Internasionale Geregshof

Die Internasionale Geregshof (IGH, kortweg Wêreldhof, Engels: International Court of Justice, ICJ; Frans: Cour internationale de Justice, CIJ) is die primêre geregtelike been van die Verenigde Nasies (VN). Dis gesetel in die Vredespaleis in Den Haag, Nederland, en verhoor en beslis regskwessies wat deur lidlande van die VN aanhangig gemaak word, en voorsien ook menings oor regsvrae wat deur behoorlik gemagtigde internasionale takke en deur die VN se Algemene Vergadering voorgelê word.

Die Wêreldhof is in 1945 ingevolge die VN-handves gestig en het vanaf 1946 die werksaamhede by sy voorganger, die Permanente Hof vir Internasionale Geregtigheid, oorgeneem. Die Statuut van die Internasionale Geregsghof, soortgelyk aan dié van sy voorganger, is die hoof- konstitusionele dokument wat die Wêreldhof reguleer.^[1]

Die Hof se werklas dek 'n wye veld van geregtelike verantwoordelikhede. Sedert die hof uitspraak teen die Verenigde State van Amerika gelewer het oor sy koverte oorlog teen Nicaragua – die hof het bevind dat dit 'n oortreding van die internasionale reg is (Nicaragua v. United States) – het Amerika hom in 1986 onttrek aan verpligte jurisdiksie en aanvaar sedertdien die hof se jurisdiksie op 'n hofsaak-tot-hofsaak-grondslag.^[2] Hoofstuk XIV van die VN-handves verleen aan die VN se Veiligheidsraad die mag om die Hof se uitsprake af te dwing. Hierdie mag is egter onderworpe aan die vetoreg van die vyf permanente lede van die Raad, wat in die geval van die Nicaragua-saak uitgeoefen is.

Die IGH bestaan uit 15 regters wat deur die VN se Algemene Vergadering en die Veiligheidsraad vir 9 jaar aangestel word uit 'n lys genomineerdes wat deur die nasionale groep in die Permanente Arbitrasiehof opgestel word. Die kiesproses is in Artikels 4-19 van die IGH se statuut vasgestel. Die verkiesing word oor 'n tyd gedoen met vyf regters wat elke drie jaar gekies word om kontinuïteit van die howe se werksaamhede te verseker. Wanneer 'n dienende regter sterf word daar gewoonlik 'n opvolger met spesiale stemming gekies om die termyn te voltooi.

Daar mag nie twee regters van dieselfde nasionaliteit gelyktydig dien nie. Ingevolge Artikel 9, is die lidmaatskap van die IGH veronderstel om die hoofvorm van die beskawing, en die vernaamste regstelsels in die wêreld te verteenwoordig. In wese, beteken dit die gemenereg, sivielereg en sosialistiese reg (nou post-kommunistiese reg).

Oor die algemeen sit die IGH met 'n volbank van regters, maar in die afgelope 15 jaar, is verhore per geleentheid in kamers aangehoor. Artikels 26-29 van die statuut laat dit toe vir, gewoonlik drie tot vyf regters, om in kamers te mag sit om 'n saak aan te hoor.

Sedert 9 Februarie 2015, is die samestelling van die IGH as volg:^[3]

Naam	Nasionaliteit	Posisie	Termyn begin	Termyn eindig
Ronny Abraham	Frankryk	Presidenta	2005	2018
Abdulqawi Ahmed Yusuf	Somalië	Vice-Presidenta	2009	2018
Hisashi Owada	< Japan	Lid	2003	2021
Peter Tomka	Slowakye	Lid	2003	2021
Mohamed Bennouna	Marokko	Lid	2006	2024
Antônio Augusto Cançado Trindade	Brasilië	Lid	2009	2018
Sir Christopher Greenwood	Verenigde Koninkryk	Lid	2009	2018
Xue Hanqin	China	Lid	2010	2021
Joan E. Donoghue	Verenigde State	Lid	2010	2024
Giorgio Gaja	Italië	Lid	2012	2021
Julia Sebutinde	Uganda	Lid	2012	2021
Dalveer Bhandari	Indië	Lid	2012	2018
James Crawford	Australië	Lid	2015	2024
Kirill Gevorgian	Rusland	Lid	2015	2024
Patrick Lipton Robinson	Jamaika	Lid	2015	2024
a 2015–2018.

