| dbo:abstract
|
- الألكيل هو جذر وحيد التكافؤ يحتوى على ذرات كربون وهيدروجين فقط، مرتبين في شكل سلسلة. وتكوُن الألكيلات سلسلة متجانسة ولها المعادلة العامة CnH2n+1. والامثلة للألكيلات تتضمن الميثيل، CH3 (مشتق من الميثان CH4), و«البيوتيل» C4H9 (مشتق من البيوتان). ولا تتواجد الألكيلات بمفردها ولكن تتواجد كجزء من سلسلة كربونية متفرعة أكبرلجزيء عضوي. وفي حالة تواجد الألكيلات بمفرده فإنها تكون على شكل جذر حر وتكون نشيطة للغاية. (ar)
- En química orgànica, s'anomena grup alquil a qualsevol cadena hidrocarbonada sense cap grup funcional que actui com a substituent en un compost químic. Qualsevol grup alquil correspon a la fórmula general: El terme alquil és intencionadament inespecífic i pot incloure moltes substitucions possibles. Un cicloalquí es deriva d'un cicloalcà mitjançant l'eliminació d'un àtom d'hidrogen d'un anell i té la fórmula general . Normalment, un alquil forma part d'una molècula més gran. En les fórmules estructurals, el símbol R s'utilitza per designar un grup alquil genèric (no especificat). El grup alquil més petit és el metil, amb la fórmula . Als compostos orgànics que només presenten grups alquil se'ls anomena alcans Els grups alquils s'anomenen com si es tractés d'un alcà, però amb el sufix -il i un nombre indicant el carboni pel qual s'enllacen a la molècula. Per exemple;
* El grup metil; -CH₃
* El grup etil; -CH₂-CH₃
* El grup propil; -CH₂-CH₂-CH₃
* El grup 2-propil o , amb tres carbonis, com el propil, però s'enganxa a la resta de la molècula pel carboni del mig; -CH-(CH₃)₂
* El grup butil; -CH₂-CH₂-CH₂-CH₃
* El grup , amb quatre carbonis, com el butil, però s'enganxa a la resta de la molècula pel carboni del mig; -C-(CH₃)₃ (ca)
- Alkyl (alkanyl) je uhlovodíkový zbytek, jednovazebný radikál obsahující jen uhlíkové a vodíkové atomy uspořádané do řetězce. Uhlíkové atomy v alkylu jsou spojeny jen jednoduchými vazbami. Alkyly tvoří homologické řady s obecným vzorcem CnH2n+1. Mezi příklady je možno uvést methyl, CH3· (odvozený z methanu) a butyl C4H9· (odvozený z butanu). Obvykle se nevyskytují samostatně, ale jako části rozvětvenějších řetězců organických molekul. Samostatně jde o volné radikály, které jsou extrémně . (cs)
- Στις χημικές ευρεσιτεχνίες , ένας αλκυλίου είναι ένα αλκάνιο που του λείπει ένα υδρογόνο. Ο όρος αλκύλιο είναι εσκεμμένα αόριστος για να περιλαμβάνει πολλούς δυνατούς υποκαταστάτες στις χημικές ευρεσιτεχνίες. Ένα άκυκλο αλκύλιο έχει τον γενικό τύπο CnH2n+1. Ένα κυκλοαλκύλιο παράγεται από ένα κυκλοαλκάνιο αφαιρώντας ένα άτομο υδρογόνου από έναν δακτύλιο και έχει τον γενικό τύπο CnH2n−1.Τυπικά, ένα αλκύλιο είναι τμήμα ενός μεγαλύτερου μορίου. Στον συντακτικό τύπο, το σύμβολο R χρησιμοποιείται για να δείξει μια γενική (αόριστη) αλκυλομάδα. Η μικρότερη αλκυλομάδα είναι το μεθύλιο, με τύπο CH3—. (el)
- In organic chemistry, an alkyl group is an alkane missing one hydrogen.The term alkyl is intentionally unspecific to include many possible substitutions. An acyclic alkyl has the general formula of CnH2n+1. A cycloalkyl is derived from a cycloalkane by removal of a hydrogen atom from a ring and has the general formula CnH2n-1.Typically an alkyl is a part of a larger molecule. In structural formulae, the symbol R is used to designate a generic (unspecified) alkyl group. The smallest alkyl group is methyl, with the formula CH3. (en)
