Teodolito

Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. Pues añadiles tu mesmu o avisar al autor principal del artículu na so páxina d'alderique pegando: {{subst:Avisu referencies|Teodolito}} ~~~~

El teodolito ye un preséu de midida mecánicu-ópticu que s'utiliza pa llograr ángulos verticales y horizontales, na mayoría de los casos, ámbitu nel cual tien una precisión elevada. Con otres ferramientes auxiliares puede midir distancies y desniveles. Ye portátil y manual; ta fechu con fines topográficos y ingenieriles, sobremanera pa les triangulaciones. Con ayuda d'una mira y por aciu la taquimetría, puede midir distancies. Un equipu más modernu y sofisticáu ye'l teodolito electrónicu, y otru preséu más sofisticáu ye otru tipu de teodolito más conocíu como estación total.

Básicamente, el teodolito actual ye un telescopiu montáu sobre unes trébedes y con dos círculos graduaos, unu vertical y otru horizontal, colos que se miden los ángulos con ayuda de lentes.

El teodolito tamién ye una ferramienta bien senciello de tresportar. Por eso ye una ferramienta que tien munches garantíes y ventayes nel so usu. Ye la so precisión nel campu lo que lo fai importante y necesariu pa la construcción.

Los teodolitos clasificar en teodolitos repetidores, reiteradores, brúxula y electrónicos.

Estos fueron fabricaos pa l'acumuladura de midíes socesives d'un mesmu ángulu horizontal nel llimbu, pudiendo asina estremar l'ángulu acumuláu y el númberu de midíes vistes.

Llamaos tamién direccionales, los teodolitos reiteradores tienen la particularidá de tener un llimbu fixu y namái puede movese l'alidada.

Como diz el so nome, tien incorporada una brúxula de carauterístiques especiales. Este tien una brúxula imantada cola mesma direición al círculu horizontal sobre'l diámetru 0 a 180 graos de gran precisión.

Ye la versión del teodolito ópticu, cola incorporación d'electrónica pa faer les llectures del círculu vertical y horizontal, amosando los ángulos nuna pantalla, esaniciando errores d'apreciación. Ye más simple nel so usu, y, por riquir menos pieces, ye más simple la so fabricación y en dellos casos la so calibración.

Les principales carauterístiques que se deben reparar pa comparar estos equipos son: la precisión, el númberu d'aumentos na lente del oxetivu y si tien o non compensador electrónicu.

El teodolito tien tres eje principales y dos exes secundarios.

• Exa Vertical de Rotación Instrumental S - S (EVRI)
• Exa Horizontal de Rotación del Antioyu K - K (EHRA)
• Exa Óptica Z - Z (EO)

La Exa Vertical de Rotación Instrumental ye la exa que sigue la trayeutoria del Cenit-Nadir, tamién conocíu como la llinia de la plomada, y que marca la vertical del llugar.

El exa óptica ye la exa onde s'enfoca a los puntos. La exa principal ye la exa onde se miden ángulos horizontales. La exa que sigue la trayeutoria de la llinia visual ten de ser perpendicular a la exa secundaria y este tien de ser perpendicular a la exa vertical. Los discos son fixos y la alidada ye la parte móvil. El eclímetro tamién ye'l discu vertical.

La Exa Horizontal de Rotación del Antioyu o exa de muñones ye la exa secundaria del teodolito, nel cual muévese'l visor. Na exa de muñones hai que midir cuando s'utilicen métodos direutos, como una cinta de midir, y asina se llogra la distancia xeométrica. Si mide l'altor del jalón, va llograse la distancia xeométrica elevada y si mídese direutamente al suelu, va llograse la distancia xeométrica semielevada; los dos midir a partir de la exa de muñones del teodolito.

El planu de colimación ye un planu vertical que pasa pela exa de colimación, que ta nel centru del visor del aparatu; xenerar al xirar l'oxetivu.

