Mikronukleus test

Mikronukleus test je test koji se koristi u toksikološkom pregledu na potencijalne genotoksične spojeve. Analiza je danas prepoznata kao jedan od najuspješnijih i najpouzdanijih testova za genotoksične kancerogene, tj. kancerogene tvari koje djeluju uzrokujući genetička oštećenja i preporučena je u smjernicama OECD za ispitivanje hemikalija.^[1] Postoje dvije glavne verzije ovog testa, jedna in vivo i druga in vitro

Test in vivo obično koristi mišju koštanu srž ili mišju perifernu krv. Kada se eritroblasti koštane srži razviju u polihromatski eritrocit, istiskuje se glavno jedro; bilo koji mikronukleus koji je nastao može izostati, u inače jedarnoj [citoplazma|[citoplazmi]]. U ovim ćelijama olakšana je vizualizacija mikronukleusa jer im nedostaje glavno jedro. Povećanje učestalosti mikronukleiranih polihromatskih eritrocita u tretiranih životinja pokazatelj je induciranog oštećenja hromosoma.^[2]

Za kvantificiranje hromosomskih oštećenja mikronukleuse su prvi put koristili H.J. Evans i saradnici, u vrhovima korijena boba, Vicia faba. Kasnije su test in vivo samostalno razvili W. Schmid i J.A. Heddle i njihove kolege. Analizu mišje periferne krvi razvio je J.T. MacGregor i sada je prilagođena za mjerenje pomoću protočne citometrije. Tometsko et al. prvu upotrebu mikronukleusa u kultiviranim ćelijama imao je J.A. Heddle i kolege u ljudskim limfocitima. M. Fenech i njegovi kolege poboljšali su test za upotrebu u limfocitima i drugim ćelijama u kulture ćelija.

Jednostavno Giemsa-bojenje izvorno se koristilo za bodovanje MN. Kasnije je uspostavljen metod mikronukleus-blokovske citokineze (CBMN), gdje je Cyt-B, inhibitor vretenskog sklopa, korišten za sprečavanje citokineza nastalih nakon diobe jedra . CBMN metod koristi se za procjenu hromosomskog gubitka, loma i povezanih apoptoza i nekroza, indukovanih različitim mutagenima.^[3]

Mikronukleus je nestalno (treće) jedro koje nastaje tokom anafaza mitoze ili mejoze. Mikronukleusi (naziv znači „malo jedro“) su citoplazmatska tijela od dijela ili čitavog dicentričnog hromosoma, koji tokom anafaze nije odnesen na suprotne polove. Njihovo stvaranje rezultira time da novonastalpj ćeliji nedostaje dio ili cijeli hromosom. Ovi fragmenti hromosoma ili čitavi hromosomi normalno razvijaju jedarne membrane i formiraju se kao mikronukleusi, kao treće jedro. Nakon citokineze, jedna ćelija kćerka završava s jednom jedrom, a druga s jednim velikim i jednim malim jedom, tj. mikronukleusom. Postoji šansa da se stvori više mikronukleusa kada se dogodi više genetičkih oštećenja.

Test mikronukleusa koristi se kao alat za procjenu genotoksičnosti različitih hemikalija. Lakše je provodiv od testa hromosomske aberacije u smislu postupaka i procjene.

Koristeći fluorescentna in situ hibridizaciju (FISH) sa sondama ciljanim na centromernu regiju, pa se može utvrditi da li je izgubljen čitav hromosom ili je izgubljen samo fragment.

• Kancerozni mikronukleusi
• Mikronukleus