- En kemio, alkilo aŭ alkila grupo estas hidrokarbona grupo, kiu estas aro da apartaj funkciaj grupoj, kaj pro tio ne estas funkcia grupo per si mem. Tipe alkilo estas parto de pli granda molekulo. La termino estas kutime uzata malstreĉe; estas ne ĝenerala formulo por alkila grupo. En strukturaj formuloj, alkila grupo estas kutima prezentata per la litero R. Kutime, alkilaj grupoj similas al alkanoj, sed kun je unu malpli multaj hidrogenaj atomoj, kaj tial estas radikaloj de alkanoj. La plej malgranda alkila grupo estas la metilogrupo, kun jena strukturo (CH3-): Alkiloj formas serion kun la ĝenerala formulo CnH2n+1- , el kiu listiĝas: Ankaŭ la aliaj specoj de alkilaj grupoj povas ekzisti. Ekzemple alkilaj grupoj kiuj enhavas unu ringon havas la ĝeneralan formulon CnH2n-1-, ekzemple cikloheksanoalkilo C6H11-. Ankaŭ neciklaj (sen ringoj) alkiloj povas esti malsamaj, kvankam ili havas la saman ĝeneralan formulon CnH2n+1-. Unuumaj alkiloj estas tiuj ĉe kiuj al la fina karbona atomo estas kunligita kun unu la alia karbona atomo, kiel en la tabelo pli supre, ili havas strukturon R-CH2-. Duumaj alkiloj estas tiuj ĉe kiuj al la fina karbona atomo estas kunligita kun du la aliaj karbonaj atomoj, ili havas strukturon R2CH-. Triumaj alkiloj estas tiuj ĉe kiuj al la fina karbona atomo estas kunligita kun du la aliaj karbonaj atomoj, ili havas strukturon R3C-. Ekzemple: Unuuma butanoalkilo:CH3-CH2-CH2-CH2-Duuma butanoalkilo: |CH3-CH2-CH-CH3Triuma butanoalkilo: |CH3-C-CH3 | CH3 Unuumeco, duumeco kaj triumeco influas stabilecon de la alkiloj kaj kombinaĵoj kun ili. La triumaj estas la plej stabilaj, la sekvaj estas duumaj, la unuumaj estas la malplej stabilaj. Kiel subaj alkiloj estas nomataj alkiloj kun ses aŭ malpli multaj karbonaj atomoj. Kutime alkilaj grupoj estas alfiksitaj al aliaj atomoj aŭ grupoj de atomoj. Liberaj alkiloj okazas kiel neŭtralaj kombinaĵoj, kiel anjonoj aŭ kiel katjonoj. La neŭtralaj alkiloj estas . Alkiloj kutime okazas nur kiel interaj paŝoj de reakcioj, sed iuj el ili estas sufiĉe stabila kaj povas esti por iam konservitaj. Tipe alkilaj katjonoj estas generita uzante , alkilaj anjonoj estas observita en ĉeesto de fortaj bazoj, kaj alkilaj radikaloj estas generita per . Alkiloj estas kutime observataj en mas-spektrogramoj de organikaj kombinaĵoj. Alkiloj estas enhavataj en multaj kemiaj kombinaĵoj, ekzemple eteroj, ekzemple duetila etero O(C2H5)2. (eo)
- Eine Alkylgruppe ist ein Teil eines Moleküls, der aus miteinander verbundenen Kohlenstoff- und Wasserstoffatomen besteht. Die einfachste Alkylgruppe ist die Methylgruppe –CH3; sie tritt relativ häufig auf. Weitere Beispiele sind die Ethylgruppe –CH2–CH3 und die n-Propylgruppe –CH2–CH2–CH3. Die allgemeine Formel für Alkylgruppen in Form einer Kette ist CnH2n+1, die für die ringförmig angeordneten Cycloalkylgruppen CnH2n−1. (de)
