Eindhoven

Eindhoven
flag of Eindhoven (en) Q2469659
Alministración
País	Reinu de los Países Baxos
País	Países Baxos
Provincia	Brabant Septentrional
Tipu d'entidá	gran ciudá
Mayor of Eindhoven (en)	Jeroen Dijsselbloem
Nome oficial	Eindhoven (nl)
Nome llocal	Eindhoven (nl)
Códigu postal	5600–5658
Xeografía
Coordenaes	51°26′04″N 5°29′03″E / 51.4344°N 5.4842°E / 51.4344; 5.4842
Eindhoven Eindhoven (Países Baxos)
Superficie	88.84 km²
Altitú	17 m
Llenda con	Eersel, Veldhoven, Geldrop-Mierlo, Heeze-Leende, Nuenen, Gerwen en Nederwetten, Oirschot, Best, Son en Breugel y Waalre
Demografía
Población	243 730 hab. (1r xineru 2023)
Porcentaxe	10.8% de Brabant Septentrional
Densidá	2743,47 hab/km²
Viviendes	113 525 (1r xineru 2015)
Más información
Prefixu telefónicu	40
Estaya horaria	UTC+01:00 UTC+02:00
Llocalidaes hermaniaes	Iași (es) , Białystok, Chinandega, Emfuleni Local Municipality (en) , Al Qadarif, Minsk, Bayeux, Nankín, Moscú, Kayseri, Kadoma, Ḥélsinki, Gumi (es) y Bangalore
eindhoven.nl

Eindhoven  [ˈɛi̯ntɦoːvə(n)] (?·i) ye un conceyu y una ciudá asitiada na provincia de Brabante Septentrional, nel sur de los Países Baxos. Emplazada orixinariamente na confluencia de les canales Dommel y Gender, esti postreru foi desecado dempués de la Segunda Guerra Mundial. El Dommel inda escurre pela ciudá.

Eindhoven ye, con 209 286 habitantes, la quinta ciudá de los Países Baxos por población y la mayor del Brabante Septentrional, siguida de cerca por Tilburg.

Ente les poblaciones cercanes podemos destacar Son en Breugel, Nuenen, Geldrop-Mierlo, Waalre, Veldhoven, Oirschot y Best.

La historia escrita d'Eindhoven empieza en 1232, cuando'l duque de Brabante Hendrik I dio derechos de ciudá nos Países Baxos a Endehoven, entós un pequeñu pueblu na confluencia de les canales Dommel y Gender. El nome de la ciudá significa lliteralmente "yardes finales", reflexando la so posición nel estremu sur del Woensel. Nel momentu de la concesión de la carta real, Eindhoven cuntaba aproximao con 170 cases arrodiaes por una muralla defensiva. Nel esterior del recintu cercáu había un pequeñu castiellu. A la ciudá concedióse-y tamién el derechu a entamar un mercáu selmanal, y los granxeros de poblaciones vecines yeren obligaos a dir a Eindhoven a vender los sos productos. Otru factor importante del so allugamientu ye la so llocalización na ruta comercial d'Holanda a Liexa.

Escontra 1388, les muralles de la ciudá fueron ampliaes, y ente 1413 y 1420 foi construyíu un nuevu castiellu, esta vegada nel interior del recintu cercáu. En 1486, Eindhoven foi escalada y quemada por tropes de Gelderland. La reconstrucción terminar en 1502, con una muralla más fuerte y un nuevu castiellu. Sicasí, en 1543, Eindhoven cai otra vegada: la so obres de defensa abandonáronse por cuenta de la escasez de recursos.

Una gran quema en 1554 destruyó'l 75 % de les cases. Escontra 1560 fueron reconstruyíes gracies a l'ayuda de Guillermo d'Orange. Mientres la Revuelta Holandesa, Eindhoven camudó de manes delles vegaes ente los neerlandeses y los españoles, hasta que finalmente en 1583 foi prindada poles tropes españoles y les muralles fueron destruyíes. Eindhoven nun volvió formar parte de los Países Baxos hasta 1629.

La revolución industrial del Sieglu XIX foi un gran impluso pa la ciudá. Construyéronse canales, carreteres y víes ferriales. Eindhoven conectóse fluvialmente a la canal Zuid-Willemsvaart al traviés del ramal Eindhovens Kanaal en 1843, y por aciu vía ferrial a Tilburgu, Bolduque, Venlo y Bélxica ente 1866 y 1870. L'actividá industrial centróse nun principiu en manufactures de tabacu y testiles. Darréu, la industria creció espectacularmente gracies al xigante del llume y la electrónica Philips. Esta compañía foi fundada en Eindhoven en 1891, y empezó la so actividá fabricando bombilles incandescentes.