Presidente van die Internasionale Geregshof

	Naam	Aangestel	Einde van die termyn	Tuisland
1	José Gustavo Guerrero (1876–1958)	1946	1949	El Salvador
2	Jules Basdevant (1877–1968)	1949	1952	Frankryk
3	Arnold McNair (1885–1975)	1952	1955	Verenigde Koninkryk
4	Green H. Hackworth (1883–1973)	1955	1958	Verenigde State
5	Helge Klæstad (1885–1965)	1958	1961	Noorweë
6	Bohdan Winiarski (1884–1969)	1961	1964	Pole
7	Percy Spender (1897–1985)	1964	1967	Australië
8	José Luis Bustamante y Rivero (1894–1989)	1967	1970	Peru
9	Muhammad Zafrullah Khan (1893–1985)	1970	1973	Pakistan
10	Manfred Lachs (1914–1993)	1973	1976	Pole
11	Eduardo Jiménez de Aréchaga (1918–1994)	1976	1979	Uruguay
12	Humphrey Waldock (1904–1981)	1979	1981	Verenigde Koninkryk
13	Taslim Olawale Elias (1914–1991)	1981	1985	Nigerië
14	Nagendra Singh (1914–1988)	1985	1988	Indië
15	José María Ruda (1924–1994)	1988	1991	Argentinië
16	Robert Yewdall Jennings (1913–2004)	1991	1994	Verenigde Koninkryk
17	Mohammed Bedjaoui (* 1929)	1994	1997	Algerië
18	Stephen M. Schwebel (* 1929)	1997	2000	Verenigde State
19	Gilbert Guillaume (* 1930)	2000	2003	Frankryk
20	Shi Jiuyong (* 1926)	2003	2006	China
21	Rosalyn Higgins (* 1937)	2006	2009	Verenigde Koninkryk
22	Hisashi Owada (* 1932)	2009	2012	Japan
23	Peter Tomka (* 1956)	sedert 2012		Slowakye

Soos vervat in Artikel 93 van die Handves van die Verenigde Nasies, is al 193 lidlande van die VN outomaties deel van die IGH se statuut.^[4] Nie-lidlande kan ook deel word van die IGH se statuut ingevolge die Artikel 93(2) prosedure. Byvoorbeeld, nog voor Switserland 'n lid van die VN geword het, het die land hierdie prosedure in 1948 gevolg om 'n deel van die Hof te word, en Nauru het in 1988 'n lid geword.^[5] Sodra 'n staat deel van die IGH se statuut is, is die land geregtig om deel te neem aan hofsake voor die Geregshof. Om deel te wees van die statuut bied die IGH nie noodwendig outomatiese jursidiksie oor die partye wat betrokke by die verhoor is nie. Die kwessie oor jurisdiksie word in die twee tipes van IGH hofsake, omstrede kwessies en raadgewende kwessies, in oorweging geneem.

By omstrede kwessies (waar opponerende partye 'n oplosssing soek vir 'n dispuut), bied die IGH 'n bindende uitspraak in 'n dispuut tussen state waar sodanige state instem om die Geregshof se uitspraak te eerbiedig. Net state mag partye in omstrede sake wees. Indiwidue, korporasies, dele van 'n federasie, nie-regeringsorganisasies en selfbeskikkings-groepe is uigesluit by regstreekse deelname in sake, hoewel die IGH inligting van openbare internasionale organisasies aanvaar. 'n Staat mag, in sake van "diplomatieke beskerming", 'n hofaansoek rig namens een van sy burgers of korporasies.^[6]

Jurisdiksie is dikwels 'n kritieke vraag vir die IGH in omstrede sake. Die sleutelbeginsel is dat die IGH net jurisdiksie op grond van toestemmng kan verkry.

'n Raadgewende mening is 'n funksie van die IGH wat net aan spesifieke liggame en agentskappe van die VN beskikbaar is. Sodra die IGH 'n versoek in die verband ontvang word daar besluit watter state en organisasies kan handige inligting voorsien en bied hulle dan die geleentheid om skriftelike of mondelinge voorleggings te bied. Die raadgewende menings bied die geleentheid vir VN-agentskappe om by die IGH om hulp aan te klop om komplekse regskwessies op te los.