- Alkilo taldea (izena alkano izenarekin eta -ilo atzizki edo amaierarekin osatua dagoena) hidrokarburo baten hidrogeno atomo baten ezabapenaren bidez osatutako talde funtzional organiko bat da. Alkilo taldeko konposatuak alkanoetatik abiatuta osa daitezke. Talde hauek beti daude beste atomo edo talde batekin lotuta. Jarraian alkilo talde arrunt batzuen izenak ematen dira: (eu)
- El grupo funcional alquilo (nombre derivado de alcano con la terminación de radical -ilo) es un sustituyente, formado por la separación de un átomo de hidrógeno de un hidrocarburo saturado o alcano, para que así el alcano pueda enlazarse a otro átomo o grupo de átomos. Se puede suponer que un grupo alquilo puede formarse a partir de un alcano, pero estos grupos no existen por separado (en ese caso se llaman radicales alquilo), o sea, los grupos alquilo no son compuestos en sí mismos, sino partes de compuestos mayores. Los grupos alquilo siempre se encuentran unidos a otro átomo o grupo de átomos, como en el gráfico de la derecha. A pesar de ello, es interesante considerarlos como partes que se pueden separar pues esto facilita la nomenclatura de los compuestos orgánicos y la comprensión del mecanismo de ciertas reacciones como la transmetilación. Así, si separamos un hidrógeno de un metano (CH4) nos quedaría el grupo metilo (CH3-), pero este grupo no puede estar aislado pues en ese caso sería el radical metilo (CH3) altamente reactivo. Son muy frecuentes y aparecen como sustituyentes o unidades estructurales en muchos compuestos orgánicos. (es)
- Grúpa leis an bhfoirmle ghinearálta CnH2n+1 -, díorthaithe ó alcán cosúil le meitil (CH3-), eitil (C2H5 -), is próipil (C3H7 -). (ga)
- Alkil adalah radikal yang hanya mengandung atom karbon dan hidrogen yang disusun dalam satu rantai. Alkil membentuk rangkaian yang dapat disederhanakan dalam rumus CnH2n+1. Misalnya, metil, CH3· (diturunkan dari metana) dan butil C4H9· (diturunkan dari butana). Alkil, sehari-hari tidak ditemukan dalam rantai-rantai tersendiri namun tergabung dalam molekul bercabang yang lebih besar. Alkil akan menjadi sangat reaktif sebagai radikal bebas bila dalam bentuk radikal. Struktur sebuah alkil mirip dengan alkana yang kehilangan satu atom hidrogennya. Berikut adalah contoh struktur dari metil, alkil paling sederhana: (in)
- Les alkyles dérivent des alcanes par la perte d'un atome d'hydrogène. Ils peuvent désigner des radicaux ou des substituants sur des molécules organiques complexes. Les alkyles ne sont pas considérés comme des groupes fonctionnels. (fr)
- 알킬기(영어: alkyl group)는 분자내에서 탄소와 수소로 이루어진 부분을 말한다.특정 탄소수를 지니는 알킬기의 구조는 동일한 탄소수의 알케인과 동일하지만 단지 수소원자가 하나 결여되어 있다. 예를 들어 가장 작은 알킬기인 메틸기의 구조는 다음과 같다. (ko)
- Een alkylgroep is een functionele groep afgeleid van alkanen. Dergelijke groepen bevatten enkel koolstof- en waterstofatomen en zijn van de vorm CnH2n+1. Wanneer men over de functionele groep op zich spreekt, kan men ze voorstellen als radicalen, door verwijdering van een waterstofatoom van een willekeurig koolstofatoom. Voorbeelden zijn methyl CH3. (afgeleid van methaan) en butyl C4H9. (afgeleid van butaan). Vooral bij de kleinere en eenvoudig vertakte alkylgroepen wordt nog vaak gebruikgemaakt van triviale voorvoegsels:
