| dbo:abstract
|
- Humaneco (de la latina vorto humanitas, "homeco") laŭ PIV estas la karakterizaĵo de homo humana, do persono "posedanta la plej noblajn ecojn de la homo, kompatemon, bonfaremon kaj helpemon". La vorto proksime rilatas al la filozofia-ideologia konceptaro de humanismo, kies baza spirita sinteno estas la humaneco, sed ekzistas sendepende de la filozofio. Konsekvence ĝi ne rilatas al iu certa epoko, iu certa kulturo aŭ religio, sed estas karakterizaĵo universale homa. Tamen eblas limigi, ke la vorto unuavice atribueblas al konkretaj individuoj kaj ilia momenta konduto – nomi tutan kulturon aŭ ŝtaton "humaneca", povas facile esti trosimpligo kaj ebla signo de ŝtata propagando. Aldone, en Esperanto ankoraŭ uziĝas la neologisma adjektivo "humanitara", ekzemple en la vorto humanitara helpo: Tia helpo estas la esprimo de (momenta) kolektiva subteno de unu homgrupo, bonfarta, al alia homgrupo, malbonfartanta kaj suferanta, el humanecaj motivoj. (eo)
- Der antike lateinische Begriff humanitas bezeichnet allgemein das Menschsein sowie die Normen und Verhaltensweisen, die den Menschen ausmachen. Im Heautontimoroumenos des Terenz findet sich die erste literarische Erwähnung der humanitas: Homo sum, humani nil a me alienum puto (Übersetzung nach Grimal: „Ich bin Mensch, und nichts Menschliches ist mir fremd“). Nach gehörten concordia (Eintracht), fides (Vertrauenswürdigkeit), iustitia (Gerechtigkeit), (Wagemut) und (militärische Disziplin) zu den mos maiorum, „ein[em] Inventar von Bräuchen, Regeln und Werten der Vorväter, das als Orientierungsrahmen für das individuelle und kollektive Verhalten der Mitglieder des Gemeinwesens fungierte“. Folgt man Bätz' Darstellung ist die humanitas eine vergleichsweise späte Erscheinung der römischen Kulturgeschichte. Obwohl das Konzept selbst bereits auf das ius gentium, das Fremdenrecht, zurückgeht, kam die Idee der humanitas erst unter dem Einfluss der griechischen Philosophie voll zur Geltung (vgl. paideia). Man kann jedoch davon ausgehen, dass die verschiedenen Auffassungen zur humanitas schon im Altertum großen Spielraum für Interpretationen ließen. So kann das lateinische Nomen humanitas für Mitmenschlichkeit, Menschenliebe und Menschsein im Sinne einer sittlichen und geistigen Bildung (vgl. Humanität) stehen. Pierre Grimal beschreibt die humanitas einerseits als die Vorstellung, „daß alle Mitglieder des menschlichen Geschlechts verwandt seien wie die Mitglieder derselben gens“ und andererseits als ein „Gefühl einer gewissen Solidarität“, dass Freundschaft, in jedem Fall aber Achtung gegenüber anderen Menschen beschreibt. Der Begriff humanitas wurde von einigen lateinischen Schriftstellern diskutiert, die sie zur „Formel einer universellen Gerechtigkeit machten“. In dieser Vorstellung ist nach Grimal eine Erweiterung der civitas Romana zur civitas humana zu konstatieren. Der Renaissance-Humanismus griff den Wertbegriff der humanitas im 14. Jahrhundert neu auf. (de)
- Humanitas is a Latin noun meaning human nature, civilization, and kindness. It has uses in the Enlightenment, which are discussed below. (en)
- L'humanitas è un valore etico nato e affermatosi nel Circolo degli Scipioni, con il quale si sostenevano gli ideali di attenzione e cura benevola tra gli uomini. Isaak Heinemann, filologo e professore di letteratura classica e ellenistica, ha sintetizzato in un suo studio i vari aspetti che il concetto di humanitas ha avuto nel suo sviluppo storico:
* un primo significato accosta il termine di humanitas a quello greco di filantropia, intesa come comprensione e assistenza verso quelli che riconosciamo come nostri simili. La fonte di questo concetto è lo stoicismo, secondo il quale la natura comune di tutti gli uomini li sottopone ad un'unica legge e ad un ideale universale di giustizia, rendendoli cittadini del mondo.
