Gaan na inhoud

Miranda (maan)

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Miranda   
Ontdekking
Ontdek deur Gerard Kuiper
Datum 16 Februarie 1948
Alternatiewe nameUranus V
Wentelbaaneienskappe
Halwe lengteas 129 390 km
Eksentrisiteit 0,0013
Wentelperiode 1,413479 d
Gem. omwentelingspoed 6,66 km/s
Inklinasie 4,232 ° (tot Uranus se ewenaar)
Satelliet van Uranus
Fisiese eienskappe
Afmetings 480 × 468,4 × 465,8 km
Gem. radius 235,8±0,7 km (0,03697 R🜨)[1]
Oppervlakte 700 000 km2
Volume 54 835 000 km3
Massa 6,4±0,3×1019 kg[2]
Gem. digtheid 1,20±0,15 g/cm3[3]
Oppervlak-
aantrekkingskrag
0,079 m/s2
Ontsnapping-
snelheid
0,193 km/s
Rotasieperiode Sinchronies
Aksiale neiging
Skynmagnitude 15,8[4]

Miranda, ook bekend as Uranus V, is die kleinste en binneste van Uranus se vyf ronde mane. Dit is op 16 Februarie 1948 deur Gerard Kuiper ontdek en genoem na Miranda in William Shakespeare se toneelstuk The Tempest.[5] Nes die ander groot mane van Uranus wentel Miranda naby aan die planeet se ewenaarvlak. Omdat Uranus op sy sy om die Son wentel, is Miranda se wentelbaan loodreg met die sonnebaan.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Met ’n deursnee van net 470 km is Miranda een van die kleinste bekende voorwerpe in die Sonnestelsel wat dalk in hidrostatiese ewewig (deur sy swaartekrag rond gedruk) is. Die enigste nabyskote van Miranda is geneem deur die Voyager 2-ruimtetuig, wat Uranus in Januarie 1986 tydens sy verbyvlug waargeneem het. Tydens die verbyvlug was Miranda se suidelike halfrond na die Son gedraai, en net dié deel is dus bestudeer.

Miranda het moontlik uit ’n akkresieskyf gevorm wat die planeet kort ná sy ontstaan omring het en dit is nes ander mane waarskynlik gedifferensieerd: met ’n kern van rots, omring deur ’n mantel van ys. Miranda het een van die mees ekstreme en gevarieerde topgrafieë in die Sonnestelsel. Dit sluit in Verona Rupes, ’n 20 km hoë eskarp wat die hoogste krans in die Sonnestelsel is.[6][7] Die oorsprong en evolusie van hierdie gevarieerde geologie word steeds nie heeltemal verstaan nie en baie hipoteses bestaan oor Miranda se evolusie.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Thomas, P. C. (1988). "Radii, shapes, and topography of the satellites of Uranus from limb coordinates". Icarus. 73 (3): 427–441. Bibcode:1988Icar...73..427T. doi:10.1016/0019-1035(88)90054-1.
  2. R. A. Jacobson (2014) 'The Orbits of the Uranian Satellites and Rings, the Gravity Field of the Uranian System, and the Orientation of the Pole of Uranus'. The Astronomical Journal 148:5
  3. Jacobson, R. A.; Campbell, J. K.; Taylor, A. H.; Synnott, S. P. (Junie 1992). "The masses of Uranus and its major satellites from Voyager tracking data and earth-based Uranian satellite data". The Astronomical Journal. 103 (6): 2068–2078. Bibcode:1992AJ....103.2068J. doi:10.1086/116211.
  4. "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL (Solar System Dynamics). 3 April 2009. Besoek op 10 Augustus 2009.
  5. Kuiper, G. P., The Fifth Satellite of Uranus, Publications of the Astronomical Society of the Pacific, Vol. 61, No. 360, p. 129, Junie 1949
  6. Chaikin, Andrew (16 Oktober 2001). "Birth of Uranus' provocative moon still puzzles scientists". space.com. Imaginova Corp. p. 2. Besoek op 23 Julie 2007.
  7. "APOD: 2016 November 27 - Verona Rupes: Tallest Known Cliff in the Solar System". apod.nasa.gov. Besoek op 20 Februarie 2018.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]