Abracadabra
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | barbarous name  |
|---|---|
Fformiwla hud boblogaidd sydd a'i gwreiddiau yn yr Henfyd yw Abracadabra. Mae'n deillio yn ôl pob tebyg o air Aramaeg sy'n golygu "creodd fel y dywedodd" (abra-ka-dabra). Ond cafwyd sawl ymgais i egluro'r enw yn cynnwys yr ymadrodd Hebraeg "Ha brakha dabra" (הברכה דברה) sy'n golygu "mae'r fendith wedi siarad".[1]
Ceir enghraifft o'r fformiwla yn y De medicina præcepta, gwaith Lladin o'r 3g yr awdur Rhufeinig Quintus Serenus Sammonicus. Gair benthyg o'r iaith Roeg sydd gan Sammonicus, yn tarddu mae'n debyg o air a geir mewn ymbiliadau neu weddïau i Abraxas, duw'r Flwyddyn yn system y Gnostigiaid.
Roedd yn arfer ei dweud neu ei ysgrifennu fel amddiffyn trwy hud a lledrith yn erbyn afiechydon o bob math. Ceir tystiolaeth fod rhai o Ddynion Hysbys Cymru yn defnyddio'r fformiwla fel swyn yn erbyn rheibio anifeiliaid a phobl.
Mewn gweithiau Cabalaidd, fe'i cheir fel fformiwla a lefarir i orffen y gwaith o greu Golem, creadur o glai sy'n dod yn fyw.
Heddiw mae'n air cyfarwydd gan ledrithwyr ar y llwyfan cyn perfformio eu "hud a lledrith".
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Parry, John (1889). "Abracadabra". Y Gwyddoniadur Cymreig Cyfrol I (PDF). Dinbych: Gwasg Gee. t. 19.