| dbo:abstract
|
- El krausisme és un corrent de pensament, lligat a la filosofia del pensador postkantià alemany Karl Christian Friedrich Krause (1781-1832), desenvolupat al llarg del segle xix, que tingué la seva màxima expressió pràctica a Espanya, gràcies a Julián Sanz del Río i Francisco Giner de los Ríos. Als Països Catalans, arribà a influir en Francesc Pi i Margall, Miquel Costa i Llobera i Manuel Sales i Ferré, entre d'altres. El krausisme, marginal a la major part d'Europa, representà a Espanya un intent de renovació intel·lectual i d'acostament a Europa, especialment pel que fa a l'ètica i a la pedagogia (sobretot amb la fundació de la Institución Libre de Enseñanza, per part de Giner de los Ríos). (ca)
- Unter Krausismo versteht man in Spanien eine Lebensauffassung und Weltsicht, die vor allem während der ersten Republik ab 1873 unter Intellektuellen weit verbreitet war. Benannt ist der Krausismo nach dem deutschen Philosophen Karl Christian Friedrich Krause. Dieser hatte eine panentheistische Kosmologie entworfen und trat für die Idee der Humanität ein. In Spanien wurden dessen Ideen vor allem von rezipiert und popularisiert. Aus den Ideen Krauses entstand in Spanien ein idealistisches Politikverständnis. Danach sei in der Geschichte schon deren Ziel angelegt. Die menschliche Entwicklung liefe danach letztlich auf eine vollkommene Harmonie hinaus. Diese Weltsicht wies sowohl eine Affinität zur Freimaurerei in Krauses Loge Archimedes zu den drei Reißbrettern wie auch zu einem utopischen Sozialismus auf. Sie war während der Republik so etwas wie eine inoffizielle Staatsphilosophie. Allerdings bot sie keine Lösungsmöglichkeiten für die praktischen Probleme der Zeit. Bis zum Beginn des Spanischen Bürgerkriegs behielt die Ideologie allerdings einen gewissen Einfluss. Zum Einfluss des Krausismo in den Amerikas siehe Stoetzer, Otto Carlos (1998): Karl Christian Friedrich Krause and his influence in the Hispanic world. ISBN 3-412-13597-6 und die Veröffentlichung der Friedrich-Ebert-Stiftung, El krausismo y su influencia en América Latina (1989). (de)
- Krausismoa Karl Christian Friedrich Krause (1781-1832) filosofo alemaniarrak bultzaturiko mugimendu filosofikoa izan zen. Espainian izugarrizko arrakasta izan zuen Julián Sanz del Río, , Castelar, eta Salmerón batez ere, Irakaskuntza Erakunde Librea edo Institución Libre de Enseñanza delakoaren lanak bultzatuta. Kezka nagusienetako bat heziketa izan zen. Jendeari beharrezkoa zuena irakasteko irakaskuntza zen bitartekoa eta, gainera, hiritarrak arrazionalismoaren eta askatasunaren balio berrietan hezteko tresna garrantzitsuena hezkuntza zen. Espainian oso gogo onez hartu zuten proiektua kleroaren premisa atzerakoietan oinarritutako hezkuntza sistema ilun eta azientifikoaren aurka zeuden talde intelektual aurrerakoi batzuek. Garrantzi handikoak izan ziren gainbeheran eta politikan. Hala ere, errestaurazio canovistak, Orovio ministroaren eskutik, maisu horiek berriro gogor ere gogor jazarri zituen. ≪Krausismoak, beraz, irakaskuntza denei zabaltzea, dohai publikoak maitatzea eta lana eta atsegina orekaz banatzea nahi du eta horretan boto, aholku eta eredua emanez ahalegintzen da, hartara gizartearen egoera, estatua eta lege politikoak hobetzeko. Era berean, gaitzetsi eta aurka egiten dio buru argitasuna lotu, bihotza galarazi, borondatea harrotu edo menperatu, lana batu eta askatasun publikoak eta gizartearen eskubideak mugatu nahi dituenari; labur esanda, herriaren argitasuna, borondatea, eta indar materialen berezko mugimendua atzeratu, gelditu edo okertu nahi duenari≫. Julián Sanz del Río: "Textos escogidos, Eloy Terrón ed. Bartzelona, Ed. Cultura Popular, 1968, 90-91. o. a. (eu)
- Krausism is a doctrine named after the German philosopher Karl Christian Friedrich Krause (1781–1832) that advocates doctrinal tolerance and academic freedom from dogma. One of the philosophers of identity, Krause endeavoured to reconcile the ideas of a monotheistic singular God (as understood by faith) with a pantheistic or empirical understanding of the world. According to Krause, divinity, which is intuitively known by conscience, is not a personality (because personality implies limitations), but an all-inclusive essence (Wesen), which contains the universe within itself. This cosmology and theory of the nature of God, known as panentheism, is a combination of monotheism and pantheism. Krause's theory of the world and of humanity is a form of philosophical idealism. (en)
