Triller
'n Triller of r-klank is in fonetiek 'n stemhebbende konsonantklank wat deur 'n vinnige opeenvolging van sluit en ontsluiting tussen die artikulator (onderlip, tongpunt of kleintongetjie) en die artikulasieplek in die spraak kanaal voortgebring word. Die beweging van die artikulatore vind plaas binne 'n verhoogde lugstroom wat beteken dat die artikulatore slegs passief betroikke is by die vorm van die klank. 'n Fladdering van die artikulatore word dus teweeg gebring en die lugstroom tussen artikulasieorgaan en artikulasieplek word versteur. Die vibrerende r-geluid word in die omgangstaal 'n gerolde r genoem
Trillers word volgens die betrokkenheid van die verskillende artikulators geklassifiseer. Die Internasionale Fonetiese Alfabet onderskei die volgende trillers:
- [ʙ] - Bilabiale tril (onderlip fladder teen die bolip)
- [r] - Alveolaire tril of apikale trillers (tongpunt fladder teen die tande of verhemelte)
- [ʀ] - Uvulaire tril (kleintongetjie fladder teen die agtertong)
- [•] - Epiglottale tril
- [•] - Retroflekse tril
IFA | Beskrywing | Voorbeeld |
---|---|---|
[ʙ] | stemhebbende bilabiale triller | |
[r] | stemhebbende apiko-alveolêre triller/ stemhebbende alveolêre triller |
Spaans perro |
[ʀ] | stemhebbende uvulêre triller | Frans rue |