* Humanitas acquista poi il valore di educazione al possesso di una cultura, nella quale confluisce l'eredità culturale passata, che distingue l'uomo dagli animali. La formazione nelle arti liberali non rimane fine a se stessa ma si traduce nella volontà di far progredire l'umanità. Ratio e oratio, secondo Cicerone, sono accomunati in un modello ideale di uomo che usa le sue doti intellettuali per affascinare le masse con il ben parlare.
* Una terza caratteristica dell'humanitas latina è quella estetica, per cui l'uomo dotato di humanitas è un individuo ben educato, raffinato e dotato di buoni sentimenti, che sappia vivere con decoro. (it)
- Człowieczeństwo - zbiór cech uważanych za charakterystyczne dla gatunku ludzkiego, do których zaliczamy między innymi: sposób formułowania myśli, język, uczucia i zachowanie. Wszystkie te cechy są wspólne dla większości ludzi i kształtowały się w wyniku ewolucji człowieka. Dyscypliny naukowe zajmujące się definiowaniem i badaniem poszczególnych zagadnień dotyczących człowieczeństwa to socjologia (w tym interdyscyplinarna socjobiologia) i psychologia (zwłaszcza psychologia ewolucyjna oraz psychologia rozwoju człowieka). Filozofia i teologia również zajmują się badaniem ludzkiej natury. Poznawanie istoty człowieczeństwa jest częstym motywem zarówno w literaturze jak i innych formach sztuki. (pl)
- Гуманность (лат. humanus — человеческий или человечность) — любовь и внимание к человеку, уважение к человеческой личности; человеколюбие. Система установок личности по отношению к человеку, группе, обусловленная нравственными нормами и ценностями, представленная в сознании переживаниями сострадания и сорадования и реализуемая в общении и деятельности в актах содействия, помощи. Антоним гуманности — жестокость. В узком смысле поступать гуманно - стремиться не причинять человеку вреда, насколько это возможно, но в то же время поступать справедливо. В жизненном и психологическом смысле человечность как качество и существенное свойство человека включает в себя:
* альтруизм;
* нравственность как совокупность жизненных правил поведения, реализующих альтруизм и подавляющих эгоизм;
* волю, как душевную силу, реализующую альтруистическое и нравственное поведение в борьбе с собственным и чужим эгоизмом (см. воля (психология) и воля (философия)). Без каждой из этих составляющих — альтруизма, нравственности и силы воли — человечность немыслима и существовать в действии, в действительности, как реальная и действительная человечность не может. (ru)
- Гума́нність (лат. humanus — людяний) — любов, увага до людини, повага до людської особистості; добре ставлення до всього живого; людяність, людинолюбство. Система установок особистості щодо людини, групи людей, живої істоти, обумовлена моральними нормами і цінностями, представлена у свідомості переживаннями жалю і реалізована у спілкуванні і діяльності в актах сприяння чи допомоги. У вузькому сенсі гуманність — прагнення не завдавати страждань людині наскільки це можливо. В життєвому і психологічному сенсі гуманність як якість і істотна властивість людини включає в себе:
* Альтруїзм (доброту);
* Моральність як сукупність життєвих правил поведінки, що реалізують альтруїзм і пригнічують егоїзм;
* Волю, як душевну силу, що реалізовує альтруїстичну і моральну поведінку в боротьбі з власним егоїзмом (див. воля (психологія) і воля (філософія)). Без кожної з цих складових — альтруїзму, моральності і сили волі — гуманність немислима і існувати в дії, в дійсності, як реальна і дійсна людяність не може. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Humanitas is a Latin noun meaning human nature, civilization, and kindness. It has uses in the Enlightenment, which are discussed below. (en)
