Gwalchwyfyn yr yswydd

Sphinx ligustri
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Arthropoda
Dosbarth:	Insecta
Urdd:	Lepidoptera
Teulu:	Sphingidae
Genws:	Sphinx
Rhywogaeth:	S. ligustri
Enw deuenwol
	Sphinx ligustri; Linnaeus, 1758
Cyfystyron
	Sphinx chishimensis Matsumura, 1929; Sphinx spiraeae Esper, 1800; Sphinx ligustri albescens Tutt, 1904; Sphinx ligustri amurensis Oberthür, 1886; Sphinx ligustri brunnea Tutt, 1904; Sphinx ligustri brunnescens (Lempke, 1959); Sphinx ligustri cingulata (Lempke, 1964); Sphinx ligustri eichleri Eitschberger, Danner & Surholt, 1992; Sphinx ligustri fraxini Dannehl, 1925; Sphinx ligustri grisea (Closs, 1917); Sphinx ligustri incerta Tutt, 1904; Sphinx ligustri intermedia Tutt, 1904; Sphinx ligustri lutescens Tutt, 1904; Sphinx ligustri nisseni Rothschild & Jordan, 1916; Sphinx ligustri obscura Tutt, 1904; Sphinx ligustri pallida Tutt, 1904; Sphinx ligustri perversa Gehlen, 1928; Sphinx ligustri postrufescens (Lempke, 1959); Sphinx ligustri rosacea Rebel, 1910; Sphinx ligustri seydeli Debauche, 1934; Sphinx ligustri subpallida Tutt, 1904; Sphinx ligustri typica Tutt, 1904; Sphinx ligustri unifasciata Gschwandner, 1912; Sphinx ligustri weryi Rungs, 1977; Sphinx ligustri zolotuhini Eitschberger & Lukhtanov, 1996;

Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw gwalchwyfyn yr yswydd, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy gwalchwyfynod yr yswydd; yr enw Saesneg yw Privet Hawk-moth, a'r enw gwyddonol yw Sphinx ligustri.^[2]^[3] Mae hyd ei adenydd yn 12 centimetr (4.7 mod).

Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.

Wedi deor o'i ŵy mae'r gwalchwyfyn yr yswydd yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.