* normaal voor een onvertakte alkylgroep;
* iso voor een alkylgroep met 1 vertakking op het op een na laatste koolstofatoom;
* secundair wanneer het eerste koolstofatoom gebonden is aan 2 andere koolstofatomen;
* tertiair wanneer het eerste koolstofatoom gebonden is aan 3 andere koolstofatomen;
* neo voor alkylgroepen met twee methylgroepen op hun tweede koolstofatoom; Doorgaans worden de voorvoegsels afgekort tot hun eerste letter: n (betekent altijd 'normaal'), i, s en t. Neo wordt niet afgekort. In gevallen waarbij de genoemde aanduidingen niet opgaan of tot verwarring zouden leiden, wordt uitsluitend gebruikgemaakt van de systematische namen. Naamgeving: (nl)
- Alchile (o gruppo alchilico), In chimica organica, indica il gruppo funzionale corrispondente ad un alcano privato di un atomo di idrogeno. (it)
- Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1. Najprostszą z nich jest grupa metylowa (−CH3): (W tym wzorze R to pozostała część związku chemicznego.) Podobnie jak alkany, grupy alkilowe mogą być liniowe, rozgałęzione oraz cykliczne. W przypadku alkilowych grup cyklicznych wzór ogólny przedstawia się następująco: CnH2n−1. Grupy alkilowe występują powszechnie w ogromnej większości związków organicznych, stanowiąc ich podstawowy budulec. Grupy alkilowe są niereaktywne w większości reakcji chemicznych, jednak ze względu na stosunkowo duże rozmiary ich obecność decyduje o konformacji cząsteczek, a także stereochemii i kinetyce reakcji chemicznych. (pl)
- En alkylgrupp är en funktionell grupp som är uppbyggd av kolatomer och väteatomer. Formeln för en alkylgrupp erhålls genom att ta bort en väteatom från formeln för en alkan. Namngivningen följer på motsvarande vis alkanerna, med ändelsen -an ersatt med -yl. Den alkylgrupp som motsvarar kolvätet metan, CH4, är sålunda metylgruppen, CH3-. Exempel är alkyl-bensen, alkyl-naftener, alkyl-aminer, alkyl-nitriler, metylkvicksilver, med mera. Kemiskt reaktiva molekyler kan reagera med en alkylkedja. Reaktionen kallas för alkylering. Ett exempel är alkylering av reaktiva olefiner (alkener) med paraffiner (alkaner). Då fås teknisk alkylatbensin, en ren och icke-giftig besinsort. Teknisk alkylatbensin ska dock inte förväxlas med varumärket "Alkylatbensin", som innehåller teknisk alkylatbensin, men även andra rena tekniska bensinsorter samt butaner. (sv)
- Em química orgânica, um grupo alquila é um alcano sem um hidrogênio. O termo alquila é intencionalmente inespecífico para incluir muitas substituições possíveis. Um alquil acíclico tem a fórmula geral de CnH2n+1. Um cicloalquil é derivado de um cicloalcano pela remoção de um átomo de hidrogênio de um e tem a fórmula geral CnH2n-1. Normalmente, um alquil é uma parte de uma molécula maior. Nas fórmulas estruturais, o símbolo R é usado para designar um grupo alquil genérico (não especificado). O menor grupo alquil é metil, com a fórmula CH3. (pt)
