Prometheus

Dr Prometheus (agr. Προμηθεύς, Promētheús, wo mä sproochlich as »Vor-dänker« interpretiert het, wo aber wohrschiinlig vom Indoeuropäische für »Dieb« chunnt) isch ä Titan in dr griechische Mythologii gsi, ä Sohn vom Iapetos mit dr Themis odr dr Seenymphe Klymene. Er isch hinderlischdig gsi und het immer widr neui Ideä gha, won er denn in d Dat umgsetzt het. Er het, je noch däm wo d Gschicht verzellt het, em Zeus und dä andere olympische Götter ghulfe dr Kronos z schdürze, d Mensche us Don erschaffe (Ovid und anderi), s Füür gschdohle und de Mensche gä (Hesiod) und ihne d Wüsseschafte biibrocht (Aischylos).

Hesiod

Dr griechisch Dichter Hesiod verzellt zwei Gschichte über ä Prometheus. In dr erschde het er dr Zeus überlischdet und ihn drzue brocht as Opfergab d Chnoche und s Fett vo de Dier z wehle anschdatt s Fleisch, so dass d Mensche s Fleisch hai chönne bhalte. Dr Zeus het denn s Füür vor de Mensche verschdeckt, aber dr Prometheus het s vo dr Sunne gschdohle und dr Menschheit ge. Zur Schdroof het dr Zeus d Frau Pandora erschaffe und se zum Epimetheus, em Brueder vom Prometheus, gschickt, wo se ghürotet het. D Pandora het vom Zeus ä Büchse übercho wo alli Gabe, guet und bös, dinn gsi si. Wo si die Büchse ufgmacht het, si si uusegfloge und nume d Hoffnig isch dinn bliibe wo si se widr zuegmacht het. Sit denn liide d Mensche an Chrankete und andere Übel.

In dr andere Gschicht beschriibt dr Hesiod d Rach, wo dr Zeus am Prometheus nimmt: Er het en mit Chette an ä Bärg lo fessle und än Adler gschickt, wo jede Dag zum Prometheus fliegt und ihm d Läbere frisst, wo denn z Nacht widr nochwachst.

Aischylos

Dr Aischylos het Theaterschdück über d Prometheusgschicht gschriibe, wohrschiinlig ä Trilogii, zwei Deil drvo, Dr befreiti Prometheus, und en andere, Prometheus dr Füürbringer, si verlore gange, nume Dr gfessleti Prometheus het überläbt. D Tragödie hai beschriibe, wie dr Zeus em Hephaistos, em Kratos, dr Name bedütet „Macht“, und em Bias („Gwalt“) befohle het, dr Prometheus am Felse azschmiide. Wo dä im Zeus nid het welle verrote, wien er, dr Zeus, emol gschdürzt wurd, het en dr Olympier in Tartaros gschleuderet. Schböter het em dr Prometheus doch verzellt, dass d Thetis ä Sohn wurd ha, wo schderker wurd si as si Vater. Dr Zeus het denn uf d Thetis verzichtet und si em Peleus gä. Dr Herakles het schliesslig dr Adler dödet, wo jede Dag im gfesslete Prometheus si Läbere isch cho frässe und het ihn befreit.

Quelle

dtv-Lexikon, Deutscher Taschenbuch Verlag, München 1970, Band 14, S.281
Dr Artikel "Prometheus" in Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.