Hossein Smanai's Reviews > اعترافات غلامان

... کتابی است متوسط ؛ متوسطی که فاکتورهای مختلفش از خوب تا بد نوسان میکنند ولی در ارزیابی کلی متوسط خواهد بود ، اعترافات جنبه هایی خوب و درخشان دارد برای ایده ای که حول آن شکل گرفته است و لحظاتی کمیاب درداستان نویسی ایرانی در بیان جزئیات . شاه آبادی با بهره مندی از پلی فونی توانسته است داستانی بنویسد خواندنی و با سوسپانس از یک روایت کمتر شنیده شده از حضرت رضا (ع) . نگاهی مدرن به روایتی کهن که نیاز مبرم در کارهای دینی ماست تا از کلیشه هایی که مدت ها با آن درست به گریبان بوده رهایی پیدا کند . به قول نویسنده : تنها با یک زاویه دید جدید و یا یک پرسش می‌توان یک روایت را بارها و بارها روایت کرد و مطلب جدیدی به مخاطب ارائه داد.
همچنین تسلط شاه آبادی بر پلی فونی و ایجاد تقاطع و همپوشانی بین روایات غلامان مختلف با وجود اینکه پلی فونی نه حول یک واقعه که در بستر زمان شکل میگیرد نیز قابل توجه است .

اما اعترافات غلامان جنبه هایی بد و ضعیف دارد ، که اغلب آنها حول شخصیت پردازی حضرت رضا ( ع ) شکل میگیرد. امام رضا (ع) به عنوان شخصیتی شناخته شده در بیرون از داستان آمده است و نه شخصیتی ساخته و پرداخته شده در خود داستان . به ویژه اینکه نوع روایت اول شخص است و از نگاه غلامانی که پیش از آن امام رضا (ع) را ندیده اند ؛ این موضوع در بیان معجزات ایشان – که از قضا داستان حول یکی از آنها شکل گرفته است – دوچندان میشود و تلاشی برای باور پذیری آنها نشده است . به گونه ای که اگر کسی بدون پیشفرض کتاب را به دست بگیرد احتمالا بخش هایی از آن غیرقابل خواندن خواهد بود . روایت نماز باران به خوبی شکل نمیگیرد و از همه بدتر بیان بدون زمینه چینی معجزه شیرهای پرده که لحن رئال داستان را به کل فرومی ریزد و از بین می برد . به عبارتی به گونه ای معجزات بیان میشودکه گویا در زمانه خود و برای غلامان امری تا حدی طبیعی بوده است . غافل از اینکه این معجزات برای خواننده آشنا ��ا زندگانی امام رئوف طبیعی و باور پذیر است و نه برای غلامانی که از این کرامات بی خبرند .

شاید اعترافات غلامان در کارنامه شاه آبادی چندان اثر درخشانی به نظر نیاید ولی در مجموع اعترافات غلامان تجربه ای خوب و در خور توجه از نویسنده ای ماهر و صاحب سبک است که درکتگوری خود و در کنار کتاب های مشابه کتابی خوشخوان و متمایز است .