- Алкилы (алкильные радикалы) — интермедиаты, являющиеся частицами алканов (предельных углеводородов) с одним свободным электроном. Например, метил ·СН3 — это радикал метана CH4, этил ·C2H5 — радикал этана C2H6. (ru)
- Алкіл (алкільна група) — одновалентна функціональна група атомів, загальна назва одновалентних залишків насичених вуглеводнів. Наприклад, метил -СН3 — це одновалентний залишок метану CH4, етил -CH2-CH3- фрагмент етану C2H6. Розрізняють алкільні групи:
* первинні (наприклад, метил),
* вторинні (наприклад, )
* і третинні (наприклад, ). (uk)
- 烷基，在有机化学中，是烷烃分子中去掉一个氢原子剩余的部分。它们是一系列同系物，其通式为CnH2n+1。常见的有甲基CH3·（对应于甲烷）、乙基C2H5·（对应于乙烷）、丙基C3H7·（分为正丙基与异丙基）等。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- الألكيل هو جذر وحيد التكافؤ يحتوى على ذرات كربون وهيدروجين فقط، مرتبين في شكل سلسلة. وتكوُن الألكيلات سلسلة متجانسة ولها المعادلة العامة CnH2n+1. والامثلة للألكيلات تتضمن الميثيل، CH3 (مشتق من الميثان CH4), و«البيوتيل» C4H9 (مشتق من البيوتان). ولا تتواجد الألكيلات بمفردها ولكن تتواجد كجزء من سلسلة كربونية متفرعة أكبرلجزيء عضوي. وفي حالة تواجد الألكيلات بمفرده فإنها تكون على شكل جذر حر وتكون نشيطة للغاية. (ar)
- Alkyl (alkanyl) je uhlovodíkový zbytek, jednovazebný radikál obsahující jen uhlíkové a vodíkové atomy uspořádané do řetězce. Uhlíkové atomy v alkylu jsou spojeny jen jednoduchými vazbami. Alkyly tvoří homologické řady s obecným vzorcem CnH2n+1. Mezi příklady je možno uvést methyl, CH3· (odvozený z methanu) a butyl C4H9· (odvozený z butanu). Obvykle se nevyskytují samostatně, ale jako části rozvětvenějších řetězců organických molekul. Samostatně jde o volné radikály, které jsou extrémně . (cs)
- Στις χημικές ευρεσιτεχνίες , ένας αλκυλίου είναι ένα αλκάνιο που του λείπει ένα υδρογόνο. Ο όρος αλκύλιο είναι εσκεμμένα αόριστος για να περιλαμβάνει πολλούς δυνατούς υποκαταστάτες στις χημικές ευρεσιτεχνίες. Ένα άκυκλο αλκύλιο έχει τον γενικό τύπο CnH2n+1. Ένα κυκλοαλκύλιο παράγεται από ένα κυκλοαλκάνιο αφαιρώντας ένα άτομο υδρογόνου από έναν δακτύλιο και έχει τον γενικό τύπο CnH2n−1.Τυπικά, ένα αλκύλιο είναι τμήμα ενός μεγαλύτερου μορίου. Στον συντακτικό τύπο, το σύμβολο R χρησιμοποιείται για να δείξει μια γενική (αόριστη) αλκυλομάδα. Η μικρότερη αλκυλομάδα είναι το μεθύλιο, με τύπο CH3—. (el)
- In organic chemistry, an alkyl group is an alkane missing one hydrogen.The term alkyl is intentionally unspecific to include many possible substitutions. An acyclic alkyl has the general formula of CnH2n+1. A cycloalkyl is derived from a cycloalkane by removal of a hydrogen atom from a ring and has the general formula CnH2n-1.Typically an alkyl is a part of a larger molecule. In structural formulae, the symbol R is used to designate a generic (unspecified) alkyl group. The smallest alkyl group is methyl, with the formula CH3. (en)
- Eine Alkylgruppe ist ein Teil eines Moleküls, der aus miteinander verbundenen Kohlenstoff- und Wasserstoffatomen besteht. Die einfachste Alkylgruppe ist die Methylgruppe –CH3; sie tritt relativ häufig auf. Weitere Beispiele sind die Ethylgruppe –CH2–CH3 und die n-Propylgruppe –CH2–CH2–CH3. Die allgemeine Formel für Alkylgruppen in Form einer Kette ist CnH2n+1, die für die ringförmig angeordneten Cycloalkylgruppen CnH2n−1. (de)