In beginsel is die IGH se raadgewende menings net raadplegend in karakter, maar tog invloedryk en word wyd gerespekteer.

'n Raadgewende mening se status en gesag kom van die feit dat dit die amptelike uitspraak van die hoogste regsliggaam van die VN is.^[7]

Raadgewende menings was al baie kere omstrede omdat omstrede vrae daar gevra is, of die saak is indirek gebruik om inderwaarheid 'n omstrede kwessie voor die IGH te bring. Een so 'n voorbeeld is die raadgewende mening wat aangevra was oor die wettigheid van die bedreiging van, en die gebruik van kernwapens.

Artikel 94 bepaal die plig van alle VN-lidlande om die uitsprake en besluite van die IGH, wat hulle raak, te eerbiedig. Indien partye nie gehoor wil gee hieraan nie kan dit voor die Veiligheidsraad gebring word om dit af te dwing. Daar is egter uit die aard van die saak probleme om dit op so 'n manier af te dwing. As die uitspraak teen een van die vyf permanente lede van die Veiligheidsraad, of sy bondgenote is, kan die afdwingbaarheid van so 'n resolusie ge-veto word. Dit het byvoorbeeld gebeur toe Nicaragua Amerika se weiering om gehoor te gee aan die Nicaragua-saak, voor die Veiligheidraad gebring het.^[8] As die Veiligheidsraad weier om 'n uitspraak teen enige staat af te dwing, is daar geen ander manier om die skuldige staat te dwing om gehoor te gee nie. Die effektiefste manier wat die Veiligheidsraad kan optree, dwangaksie ingevolge Hoofstuk VIII van die VN-handves, is net wanneer wêreldvrede en -sekuriteit op die spel is. Die Veiligheidsraad het dit tot dusver nog nie gedoen nie.

• 1971: Die Republiek van Suid-Afrika skend die beslissing oor die beëindiging van die besetting van Namibië.
• 1973: Frankryk skend die beslissing oor die kerntoetse op die Mururoa-atol in die Stille Oseaan.
• 1975: Marokko ignoreer die beslissing oor 'n referendum oor die toekomstige status van die Wes-Sahara.
• 1980: 'n Klag van die Verenigde State in 1980 dat Iran die internasionale reg oortree deur Amerikaanse diplomate in Teheran aan te hou.^[9]
• 1982: 'n Dispuut tussen Tunisië en Libië oor die afbakening van die vastelandsplat tussen die twee lande.^[10]
• 1988: 'n Klag van Iran nadat Iran Air-vlug 655 deur die Amerikaanse Vloot met 'n geleide missiel afgeskiet is.^[11]
• 'n Dispuut oor die rigting van die maritieme grens wat die VSA en Kanada in die Golf van Maine-gebied van mekaar skei.^[12]
• 1995: 'n Klag van die Republiek van Masedonië dat Griekeland met sy vetostem teen die land se toelating tot NAVO, die Tussentydse Akkoord van 13 September 1995^[13] tussen die twee lande, oortree. Die IGH het op 5 Desember 2011 uitspraak ten gunste van Masedonië gelewer.^[14]
• 2004: 'n Klag van die Serwië en Montenegro teen die lidlande van die Navo oor sy optrede in die Kosovo-oorlog. Dit is op 15 Desember 2004 van die hand gewys oor die gebrek aan jurisdiksie omdat Serwië en Montenegro nog nie deel van die IGH-statuut was tydens die aansoek nie.^[15]
• 2005: 'n Klag van die Demokratiese Republiek van die Kongo dat die DRK se soewereiniteit deur Uganda geskend is en dat die DRK miljoene dollars aan grondstowwe verloor het. Die IGH het in die guns van die DRK beslis.^[16]
• Pakistan veg vir die bevolking van Kasjmir.^[17]
• Dispuut tussen Kanada en die Verenigde State oor die seegrens in die Golf van Maine.^[18]

Die internasionale reg, soos saamgevat in Artikel 38 van die IGH se statuut, word toegepas ingevolge die internasionale konvensies, internasionale gebruike en die "algemene regsbeginsels, wat in beskaafde lande erken word." Artikel 59 stel dit baie duidelik dat die gebruik van die gemenereg van presedent of stare decisis nie in die IGH van toepassing is nie. Die Hof se bevinding het net betrekking op die partye in daardie spesifieke omstredenheid. Die IGH mag egter ingevolge 38(1)(d) sy eie vorige uitspraak oorweeg.