- Humaneco (de la latina vorto humanitas, "homeco") laŭ PIV estas la karakterizaĵo de homo humana, do persono "posedanta la plej noblajn ecojn de la homo, kompatemon, bonfaremon kaj helpemon". La vorto proksime rilatas al la filozofia-ideologia konceptaro de humanismo, kies baza spirita sinteno estas la humaneco, sed ekzistas sendepende de la filozofio. Konsekvence ĝi ne rilatas al iu certa epoko, iu certa kulturo aŭ religio, sed estas karakterizaĵo universale homa. Tamen eblas limigi, ke la vorto unuavice atribueblas al konkretaj individuoj kaj ilia momenta konduto – nomi tutan kulturon aŭ ŝtaton "humaneca", povas facile esti trosimpligo kaj ebla signo de ŝtata propagando. (eo)
- Der antike lateinische Begriff humanitas bezeichnet allgemein das Menschsein sowie die Normen und Verhaltensweisen, die den Menschen ausmachen. Im Heautontimoroumenos des Terenz findet sich die erste literarische Erwähnung der humanitas: Homo sum, humani nil a me alienum puto (Übersetzung nach Grimal: „Ich bin Mensch, und nichts Menschliches ist mir fremd“). Nach gehörten concordia (Eintracht), fides (Vertrauenswürdigkeit), iustitia (Gerechtigkeit), (Wagemut) und (militärische Disziplin) zu den mos maiorum, „ein[em] Inventar von Bräuchen, Regeln und Werten der Vorväter, das als Orientierungsrahmen für das individuelle und kollektive Verhalten der Mitglieder des Gemeinwesens fungierte“. Folgt man Bätz' Darstellung ist die humanitas eine vergleichsweise späte Erscheinung der römischen Kul (de)
- L'humanitas è un valore etico nato e affermatosi nel Circolo degli Scipioni, con il quale si sostenevano gli ideali di attenzione e cura benevola tra gli uomini. Isaak Heinemann, filologo e professore di letteratura classica e ellenistica, ha sintetizzato in un suo studio i vari aspetti che il concetto di humanitas ha avuto nel suo sviluppo storico: (it)
- Człowieczeństwo - zbiór cech uważanych za charakterystyczne dla gatunku ludzkiego, do których zaliczamy między innymi: sposób formułowania myśli, język, uczucia i zachowanie. Wszystkie te cechy są wspólne dla większości ludzi i kształtowały się w wyniku ewolucji człowieka. Dyscypliny naukowe zajmujące się definiowaniem i badaniem poszczególnych zagadnień dotyczących człowieczeństwa to socjologia (w tym interdyscyplinarna socjobiologia) i psychologia (zwłaszcza psychologia ewolucyjna oraz psychologia rozwoju człowieka). (pl)
- Гума́нність (лат. humanus — людяний) — любов, увага до людини, повага до людської особистості; добре ставлення до всього живого; людяність, людинолюбство. Система установок особистості щодо людини, групи людей, живої істоти, обумовлена моральними нормами і цінностями, представлена у свідомості переживаннями жалю і реалізована у спілкуванні і діяльності в актах сприяння чи допомоги. У вузькому сенсі гуманність — прагнення не завдавати страждань людині наскільки це можливо. В життєвому і психологічному сенсі гуманність як якість і істотна властивість людини включає в себе: (uk)
- Гуманность (лат. humanus — человеческий или человечность) — любовь и внимание к человеку, уважение к человеческой личности; человеколюбие. Система установок личности по отношению к человеку, группе, обусловленная нравственными нормами и ценностями, представленная в сознании переживаниями сострадания и сорадования и реализуемая в общении и деятельности в актах содействия, помощи. Антоним гуманности — жестокость. В узком смысле поступать гуманно - стремиться не причинять человеку вреда, насколько это возможно, но в то же время поступать справедливо. (ru)
|
