Oliete

Oliete
Alministración
País	España
Autonomía	Aragón
Provincia	provincia de Teruel
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Oliete (es)	Rogelio Villanueva Lázaro (es) (Partíu Aragonés)
Nome oficial	Oliete (es)[1]
Códigu postal	44548
Xeografía
Coordenaes	40°59′37″N 0°40′47″W / 40.9935°N 0.6796°O / 40.9935; -0.6796
Oliete Oliete (España)
Superficie	85.481085 km²
Altitú	541 m
Llenda con	Alloza, Alcaine, Alacón, Estercuel, Arinyo y Muniesa
Demografía
Población	349 hab. (2023) - 183 homes (2019) - 168 muyeres (2019)
Porcentaxe	0.26% de provincia de Teruel
Densidá	4,08 hab/km²
Más información
Estaya horaria	UTC+01:00
oliete.es

Oliete ye una llocalidá y conceyu español na comarca d'Andorra-Sierra d'Arcos de la provincia de Teruel, comunidá d'Aragón asitiáu a veres del ríu Martín.

Tien una población de 357 habitantes (INE 2017).

El conceyu cunta con gran cantidá de llugares d'interés. Estos puédense estremar en:

Dientro del cascu urbanu:

• La Ilesia de Ntra. Sra. de l'Asunción (S.XVIII), de la que destaca'l so campanariu mudéxar.
• Casa de la Donjuana (S.XVI): Trátase d'una construcción señorial renacentista allugada na plaza de la Ilesia.
• La Ermita de San Bartolomé: Asitiada na plaza del so mesmu nome, ye la única ermita que s'atopa dientro del cascu urbanu, y que fai honor al so patrón, San Bartolomé.
• L'Arcu de los Santos Mártires: Atopar nel entamu de la cai Mayor.
• L'Arcu de Santa Bárbara: Atópase a la fin de la cai homónima.
• L'Arcu del Pilar: Atópase a la fin de la cai Baxa. Hai de solliñar qu'estos trés arcos daten de la Edá Media y que yeren los trés entraes fortificaes del pueblu.

Dientro del términu municipal:

• Banzaos:
  • Banzáu de Cueva Foradada: Esti banzáu recueye les agües del Río Martín.La so presa, que foi construyida ente los años 1903 y 1927, tien una capacidá de 22 hm³. Nes veres d'esti banzáu pueden atopase fauna abondosa como utres, águiles o cabres monteses.
  • Banzáu del Congosto: Recueye les agües del Ríu Escuriza. Foi construyíu a finales del sieglu XIX.

• Ermites:
  • Ermita de la Virxe del Cantal: El santuariu foi construyíu hacia l'añu 1660, n'honor a una imaxe de la Virxe col neñu Jesús en brazos, qu'apaeció nel llugar despinta nun fuexu y so un cantal —n'aragonés, roca que la protexía, a lo que debe'l so nome.
  • Ermita del Calvariu: Construcción d'una sola nave, data del añu 1680.
  • Ermita de San Pedro de los Griegos.

• Patrimoniu prehistóricu:
  • El Frontón de la Tía Chula (pintures rupestres): Trátase d'un pequeñu conxuntu de pintures esquemátiques, dataes ente les dómines 'Edá del Cobre Eneolítica' y del 'Bronce Medio' (2.500-1.600 e. C.). Amás, sobre la roca en que s'asientan estes pintures, hai un furu pol cual pasa la lluz solar nos equinoccios de primavera y seronda, constituyendo'l santuariu solar más antiguu del mundu, d'unos 4500 años d'antigüedá.

• Poblaos íberos:
  • El Palombar : El pobláu, de planta rectangular, constitúi un conxuntu escepcional ya ilustrativu de les formes de vida de les poblaciones ibériques nesta rexón, mientres el periodu entendíu ente los Sieglos III e. C. (cuando se fecha la so construcción) y el I e. C. (la so destrucción datar hacia l'añu 79-72 e. C. mientres les guerres sertorianas).
  • El Cabezo de San Pedro de los Griegos: Destaca polos sos dos torres orixinales, que son consideraes les más antigües d'Aragón.

• Patrimoniu natural:
  • La Torca de San Pedro de los Griegos: Esti cuévanu, d'unos 100 metros de diámetru y 108 metros de fondura, ye una torca única n'Europa, tantu polos sos descomanaos dimensiones como pola biodiversidá qu'alluga nel so fondu, con un llagu d'aproximao unos 25 metros de fondura.
  • Güerta: Magar años tras caracterizábase pol so gran estensión y productividá, anguaño atópase en recesión y daqué d'abandonu, promovíu pol acusáu éxodu rural sufiertu mientres la segunda metá del S.XX.
  • Olivar: Nel conceyu ye abondosu y de variedá Empeltre. Como interés, el pueblu debe'l so nome a esti cultivu, una y bones Oliete deriva del llatín olivetum (olivar). Anguaño, el 70 % de la olivar ta n'abandonu. Oliete forma parte de la Denominación d'Orixe Aceite del baxu Aragón.
  • Chopera: Plantada a mediaos del S.XX, ocupa aproximao una cuarta parte de la güerta de la llocalidá.

• Emilio Galve, baloncestista.
• Alejandro Cañada, pintor.
• Marcos Peña Royo, gobernador de Teruel.

Presenta unes carauterístiques demográfiques típiques del interior peninsular de manera bien acentuada. Hai de solliñar el descensu poblacional dempués de la Guerra Civil pola mor del éxodu rural, y l'avieyamientu de la población actual, con más d'un 40% de mayores de 65 años.

Gráfica d'evolución demográfica d'Oliete ente 1877 y 2016

• Llista de conceyos de la provincia de Teruel

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Oliete.
• CAI Aragón-Oliete