Jwrasig Hwyr

System/ Cyfnod	Cyfres/ Epoc	Cyfnod/ Oes	Oed (Ma)
Cretasaidd	Is/ Cynnar	Berriasian	iau
Jwrasig	Uwch/ Hwyr	Tithonaidd	~145.0	152.1
		Kimmeridgaidd	152.1	157.3
		Oxfordaidd	157.3	163.5
	Canol	Callovaidd	163.5	166.1
		Bathonaidd	166.1	168.3
		Bajocaidd	168.3	170.3
		Aalenaidd	170.3	174.1
	Is/ Cynnar	Toarcaidd	174.1	182.7
		Pliensbachaidd	182.7	190.8
		Sinemuraidd	190.8	199.3
		Hettangaidd	199.3	201.3
Triasig	Uwch/ Hwyr	Rhaetaidd	hŷn / hynach
Israniadau'r System Jwrasig yn ôl: Comisiwn Rhyngwladol Stratigraffeg (International Commission on Stratigraphy neu'r ICS); 2017.^[1]

Y Jwrasig Hwyr yw trydydd cyfnod y cyfnod Jwrasig, ac mae'n rhychwantu'r amser geolegol o 163.5 ± 1.0 i 145.0 ± 0.8 miliwn o flynyddoedd yn ôl (CP); cedwir holl dystiolaeth y cyfnod o fewn strata'r Jwrasig Uchaf. Yn lithostratigraffeg Ewropeaidd, mae'r enw "malm" yn dangos creigiau o Oes Jwrasig Hwyr. Yn y gorffennol, defnyddiwyd yr enw hwn hefyd i ddangos yr uned o amser daearegol, ond mae'r defnydd hwn bellach yn cael ei anghymeradwyo.

Is-raniadau

Gellir rhannu'r Jwrasig Hwyr yn dair rhan, a ddiffiniwyd gan ddigwyddiadau'n ymweneud â ffawna a chreigiau'r oes:

Tithonaidd	(152.1 ± 0.9 – 145.0 ± 0.8 Ma)
Kimmeridgiaidd	(157.3 ± 1.0 – 152.1 ± 0.9 Ma)
Oxfordiaidd	(163.5 ± 1.0 – 157.3 ± 1.0 Ma)

Paleoddaearyddiaeth

Yn ystod y Jwrasig Hwyr torrodd yr uwchgyfandir Pangea yn ddau: Laurasia i'r gogledd, a Gondwana i'r de. Canlyniad y toriad hwn oedd creu Cefnfor yr Iwerydd. Fodd bynnag, ar hyn o bryd, roedd Cefnfor yr Iwerydd yn gymharol gul.

Cyfeiriadau

↑ http://www.stratigraphy.org/index.php/ics-chart-timescale

Owen, Donald E. (Mawrth 1987). "Commentary: Usage of Stratigraphic Terminology in Papers, Illustrations, and Talks". Journal of Sedimentary Petrology 57 (2): 363–372. http://www.agiweb.org/nacsn/JSP_commentary.htm.
Kazlev, M. Alan (2002-06-28). "Late Jurassic — The Malm Epoch: The Acme of the Dinosaurs". Palæos. Cyrchwyd 2014-10-23.

[1] ttp://www.stratigraphy.org/index.php/ics-chart-timescale

[1]