Aragonés zentral e oczidental

• Prenunziazión:

/ka'ʃiko/(AFI)

/kaj'ʃiko/(AFI) en a balle de Bio

/ka'ʃiɣo/(AFI).

/ka'ʧiko/ en o Sobrepuerto

• Etimolochía: Parola constitutiba d'o sostrato prerromano en a Peninsula Iberica, CASSUS u CASSINUS seguntes a transcrizión latina.

Sustantivo masculín

caxico

1. Árbol caduzifolio d'a familia d'as fagazias, en o chenero Quercus, con o tranco grezisco, muitas ramas e brancas, e las fuellas lobulatas.

• Cheneral en aragonés, menos en ribagorzano e en as parlas d'a metat oriental d'o Sobrarbe (caixigo), anque coesiste en a més gran parde d'o suyo territorio con a forma que sonoriza la consonant K en a zaguera silaba: caxigo. Formas con o digrafo ix [iʃ] (caixico) se produzen en a balle de Bio (Sobrarbe) como formas transizionals d'entre las tendenzias zentro-ozidentals ([ʃ] e [k]) e las zentro-orientals ([iʃ] e [ɣ]).

Estensions aprosimatas, os fautors sozials e endibiduals d'os parladors pueden fer que se troben eszezions en toz os puestos.

• Caxigo, forma con sonorizazión d'a consonant k que tamién ye cheneral en aragonés.
• Caixico en a balle de Bio.
• Caixigo en a metat oriental d'o Sobrarbe (balles de Puertolas-Tella, Chistau, l'alta Zinca e A Fueba; No pas Bielsa, que en dizen caxico) e en a Ribagorza entiera.

A Biquipedia tien un articlo sobre caxico.

• Caxigar/caxicar, a selba de caxicos.
• Caixigosa, a selba de caxicos en a Ribagorza.
• Glan, a fruita d'o caxico.
• Robre, forma meyebal de dezir-ne, emparentata con o castellano roble e lo catalán roure, que mos ha deixato toponimos en Aragón.
• Cajigo, en o castellano d'Aragón, que ha quedato como parola de sostrato per l'aragonés que enantes se i parlaba.