signifi aŭ la sono [b], aŭ la voĉan bilabialan frikativon [β].
| Be | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| Cirila alfabeto | ||||||
| Slavaj literoj | ||||||
| А | Б | В | Г | Ґ | Д | Ђ |
| Ѓ | Е | Ѐ | Ё | Є | Ж | З |
| Ѕ | И | Ѝ | І | Ї | Й | Ј |
| К | Л | Љ | М | Н | Њ | О |
| П | Р | С | Т | Ћ | Ќ | У |
| Ў | Ф | Х | Ц | Ч | Џ | Ш |
| Щ | Ъ | Ы | Ь | Э | Ю | Я |
| Neslavaj literoj | ||||||
| Ӑ | Ӓ | Ә | Ӛ | Ӕ | Ғ | Ҕ |
| Ӻ | Ӷ | Ԁ | Ԃ | Ӗ | Ӂ | Җ |
| Ӝ | Ԅ | Ҙ | Ӟ | Ԑ | Ӡ | Ԇ |
| Ӣ | Ҋ | Ӥ | Қ | Ӄ | Ҡ | Ҟ |
| Ҝ | Ԟ | Ԛ | Ӆ | Ԓ | Ԡ | Ԉ |
| Ԕ | Ӎ | Ӊ | Ң | Ӈ | Ҥ | Ԣ |
| Ԋ | Ӧ | Ө | Ӫ | Ҩ | Ԥ | Ҧ |
| Ҏ | Ԗ | Ҫ | Ԍ | Ҭ | Ԏ | Ӯ |
| Ӱ | Ӳ | Ү | Ұ | Ҳ | Ӽ | Ӿ |
| Һ | Ԧ | Ҵ | Ҷ | Ӵ | Ӌ | Ҹ |
| Ҽ | Ҿ | Ӹ | Ҍ | Ӭ | Ԝ | Ӏ |
| Arĥaikaj literoj | ||||||
| Ҁ | Ѻ | Ѹ | Ꙉ | Ѡ | Ѿ | Ѣ |
| Ꙓ | Ꙗ | Ѥ | Ѧ | Ѫ | Ѩ | Ѭ |
| Ѯ | Ѱ | Ѳ | Ѵ | Ѷ | Ꙟ | Ꙩ |
| Ꙫ | Ꙭ | ꙮ | Ꚙ | Ԫ | Ꚁ | Ꚉ |
| Ꚅ | Ꚏ | Ꚗ | Ꙁ | Ꙃ | Ꚇ | Ԙ |
| Listo de cirilaj literoj | ||||||
En la esperanta alfabeto al la cirila litero Б respektivas la litero B.
En la unuaj, nun ne plu uzataj, alfabetoj por la lingvoj kosa kaj zulua estis majuskla formo de la litero ɓ, kiu tre similis al la majuskla formo de Б.[3]
Historio
redaktiLa cirila litero Б devenas de la greka litero beto (Β β). En Slavono ĝia nomo estas бѹкы (buki), kio signifas "litero". En kirilico la litero Б aspektas kiel kaj inter la cirilaj ciferoj havas neniun valoron, en glagolico al ĝi respektivas la litero , kiu ja havas la valoron 2.[4]
Variantoj
redaktiLa kutiman por la lingvoj serba kaj makedona minusklan varianton б (similan al la greka litero delto) oni apenaŭ renkontas en aliaj lingvoj. Malsamas ankaŭ la manskribaj majuskloj: en la rusa oni ordinare skribas , en la serba — .
Kodoj
redakti| Signo | Б | б | ||
|---|---|---|---|---|
| Unikoda nomo | CYRILLIC CAPITAL LETTER BE | CYRILLIC SMALL LETTER BE | ||
| Enkodigo | dekume | deksesume | dekume | deksesume |
| Unikodo | 1041 | U+0411 | 1073 | U+0431 |
| UTF-8 | 208 145 | D0 91 | 208 177 | D0 B1 |
| HTML | Б | Б | б | б |
| Nomita referenco en HTML | Б | б | ||
| KOI8-R kaj KOI8-U | 226 | E2 | 194 | C2 |
| CP855 | 163 | A3 | 162 | A2 |
| Windows-1251 | 193 | C1 | 225 | E1 |
| ISO 8859-5 | 177 | B1 | 209 | D1 |
| MacCyrillic | 129 | 81 | 225 | E1 |
Referencoj
redakti
| |||||
| Ĉu problemoj aŭdigi ĉi tiun dosieron? Vidu helpon. | |||||
- ↑ Slavaj alfabetoj (Cirilaj) en la paĝaro “TITUS — Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien”. Alirita 2019-12-13.
- ↑ Neslavaj alfabetoj (Cirilaj) en la paĝaro “TITUS — Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien”. Alirita 2019-12-13.
- ↑ Knappen, Jörg (junio 1993). “Fonts for Africa: The fc Fonts”, TUGboat (en) (PDF) 14 (2), p. 104–106. Alirita 2019-12-13..
- ↑ La artikolo Б en la Enciklopedia vortaro de Brockhaus kaj Efron.