Kwaggaprojek
Die Kwaggaprojek is ’n poging deur ’n groep in Suid-Afrika om deur selektiewe teling ’n lyn van die bontsebra (Equus quagga burchellii) te herskep wat soos die uitgestorwe kwagga (Equus quagga quagga) lyk.[1]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]In 1955 het die Duitse dierkundige Lutz Heck in sy boek Großwild im Etoshaland (Grootwild in Etoshaland) geskryf versigtige teling met die bontsebra (ook bontkwagga genoem) kan ’n dier tot gevolg hê wat soos die uitgestorwe kwagga lyk: ’n sebra met minder strepe en ’n bruinerige basiskleur. In 1971 het die Duitse natuurhistorikus Reinhold Rau verskeie museums in Europa besoek om na die kwaggaspesimens in hulle versamelings te kyk. Hy het besluit om weer die kwagga te teel.[2] Rau het later verskeie dierkundiges en parkowerhede gekontak, maar hulle was oor die algemeen negatief, want die kwagga het geen oorlewende nageslag gehad nie en daarom is die genetiese samestelling van die dier nie in lewende sebras teenwoordig nie. Rau het nie van sy plan afgesien nie, want hy het geglo die kwagga was ’n subspesie van die bontsebra.[3] In 1980 het molekulêre studies van ’n kwagga se mitochondriale DNS gewys dit was inderdaad ’n subspesie van die bontsebra.
Nadat die DNS-resultate van 1984 af in publikasies begin verskyn het, het ’n positiewer houding ontstaan jeens die kwaggateelprojek. In Maart 1986 is die projekkomitee gestig nadat invloedryke mense betrokke geraak het. In Maart 1987 is nege sebras uit die Etosha Nasionale Park in Namibië gekies en gevang. Hulle is op 24 April 1987 na ’n spesiaal geboude teelkamp op die natuurbewaringsplaas Vrolijkheid naby Robertson in Suid-Afrika gebring. Dit was die begin van die kwaggahertelingsprojek.[2]
Nog sebras met ligte strepe is gekies en in die projek gebruik om die tempo te verhoog waarin die sebras hulle strepe verloor.
Nadat meer sebras tot die projek toegevoeg is, moes die Kwaggaprojek die plaas Vrolijkheid verlaat. In Oktober 1992 is ses sebras na grond verplaas waar daar genoeg natuurlike weiding was. Dit het die voedingskoste verlaag. In 1993 is die oorblywende sebras na nog twee plekke verskuif. Op 29 Junie 2000 het die Kwaggaprojekvereniging en SANparke ’n samewerkingsooreenkoms onderteken. Dit het die Kwaggaprojek van ’n privaat inisiatief in ’n amptelik erkende en logisties ondersteunde projek verander.[2]
Mylpale
[wysig | wysig bron]Die projek se eerste vul is op 9 Desember 1988 gebore. Op 20 Januarie 2005 is Henry gebore – die eerste vul wat as ’n kwagga-agtige dier beskou is vanweë sy dowwer strepe. Die eerste vyfdegeslagvul is in Desember 2013 gebore.[4] Daar is voorgestel dat die diere met die ligste strepe "Rau-kwaggas" genoem word, beide uit erkenning vir Reinhold Rau se bydrae tot die projek en om die nuwe diere van die oorspronklike, uitgestorwe kwagga te onderskei.[5]
In Maart 2016 het die Kwaggaprojek 116 diere op 10 plekke gehad, onder meer aan die laer hange van Duiwelspiek in Kaapstad. Van die 116 diere het ses individue tans ’n groot mate van ligter strepe.[4]
Die doel is om sowat 50 sulke sebras na ’n beskermde gebied in hulle voormalige natuurlike habitat te skuif. Die huidige individue met ’n streeppatroon soos dié van ’n kwagga is Henry, Freddy, DJ14, Nina J, FD15 en Khumba.[5]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Zebra cousin became extinct 100 years ago. Now, it's back
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Rau, Reinhold. "Rough Road Towards Re-Breeding the Quagga".
- ↑ Max, D.T. (1 Januarie 2006). "Can You Revive an Extinct Animal?". New York Times Magazine. Besoek op 25 Augustus 2010.
- ↑ 4,0 4,1 https://quaggaproject.org/the-project/
- ↑ 5,0 5,1 The Quagga and Science.
Skakels
[wysig | wysig bron]- Die Kwaggaprojek
- Herlewing van die kwagga op Facebook
- "Nature: Restoring the Quagga" Geargiveer 17 September 2008 op Wayback Machine (PBS)
- "Can we bring back a long-extinct animal?" (Slate)
- "Real Life Jurassic Park? Scientists claim to 'restore' extinct zebra" (ABC News)
- Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.