Vincent van Gogh

St artéccol qué l é scrétt in bulgnaiṡ

Vincent Willem Van Gogh (1853–1890) l é stè un pitåur postinpresiunéssta ulandaiṡ.

L êra nèd al 30 ed märz dal 1853 a Zundert (Ulànnda), fiôl 'd ón caplàn prutestànt.

Anc da żåuven l êra dimónndi scalmanè e difézzil. Quasst al fèva 'na parsåṅna ch'a n s psêva brîṡa tgnîr da cånt. Ed 27 âgn a l lavurè int 'na galerî d'èrt, studié franzaiṡ e teologî e lavurè cme capelàn int al minîr ed Wasmes, in Bêlg'. Dal 1886 l andè a Parîṡ par vîver cun só fradèl Théo Van Gogh, ch'a l vindêva èrt.

Dal 1888 al va vî da Parîṡ e a s trasferéss pió żå mo sänper in Fränza, a Arles. Ed ste tänp al tâca a druvèr äl pnelè ṡbliṡgànti e i culûr grîṡ, vaird, zilèst fétt, chi disténguen tótt al só quèder. Al cunvénz anc al pitåur Paul Gauguin, ch'l avêva cgnossó a Parîṡ, 'd andèr cun ló a Arles.

Mänc che dû mîṡ dåpp tachénn a litighèr e Van Gogh al murṡghè Gauguin int un uràccia. Par quall ch'l avêva fât, Van Gogh al va fòra e a s tâja un uràccia anca ló. I al miténn dänter al ṡbdèl 'd Arles e al pasè un âgn int i mât a Saint-Rémy, taiṡ a la zitè. Anc s la matîṡia al tgnéva drî, al va avänti a lavurèr.

Int i èter mîṡ al fó superviṡiunè 'd ón mezenèt, ed nómm Paul Gachet, ch'a i farà pó un dipént. Dal 27 ed giólli dal 1890, a s tîra 'na stiuptè e al môr int la nòtt dal 29 ed giólli.

I só quèder pió famûṡ én:

• Tótt i girasûl
• La cà ed Van Gogh a Arles
• Canp di rotulón
• Nòt starlè

• (IT) Vincent Van Gogh - Treccani