- Alkilo taldea (izena alkano izenarekin eta -ilo atzizki edo amaierarekin osatua dagoena) hidrokarburo baten hidrogeno atomo baten ezabapenaren bidez osatutako talde funtzional organiko bat da. Alkilo taldeko konposatuak alkanoetatik abiatuta osa daitezke. Talde hauek beti daude beste atomo edo talde batekin lotuta. Jarraian alkilo talde arrunt batzuen izenak ematen dira: (eu)
- Grúpa leis an bhfoirmle ghinearálta CnH2n+1 -, díorthaithe ó alcán cosúil le meitil (CH3-), eitil (C2H5 -), is próipil (C3H7 -). (ga)
- Les alkyles dérivent des alcanes par la perte d'un atome d'hydrogène. Ils peuvent désigner des radicaux ou des substituants sur des molécules organiques complexes. Les alkyles ne sont pas considérés comme des groupes fonctionnels. (fr)
- 알킬기(영어: alkyl group)는 분자내에서 탄소와 수소로 이루어진 부분을 말한다.특정 탄소수를 지니는 알킬기의 구조는 동일한 탄소수의 알케인과 동일하지만 단지 수소원자가 하나 결여되어 있다. 예를 들어 가장 작은 알킬기인 메틸기의 구조는 다음과 같다. (ko)
- Alchile (o gruppo alchilico), In chimica organica, indica il gruppo funzionale corrispondente ad un alcano privato di un atomo di idrogeno. (it)
- Em química orgânica, um grupo alquila é um alcano sem um hidrogênio. O termo alquila é intencionalmente inespecífico para incluir muitas substituições possíveis. Um alquil acíclico tem a fórmula geral de CnH2n+1. Um cicloalquil é derivado de um cicloalcano pela remoção de um átomo de hidrogênio de um e tem a fórmula geral CnH2n-1. Normalmente, um alquil é uma parte de uma molécula maior. Nas fórmulas estruturais, o símbolo R é usado para designar um grupo alquil genérico (não especificado). O menor grupo alquil é metil, com a fórmula CH3. (pt)
- Алкилы (алкильные радикалы) — интермедиаты, являющиеся частицами алканов (предельных углеводородов) с одним свободным электроном. Например, метил ·СН3 — это радикал метана CH4, этил ·C2H5 — радикал этана C2H6. (ru)
- Алкіл (алкільна група) — одновалентна функціональна група атомів, загальна назва одновалентних залишків насичених вуглеводнів. Наприклад, метил -СН3 — це одновалентний залишок метану CH4, етил -CH2-CH3- фрагмент етану C2H6. Розрізняють алкільні групи:
* первинні (наприклад, метил),
* вторинні (наприклад, )
* і третинні (наприклад, ). (uk)
- 烷基，在有机化学中，是烷烃分子中去掉一个氢原子剩余的部分。它们是一系列同系物，其通式为CnH2n+1。常见的有甲基CH3·（对应于甲烷）、乙基C2H5·（对应于乙烷）、丙基C3H7·（分为正丙基与异丙基）等。 (zh)
- En química orgànica, s'anomena grup alquil a qualsevol cadena hidrocarbonada sense cap grup funcional que actui com a substituent en un compost químic. Qualsevol grup alquil correspon a la fórmula general: Als compostos orgànics que només presenten grups alquil se'ls anomena alcans Els grups alquils s'anomenen com si es tractés d'un alcà, però amb el sufix -il i un nombre indicant el carboni pel qual s'enllacen a la molècula. Per exemple; (ca)
