Meson

Mesone (vo griechisch: τὸ μέσον (tó méson) „s Middlere“; dütet uf si middelschweri Masse aane) si instabili subatomari Däili. Si si us eme Kwark-Antikwark-Bäärli ufbaut und bilde äini vo de zwäi Grubbe vo Hadrone. Vo dr zwäite Hadronegrubbe, de Baryone, underschäide sich d Mesone dur iire ganzzaalig Spin, was sä zu Bosone macht.

Mesone entst��ön in hochenergetische Däilikollisione (z. B. in dr kosmische Straalig oder in Däilibeschlüüniger-Experimänt) und zerfalle in Bruchdäil vo Sekunde. Mä klassifiziert sä noch dr Artvo d Kwark, wo sä usmache, noch iirem Spin und iirer Parität. Wäge de Kwark würke uf d Mesone die starki und die schwachi Wäggselwirkig und d Grawitazioon; uf elektrisch gladnigi Mesone würkt au no die elektromagnetischi Wäggselwirkig.

Es git verschidnigi Arte vo Mesone, wo sich dur iiri Kwantezaale underschaäide. Beobachtbari Kwantezaale si (näbe Flavour und Isospin):

• dr Gsamtdräimpuls (Spin) J
• d Parität P
• d C-Parität C, wo nume für Mesone ooni Ladig und Flavour definiert isch.

Mä cha die Kwantezaale us em Spin und em Baandräiimpuls vom Kwark und Antikwark erklääre:

• Dr Baandräiimpuls cha alli ganzzaalige Wärt aanee: L = 0, 1, 2, …
• D Spin vo de Kwark s=½ wärde zum Gsamtspin S = 0 oder S = 1
• Für e Gsamtdräiimpuls J gältet wäge dr Spin-Baan-Kopplig denn
  • J = L für S = 0
  • J = 1 für S = 1 und L = 0
  • J = L-1, L, L+1 für S = 1 und L > 0
• Wil d Kwark as Fermion und Antifermion entgeegegsetzti intrinsische Paritäte häi, gältet für d Parität: P = (-1)^L+1
• Und für d Laadigskonjugazioon: C = (-1)^L+S.

E baar Kombinazioone chömme nid vor: J^PC = 0⁻⁻, (ungrads J)⁻⁺, (grads J)⁺⁻. Wenn s aber „exotischi Mesone“ mit sonige Kwantezaale sött gee, so müesste si anders zämmegsetzt si (Tetraquark, Glueballs, usw.)

1. ↑ W. E. Burcham, M. Jobes (1995)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Meson“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.