Indien die partye ooreenkom, kan hulle ook die Hof vergun om ex aequo et bono (in geregtigheid en regverdigheid),^[19] 'n billike besluit te maak wat gegrond is op dit wat, onder die omstandighede, regverdig sal wees. Dit is tot dusver nog nooit toegepas nie. Die Internasionale Geregshof het sowat 130 sake hanteer

Die IGH het die mag om sy eie reëls te maak. Die hofprosedure word in die Hofreëls van die Internasionale Geregshof 1978 uiteen gesit.^[20]

Verhore voor die IGH volg 'n bepaalde patroon. Die saak word deur die applikant ingedien met 'n geskrewe dokument wat die grondslag van die Hof se jurisdiksie uiteensit, en die meriete van die aansoek. Die respondent kan die Hof se jurisdiksie aanvaar en sy eie opsomming van die meriete van die saak indien.

Na beraadslaging lewer die Hof 'n meerderheidsmening. Indiwiduele regters kan ook 'n mening uitbring wat saamstem in gevalle waar hulle egter verskil van die beredenering van die saak, of 'n afkeurende mening (waar de regter versil van die meerderheidsmening). Geen appèl word toegelaat nie, maar die partye kan die Hof om 'n verduideliking vra as daar 'n dispuut ontstaan oor die bedoeling of omvang van die Hof se uitspraak.^[21]

• Dunne, Michael. "Isolationism of a Kind: Two Generations of World Court Historiography in the United States," Journal of American Studies (1987) 21#3 pp 327–351.
• Rosenne S., "Rosenne's the world court: what it is and how it works 6th ed (Leiden: Martinus Nijhoff, 2003).
• Decisions of the World Court Relevant to the UNCLOS (2010) and Contents & Indexes^{[dooie skakel]} dedicated to Former ICJ President Stephen M. Schwebel
• Van Der Wolf W. & De Ruiter D., "The International Court of Justice: Facts and Documents About the History and Work of the Court" (International Courts Association, 2011)

Wikimedia Commons bevat media in verband met Internasionale Geregshof.

• (en) (fr) Amptelike webwerf
• ICJ Multimedia Gallery (photos, videos, webstreaming)
• List of cases ruled upon by the ICJ since its creation in 1946
• The Statute of the International Court of Justice on the United Nations AVL: summary of the procedural history, list of selected preparatory documents and audiovisual material related to the negotiations and adoption of the Statute.
• Hague Justice Portal: Academic gateway to The Hague organisations concerning international peace, justice and security.
• International Criminal Court : Sien ook, a tribunal to prosecute individuals for genocide, crimes against humanity, war crimes, and the crime of aggression
• (en) Geskiedenis van die Internasionale Geregshof
• (en) Statuut van die Internasionale Geregshof

• The ICJ in the Service of Peace and Justice, Conference organised on the Occasion of the Centenary of the Peace Palace
• Lecture by Awn Shawkat Al-Khasawneh entitled Reflections on the Jurisdiction of the International Court of Justice in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Mohamed Bennouna entitled La Cour internationale de Justice, juge des souverainetés? in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Philippe Couvreur entitled La Cour internationale de Justice in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Vera Gowlland-Debbas entitled The International Court of Justice as the Principal Judicial Organ of the United Nations in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Mariko Kawano entitled Some Salient Features of the Contemporary International Disputes in the Precedents of the International Court of Justice in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Mariko Kawano entitled International Court of Justice and Disputes Involving the Interests of Third Parties to the Proceedings or the Common Interests of the International Community as a Whole or of the Community Established by a Convention in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Edward McWhinney entitled Judicial Activism and the International Court of Justice in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Alain Pellet entitled Conseil devant la Cour internationale de Justice in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law
• Lecture by Jiuyong Shi entitled The Present and Future Role of the International Court of Justice in the Peaceful Settlement of International Disputes in the Lecture Series of the United Nations Audiovisual Library of International Law