- En kemio, alkilo aŭ alkila grupo estas hidrokarbona grupo, kiu estas aro da apartaj funkciaj grupoj, kaj pro tio ne estas funkcia grupo per si mem. Tipe alkilo estas parto de pli granda molekulo. La termino estas kutime uzata malstreĉe; estas ne ĝenerala formulo por alkila grupo. En strukturaj formuloj, alkila grupo estas kutima prezentata per la litero R. Kutime, alkilaj grupoj similas al alkanoj, sed kun je unu malpli multaj hidrogenaj atomoj, kaj tial estas radikaloj de alkanoj. La plej malgranda alkila grupo estas la metilogrupo, kun jena strukturo (CH3-): Ekzemple: (eo)
- El grupo funcional alquilo (nombre derivado de alcano con la terminación de radical -ilo) es un sustituyente, formado por la separación de un átomo de hidrógeno de un hidrocarburo saturado o alcano, para que así el alcano pueda enlazarse a otro átomo o grupo de átomos. Así, si separamos un hidrógeno de un metano (CH4) nos quedaría el grupo metilo (CH3-), pero este grupo no puede estar aislado pues en ese caso sería el radical metilo (CH3) altamente reactivo. Son muy frecuentes y aparecen como sustituyentes o unidades estructurales en muchos compuestos orgánicos. (es)
- Alkil adalah radikal yang hanya mengandung atom karbon dan hidrogen yang disusun dalam satu rantai. Alkil membentuk rangkaian yang dapat disederhanakan dalam rumus CnH2n+1. Misalnya, metil, CH3· (diturunkan dari metana) dan butil C4H9· (diturunkan dari butana). Alkil, sehari-hari tidak ditemukan dalam rantai-rantai tersendiri namun tergabung dalam molekul bercabang yang lebih besar. Alkil akan menjadi sangat reaktif sebagai radikal bebas bila dalam bentuk radikal. (in)
- Grupa alkilowa, potocznie alkil – fragment organicznego związku chemicznego, jednowartościowa grupa utworzona formalnie przez oderwanie jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu. Oznacza się ją często literą R (symbol „R”, od ang. residue, nie jest jednak dla niej zarezerwowany i może symbolizować dowolną grupę funkcyjną), a jej wzór ogólny to CnH2n+1. Najprostszą z nich jest grupa metylowa (−CH3): (W tym wzorze R to pozostała część związku chemicznego.) Grupy alkilowe występują powszechnie w ogromnej większości związków organicznych, stanowiąc ich podstawowy budulec. (pl)
- Een alkylgroep is een functionele groep afgeleid van alkanen. Dergelijke groepen bevatten enkel koolstof- en waterstofatomen en zijn van de vorm CnH2n+1. Wanneer men over de functionele groep op zich spreekt, kan men ze voorstellen als radicalen, door verwijdering van een waterstofatoom van een willekeurig koolstofatoom. Voorbeelden zijn methyl CH3. (afgeleid van methaan) en butyl C4H9. (afgeleid van butaan). Vooral bij de kleinere en eenvoudig vertakte alkylgroepen wordt nog vaak gebruikgemaakt van triviale voorvoegsels: Naamgeving: (nl)
- En alkylgrupp är en funktionell grupp som är uppbyggd av kolatomer och väteatomer. Formeln för en alkylgrupp erhålls genom att ta bort en väteatom från formeln för en alkan. Namngivningen följer på motsvarande vis alkanerna, med ändelsen -an ersatt med -yl. Den alkylgrupp som motsvarar kolvätet metan, CH4, är sålunda metylgruppen, CH3-. Exempel är alkyl-bensen, alkyl-naftener, alkyl-aminer, alkyl-nitriler, metylkvicksilver, med mera. (sv)
|