La rápida crecedera de la industria na rexón y la posterior necesidá de vivienda de los trabayadores provocaron cambeos radicales na alministración, yá que Eindhoven inda caltenía les llendes de la dómina medieval, por cuenta de la esistencia d'una canal qu'arrodiaba la ciudá. En 1920, los cinco conceyos suburbiales de Woensel (al norte), Tongelre (este y nordés), Stratum (sureste), Gestel en Blaarthem (suroeste) y Strijp (oeste), que sufrieron cambeos drásticos por cuenta de la falta de viviendes, fueron incorporaos na nueva municipalidá de Groot-Eindhoven ("Gran Eindhoven"). Darréu, el prefixu "Groot-" foi retiráu.

A principios del sieglu XX, la industria téunico creció col advenimiento de la fabricación d'automóviles y camiones pola compañía Van Doorne's Automobiel Fabriek (DAF); col subsiguiente cambéu escontra la electrónica y la inxeniería, les tradicionales industries de tabacu y testiles entraron en decadencia y finalmente sumieron nos años setenta.

Los ataques aéreos a gran escala mientres la Segunda Guerra Mundial (incluyendo'l bombardéu aliáu mientres la Operación Market Garden para auxiliar a los paracaidistes a asegurar les pontes dientro y alredor del pueblu) destruyeron grandes zones de la ciudá. La reconstrucción dexó bien pocos elementos históricos. Nel periodu de posguerra estudiáronse planes drásticos de renovación a base de rascacielos, dalgunos de los cualos fueron implementaos. Nesi momentu, había pocu apreciu escontra'l patrimoniu históricu. Nos años sesenta, construyóse un nuevu conceyu y l'edificiu precedente neogóticu (construyíu en 1867) foi baltáu pa dar pasu a una carretera de gran capacidá que finalmente non se construyó.

Mientres los años setenta, ochenta y noventa asocedieron urbanizaciones a gran escala nos distritos de Woensel-Zuid y Woensel-Noord, convirtiendo Eindhoven na quinta ciudá más grande de los Países Baxos.

Los pueblos y la ciudá que formen la moderna Eindhoven fueron orixinalmente construyíos n'elevaciones arenoses ente les canales del Dommel, Gender y Tongelreep. A partir del sieglu XIX, les cuenques de les canales fueron utilizaos como bases sostenibles de viviendes, causando hinchentes ocasionales nel centru de la ciudá.

P'amenorgar los efeutos de diches hinchentes, el regueru Gender, qu'escurría pel centru de la ciudá, foi conteníu per mediu d'un dique, y enllenáu dempués de la Segunda Guerra Mundial, y el cursu del Dommel regulóse. Nueves conocencies ecolóxiques y sociu-históricos fixeron que partes del cursu del Dommel fueren restauraes a los sos estaos orixinales, y que s'estudiara la posibilidá de que'l Gender fluyera pel centru de la ciudá otra vegada (enllaz a páxina n'alemán).

Los desarrollos a gran escala del sieglu XX provocaron la construcción d'árees residenciales sobre montes y campos, que fueren tresformaos en tierres cultivables nel sieglu XIX.

Eindhoven pasó de ser una pequeña población en 1232 a una de les más grandes ciudaes de los Países Baxos. Na actualidá cunta con aproximao 210 000 habitantes en 2005. Gran parte d'esta crecedera ye por cuenta de Philips y DAF Trucks.

En 1891, los hermanos Gerard y Anton Philips fundaron una pequeña fábrica de bombilles, que crecería hasta convertise nuna de les grandes firmes de la industria electrónico del mundu. La presencia de Philips ye probablemente la causa de la gran crecedera d'Eindhoven mientres el sieglu XX. La presencia de la firma holandesa atraxo a munches compañíes especializaes n'altes teunoloxíes, conviertiendo a Eindhoven nun llugar de referencia nesti ámbitu.

En 2005, más de la tercer parte de la inversión total n'investigación d'Holanda realizar na zona. Una cuarta parte de los puestos de trabayu de la rexón tán rellacionaos cola Teunoloxía y ICT, con compañíes como NXP Semiconductores, ASML, Toolex, Simac, Neways, Atos Origin y les enantes mentaes Philips y DAF. Apocayá la construcción del High-Tech Campus d'Eindhoven, onde s'asitien instalaciones d'I+D emplegaes por NXP, Philips, IBM, Plaza, etc., convierte a esta ciudá n'unu de los referentes mundiales n'investigación y desenvolvimientu de nueves teunoloxíes.