• Llinia de fe *

Llinia d'índiz

• Niveles: - El nivel ye un pequeñu tubu zarráu que contién un amiestu d'alcohol y éter y una burbuya d'aire; la tanxente a la burbuya d'aire va ser un planu horizontal. Puede trabayase colos niveles descorregidos.
• Precisión: Depende del tipu de teodolito que s'utilice. Esisten dende los antiguos, que varien ente'l minutu y el mediu minutu; los modernos, que tienen una precisión d'ente 10", 6", 1" y hasta 0.1".
• Nivel esféricu: Ye una caxa cilíndrica tapada por un casquete esféricu. Cuanto menor sía'l radiu de combadura menos sensibles van ser; sirven pa llograr de forma rápida'l planu horizontal. Estos niveles tienen nel centru un círculu; hai qu'asitiar la burbuya dientro del círculu pa topar un planu horizontal bastante averáu. Tienen menor precisión que los niveles tóricos; la so precisión ta en 1´ a lo más, anque lo normal ye 10´ o 12´.
• Nivel tórico: Si ta descorregido torga midir. Hai que calar colos torniellos que lleva l'aparatu. Pa correxir el nivel hai que baxalo un ángulu determináu y dempués tando nel planu horizontal colos torniellos nivélase l'ángulu que se determinó. Puede trabayase tando descorregido, pero hai que camudar la constante que da'l fabricante. Pa trabayar tando descorregido precísase un planu paralelu. Pa midir escontra'l norte xeográficu (mídense acimutes; si nun se tienen orientaciones) utilízase'l movimientu xeneral y el movimientu particular. Sirven pa empobinar l'aparatu y si conoz el acimutal van sabese les direiciones midíes respectu al norte.
• Plomada: Utilízase por que'l teodolito tea na mesma vertical que'l puntu del suelu.
• Plomada de gravedá: Abondo incómoda nel so manexu, s'apocayá precisa sobremanera los díes de vientu. Yera'l métodu utilizáu antes d'apaecer la plomada óptica.
• Plomada óptica: ye la que lleven anguaño los teodolitos; pol ocular vese'l suelu y asina se pon l'aparatu na mesma vertical que'l puntu buscáu.
• Llimbus: Discos graduaos que dexen determinar ángulos. Tán estremaos de 0 a 360 graos sexagesimales, o de 0 a 400 graos centesimales. Nos llimbos verticales pueden vese diverses graduaciones (llimbos cenitales). Los llimbos son discos graduaos, tanto verticales como horizontales. Los teodolitos miden en graduación normal (sentíu dextrógiro) o graduación anormal (sentíu levógiro o contrariu a les manes del reló). Mídense ángulos cenitales (distancia cenital), ángulos de pendiente (altor d'horizonte) y ángulos nadirales.
• Nonius: Mecanismu que dexa aumentar o menguar la precisión d'un llimbu. Estrémense les n - 1 divisiones del llimbu ente les n divisiones del nonio. La sensibilidá del nonio ye la diferencia ente la magnitú del llimbu y la magnitú del nonio.
• Micrómetru: Ye'l mecanismu ópticu que dexa faer la función de los nonios pero de forma que dexa ver una serie de graduaciones y un rayu ópticu por aciu mecanismos; esto aumenta la precisión.

• Trípodes: Utilizar pa trabayar meyor; tienen la mesma X y Y pero distintu Z, yá que tienen un altor; el más utilizáu ye'l de pandu. Hai unos elementos d'unión p'afitar les trébedes al aparatu. Los torniellos nivelantes mueven la plataforma de les trébedes; la plataforma nivelante tien tres tornillo pa consiguir que la exa vertical sía vertical.
• Torniellu de presión (movimientu xeneral): Ye'l torniellu marcáu en mariellu; afítase'l movimientu particular, que ye'l de los índices, y muévese el discu negru solidariu col aparatu. Búscase'l puntu y afítase el torniellu de presión. Esti torniellu actúa en forma ratial, esto ye escontra la exa principal.
• Torniellu de coincidencia (movimientu particular o lentu): Si hai que visar un puntu alloñáu, col pulsu nun se puede; pa centrar el puntu utiliza'l torniellu de coincidencia. Con esti movimientu faise coincidir la llinia vertical de la cruz filar cola vertical deseyada, y este actúa en forma tanxencial. Los otros dos torniellos mueven l'índiz y asina pueden midise ángulos o llectures acimutales con esa orientación.

Esti preséu, primeramente instaláu sobre'l trébedes nun puntu del terrén que se denomina estación, realiza los movimientos sobre les exes principales.

Esti movimientu realiza sobre la exa vertical (S-S), tamién presente nos preseos de toles xeneraciones de teodolito. Dexa al operador xirar l'antioyu horizontalmente, nun rangu de 360.

Esti movimientu realiza sobre la exa horizontal (K-K) y dexa al operador xirar dende'l puntu de sofitu hasta'l cenit, anque estos casos son bien raros una y bones mayormente tómase un rangu permediu de 90° y otru.

Pa realizar un bon llevantamientu topográficu tienen de considerase les siguientes condiciones:

• Cuando'l teodolito atópase perfectamente instaláu nuna estación, la exa vertical (o exa principal) (S-S) queda perfectamente vertical.
• La exa de colimación (Z-Z) tien de ser perpendicular a la exa horizontal (K-K).
• La exa horizontal (K-K) tien de ser perpendicular a la exa vertical (S-S).

• Fototeodolito
• Giroteodolito
• Vara de Jacob
• Clinómetro
• Leica Geosystems
• LIDAR
• Taquimetría
• Estación total
• Trébedes

000

• Daumas, Maurice, Scientific Instruments of the Seventeenth and Eighteenth Centuries and Their Makers, Portman Books, London, 1989, ISBN 978-0713407273
• Mills, John FitzMaurice, Encyclopedia of Antique Scientific Instruments, Aurum Press, London, 1983, ISBN 0-906053-40-4
• Turner, Gerard L'Y., Elizabethan Instrument Makers: The Origins of the London Trade in Precision Instrument Making, Oxford University Press, 2000, ISBN 978-0198565666
• Turner, Gerard L'Y., Nineteenth Century Scientific Instruments, Sotheby Publications, 1983, ISBN 0-85667-170-3

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Teodolito.