- El krausismo es una doctrina idealista que se funda en una conciliación entre el teísmo y el panteísmo, según la cual Dios, sin ser el mundo (panteísmo) ni estar fuera de él (teísmo), lo contiene en sí y de él trasciende. Dicha concepción se denomina panenteísmo. Debe su nombre al pensador postkantiano alemán Karl Christian Friedrich Krause (1781-1832). Esta filosofía tuvo gran difusión en España, donde alcanzó su máximo desarrollo práctico gracias a la obra de su gran divulgador, Julián Sanz del Río, y a la Institución Libre de Enseñanza dirigida por Francisco Giner de los Ríos, además de la contribución del jurista Federico de Castro y Fernández. El krausismo defiende la tolerancia académica y la libertad de cátedra frente al dogmatismo. (es)
- Het krausisme is een panentheïstische, humanistische stroming welke in de 19de eeuw in Spanje sterk opgang maakte. De stroming baseerde zich op de opvattingen van de Duitse filosoof Karl Christian Friedrich Krause op het gebied van sociale hervormingen. (nl)
- Краузизм — философское направление и общественное движение, популярное в Испании и Латинской Америке в XIX веке. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Krausism is a doctrine named after the German philosopher Karl Christian Friedrich Krause (1781–1832) that advocates doctrinal tolerance and academic freedom from dogma. One of the philosophers of identity, Krause endeavoured to reconcile the ideas of a monotheistic singular God (as understood by faith) with a pantheistic or empirical understanding of the world. According to Krause, divinity, which is intuitively known by conscience, is not a personality (because personality implies limitations), but an all-inclusive essence (Wesen), which contains the universe within itself. This cosmology and theory of the nature of God, known as panentheism, is a combination of monotheism and pantheism. Krause's theory of the world and of humanity is a form of philosophical idealism. (en)
- Het krausisme is een panentheïstische, humanistische stroming welke in de 19de eeuw in Spanje sterk opgang maakte. De stroming baseerde zich op de opvattingen van de Duitse filosoof Karl Christian Friedrich Krause op het gebied van sociale hervormingen. (nl)
- Краузизм — философское направление и общественное движение, популярное в Испании и Латинской Америке в XIX веке. (ru)
- El krausisme és un corrent de pensament, lligat a la filosofia del pensador postkantià alemany Karl Christian Friedrich Krause (1781-1832), desenvolupat al llarg del segle xix, que tingué la seva màxima expressió pràctica a Espanya, gràcies a Julián Sanz del Río i Francisco Giner de los Ríos. (ca)
- Unter Krausismo versteht man in Spanien eine Lebensauffassung und Weltsicht, die vor allem während der ersten Republik ab 1873 unter Intellektuellen weit verbreitet war. Benannt ist der Krausismo nach dem deutschen Philosophen Karl Christian Friedrich Krause. Dieser hatte eine panentheistische Kosmologie entworfen und trat für die Idee der Humanität ein. In Spanien wurden dessen Ideen vor allem von rezipiert und popularisiert. Aus den Ideen Krauses entstand in Spanien ein idealistisches Politikverständnis. Danach sei in der Geschichte schon deren Ziel angelegt. Die menschliche Entwicklung liefe danach letztlich auf eine vollkommene Harmonie hinaus. Diese Weltsicht wies sowohl eine Affinität zur Freimaurerei in Krauses Loge Archimedes zu den drei Reißbrettern wie auch zu einem utopischen S (de)
- El krausismo es una doctrina idealista que se funda en una conciliación entre el teísmo y el panteísmo, según la cual Dios, sin ser el mundo (panteísmo) ni estar fuera de él (teísmo), lo contiene en sí y de él trasciende. Dicha concepción se denomina panenteísmo. Debe su nombre al pensador postkantiano alemán Karl Christian Friedrich Krause (1781-1832). Esta filosofía tuvo gran difusión en España, donde alcanzó su máximo desarrollo práctico gracias a la obra de su gran divulgador, Julián Sanz del Río, y a la Institución Libre de Enseñanza dirigida por Francisco Giner de los Ríos, además de la contribución del jurista Federico de Castro y Fernández. (es)
- Krausismoa Karl Christian Friedrich Krause (1781-1832) filosofo alemaniarrak bultzaturiko mugimendu filosofikoa izan zen. Espainian izugarrizko arrakasta izan zuen Julián Sanz del Río, , Castelar, eta Salmerón batez ere, Irakaskuntza Erakunde Librea edo Institución Libre de Enseñanza delakoaren lanak bultzatuta. Kezka nagusienetako bat heziketa izan zen. Jendeari beharrezkoa zuena irakasteko irakaskuntza zen bitartekoa eta, gainera, hiritarrak arrazionalismoaren eta askatasunaren balio berrietan hezteko tresna garrantzitsuena hezkuntza zen. (eu)
|