Dellos exemplos del heriedu industrial en Eindhoven son l'anováu complexu de Witte Dame ("La Dama Blanca"), una antigua fábrica de llámpares de Philips, y l'Edificiu del Almirante (informalmente conocíu como Bruine Heer o "Caballero Marrón" en referencia a la Witte Dame al otru llau de la cai) antigües oficines de Philips. La Witte Dame alluga la biblioteca municipal, el Design Academy Eindhoven (academia de diseñu), y delles tiendes. L'Almirante foi reconvertíu nun edificiu d'oficines pa pequeñes empreses. Cruciando la cai dende la Witte Dame y xunto al Almirante ta la primer fábrica de bombilles de Philips. El pequeñu edificiu ye agora sede del muséu de la compañía.

Semeya !Universidá !Fundación	Acrónimu	Tipu
	Universidá Téunica d'Eindhoven	1956	TUe	Universidá téunica pública
	Fontys University of Applied Sciences	1996	Fontys	Universidá téunica pública

Tres la so incorporación en 1920, los 5 conceyos anteriores convertir en distritos de la municipalidá d'Eindhoven, siendo la mesma Eindhoven el sestu distritu. Dende entós creóse un séptimu distritu estremando'l distritu de Woensel (el mayor de los seis) en dos: Woensel-Zuid y Woensel-Noord.

Coincidiendo cola entrada del sieglu XX, empezar a urbanizar en terrenes del antiguu aeropuertu de Welschap, al oeste de la ciudá. L'aeropuertu, agora llamáu Aeropuertu d'Eindhoven, foi enantes treslladáu a otru allugamientu, dexando la construcción del nuevu y necesariu barriu llamáu Meerhoven. Agora forma parte del distritu de Strijp.

De tolos distritos d'Eindhoven, el centru históricu ye'l menor en tamañu y población, cuntando con 5419 habitantes en 2006.

Acordies col conceyu d'Eindhoven, la ciudá va algamar la so máxima población nel añu 2025, cuando va cuntar con en redol a 230 000 habitantes.

La población en cada distritu, ordenaos por tamañu según datos del 1 de xineru de 2006:

1. Woensel-Noord (64 575)
2. Woensel-Zuid (35 361)
3. Stratum (31 782)
4. Gestel (26 694)
5. Strijp (24 783)
6. Tongelre (19 565)
7. Centrum (5419)

El 26.5 % de la población total d'Eindhoven ye d'ascendencia forana.^[1] Considérase ascendencia forana, si nazse fora de los Países Baxos o siquier unu de los padres ye foranu.

Coleutivos minoritarios importantes:

• Turcos (9420) (4.50 %)
• Marroquinos (5161) (2,47 %)
• Surinameses (3610) (1,73 %)
• Antillanos y arubanos (2325) (1,11 %)

Otros grupos minoritarios son los alemanes y indonesios.

Equipu	Deporte	Competición	Estadiu	Creación
PSV Eindhoven	Fútbol	Eredivisie	Philips Stadion	1913
FC Eindhoven	Fútbol	Eerste Divisie	Jan Louwers Stadion	1909

• Dende 1990 Eindhoven ye la sede del maratón añal d'Eindhoven.
• Eindhoven ye'l llugar onde'l trés vegaes campeón olímpicu de natación Pieter van den Hoogenband entrena diariamente.

• Frits Philips (1905-2005), empresariu
• Hugo Brandt Corstius (1935), escritor
• Peter Koelewijn (1940), músicu
• Jan de Bont (1943), direutor de cine
• Jan Borren (1947), xugador y entrenador de ḥoquei
• Arthur Borren (1949), xugador de ḥoquei
• Lenny Kuhr (1950), cantante
• Tineke Bartels (1951), caballeru
• François van Kruijsdijk (1952), medley swimmer
• Paul Haarhuis (1966), tenista
• Rik Smits (1966), xugador de baloncestu
• Patrick Lodewijks (1967), futbolista
• Tanja Jess (1967), actrice
• Phillip Cocu (1970), futbolista
• Margje Teeuwen (1974), xugadora de ḥoquei
• Imke Bartels (1977), caballeru
• Christijan Albers (1979), pilotu de carreres
• Lonneke Engel (1981), modelu
• Rob Reckers (1981), xugador de ḥoquei
• Cor Vriend (1949), atleta de fondu
• Klaas-Erik Zwering (1981), nadador
• Wieger van Wageningen (1983), professional skateboarder
• Patrick Mantizz (1988), DJ, productor y "jumper"
• Sander van Doorn (1979), DJ, productor

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Eindhoven.

• Sitiu web oficial (en neerlandés)

• 47504 Eindhoven n'OpenStreetMap.