Neidio i'r cynnwys

Y Dynion Mwyn

Oddi ar Wicipedia
Mae'r erthygl hon yn amddifad, a phrin neu ddim erthyglau eraill yn cysylltu â hi. Cyflwynwch ddolenni i'r dudalen hon gan erthyglau perthynol, os gwelwch yn dda. (Chwefror 2009)
Mae'r erthygl hon yn dibynnu'n fawr neu'n gyfan gwbl ar un ffynhonnell yn unig. Helpwch wella'r erthygl trwy ychwanegu cyfeiriadau neu ddyfyniadau priodol o ffynonellau eraill. (Mawrth 2009)
Mae angen sylw arbenigwr ar bwnc yr erthygl hon. (Chwefror 2009)

Mae'r Dynion Mwyn yn "grefydd ddewiniaeth cyn-Gardneraidd sefydlwyd ar bwys Betws-y-coed yn y 1300au" [1], sy'n haeru eu bod wedi trosglwyddo eu gwybodaeth am eu defodau, eu swynion a'u traddodiadau o genhedlaeth i genhedlaeth. Dywedant fod y traddodiad yn tarddu o Gymru a haerir hefyd eu bod yn ddisgynyddion ysbrydol i feirdd llys Cymru'r Oesoedd Canol.

Hanes

[golygu | golygu cod]

Yn ôl y Dynion Mwyn, ym Mehefin 1965 cwrddodd Sarah Llewellyn (gwrach honedig o Gymru) â Bill Wheeler ("Rhuddlwm") ar ynys Majorca, a chafodd ef ei ynydu gan deulu'r Dynion Mwyn ym Metws-y-Coed gyda'r enw newydd "hudol" "Rhuddlwm Gawr". Anfonwyd ef i'r Unol Daleithiau i ehangu cylch y Dynion Mwyn yn Houston, Texas[2]. Sefydlodd ef Gylch o'r Dynion Mwyn yn Washington D.C. o'r enw "Coven of the Tylwyth Teg" a ehangwyd yn bur sydyn dan yr enw "The Church of the Tylwyth Teg in America". Roedd yr eglwys newydd hon yn uno aelodau Wica â chrefyddau Paganaidd eraill.

Mae aelodau o'r Dynion Mwyn yn cwrdd yn flynyddol ers 1967, pan gwrddant â'i gilydd yn Maryland. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, y maent wedi'u cwrdd â'i gilydd yn Georgia ac Alabama[3]. Ceir dwy gangen y Dynion Mwyn erbyn hyn, sef, "The Celtic Church of Dynion Mwyn, Inc" a "The Church of Y Tylwyth Teg, Inc."

Mae "Cymdeithas Cymry Wiccae, Inc." yn rhan o eglwys y Dynion Mwyn a derbyniodd "Grŵp IRS 501 (C) 3 rhyddhad di-elw" rhag talu trethi ym 1976[4], a derbyniwyd Eglwys y Tylwyth Teg ar 2 Chwefror 1977 fel un o'r eglwysi swyddogol. Mae gan y ddwy lawer o chwaer Cylchau led-led yr Unol Daleithiau, Affrica, Awstralia a Gorllewin Ewrop, ac eglwysi tebyg megis Eglwys y Gwyddon.[5].

Yn ôl eu gwefan, ceir dwy eglwys yng Nghymru, sef "Y Dynion Mwyn" a "Gwyddon Cymry" a leolir yn bennaf ar Ynys Môn[6].

Duwiau

[golygu | golygu cod]

Ymhlith y Duwiau'r maent yn eu haddoli y mae Arianrhod ("y Forwyn Las o'r Tywyllwch Allanol"), sy'n symbol o bopeth a grëwyd ac sydd heb ei greu. Ei hedyn symbolaidd yw ceirch. Y Fam Dduwies yw Dôn, sef y ddaear gyfan: "ei had yw pob had". Ceridwen yw duwies ysbrydoliaeth a hi yw "Ceidwad Crochan Gwybodaeth", ac mae ganddi'r pŵer a'r gallu i wneud hud a lledrith ("magick"). Twr yw Brenin y gwenith ac ysbryd yr haf a'r goleuni a'r gwres a ddaw ohono; gwisga dorch o flodau o amgylch ei wddf. Ceir y duw Arddu, hefyd, sef duw'r Gaeaf. Ond y prif dduw yw Cernunnos, brenin yr holl anifeiliaid; mae'n dduw corniog ac mae e'n symbol o ffrwythlondeb.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Beth yw Dynion Mwyn? Archifwyd 2011-02-07 yn y Peiriant Wayback Cyrchwyd 24 Tachwedd 2009
  2. ↑ Hanes y Dynion Mwyn Archifwyd 2011-07-14 yn y Peiriant Wayback Cyrchwyd 23 Tachwedd 2009
  3. ↑ The Gathering of the Tribes - Erthygl Witchvox Archifwyd 2010-12-20 yn y Peiriant Wayback Cyrchwyd 23 Tachwedd 2009
  4. ↑ Eglwys Swyddogol y Dynion Mwyn Cyrchwyd 23 Tachwedd 2009
  5. ↑ Becoming a Witch - Dynion Mwyn Covens and Tradition
  6. ↑ Y Dynion Mwyn yng Nghymru Cyrchwyd 23 Tachwedd 2009

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]
  • The Word: The Grail Mysteries of Welsh Witchcraft - Part 3 of the Quest Trilogy, gan Rhuddlwm Gawr, Taliesin enion Vawr, Sarah Llewellyn, a Merridden Gawr [1][dolen farw].
  • Meditation of the Celtic Druids. Welsh Witchcraft, gan Rhuddlwm Gawr, Taliesin enion Vawr, a Merridden Gawr.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Y_Dynion_Mwyn&oldid=10983205"