What do you think?
Rate this book
The Spectre of Alexander Wolf
"Among all my recollections, among all the numberless sensations of life, the memory of the one murder that I had committed weighed heaviest on my mind ..."
On a searing hot day in 1919, a young Russian soldier shoots another in self-defence. As the other man lies dying, the young soldier takes his horse and rides away. Years later, as a grown man in Paris whose life is still haunted by the murder he committed all that time ago, he comes across a story by a writer calling himself "Alexander Wolf", which recounts in astonishing detail the events of that day in 1919 from the dying victim's point of view. As he attempts to find the elusive writer, the narrator becomes involved in a series of strange encounters that lead him to question life, death and his own identity.
Originally published in Russian in 1947-8 in the Russian-language New York periodical The New Review, and published now by Pushkin Press in its first new English translation since 1950, The Spectre of Alexander Wolf is an early postmodern classic that stands alongside the best work by Vladimir Nabokov and Paul Auster.
On a searing hot day in 1919, a young Russian soldier shoots another in self-defence. As the other man lies dying, the young soldier takes his horse and rides away. Years later, as a grown man in Paris whose life is still haunted by the murder he committed all that time ago, he comes across a story by a writer calling himself "Alexander Wolf", which recounts in astonishing detail the events of that day in 1919 from the dying victim's point of view. As he attempts to find the elusive writer, the narrator becomes involved in a series of strange encounters that lead him to question life, death and his own identity.
Originally published in Russian in 1947-8 in the Russian-language New York periodical The New Review, and published now by Pushkin Press in its first new English translation since 1950, The Spectre of Alexander Wolf is an early postmodern classic that stands alongside the best work by Vladimir Nabokov and Paul Auster.
192 pages, Paperback
First published January 1, 1947
About the author
Gaito Gazdanov
40 books148 followersGaito Gazdanov (Russian: Гайто Газданов; Ossetian: Гæздæнты Бæппийы фырт Гайто) (1903–1971) was a Russian émigré writer of Ossetian extraction. He was born in Saint Petersburg but was brought up in Siberia and Ukraine, where his father worked as a forester. He took part in the Russian Civil War on the side of Wrangel's White Army. In 1920 he left Russia and settled in Paris, where he was employed in the Renault factories. Gazdanov's first novel — An Evening with Claire (1930) — won accolades from Maxim Gorky and Vladislav Khodasevich, who noted his indebtedness to Marcel Proust. On the strength of his first short stories, Gazdanov was decried by critics as one of the most gifted writers to begin his career in emigration.
Gazdanov's mature work was produced after World War II. His mastery of criminal plots and understanding of psychological detail are in full evidence in his two most popular novels, The Specter of Alexander Wolf and The Return of the Buddha, whose English translations appeared in 1950 and 1951. The writer "excels in creating characters and plots in which cynicism and despair remain in precarious yet convincing balance with a courageous acceptance of life and even a certain joie de vivre." In 1953, Gazdanov joined the Radio Liberty, where he hosted a program about Russian literature until his death.
Gazdanov's mature work was produced after World War II. His mastery of criminal plots and understanding of psychological detail are in full evidence in his two most popular novels, The Specter of Alexander Wolf and The Return of the Buddha, whose English translations appeared in 1950 and 1951. The writer "excels in creating characters and plots in which cynicism and despair remain in precarious yet convincing balance with a courageous acceptance of life and even a certain joie de vivre." In 1953, Gazdanov joined the Radio Liberty, where he hosted a program about Russian literature until his death.
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 30 of 445 reviews
January 16, 2019
كانت الخطة هي أن أقرأ هذه الرواية في الطائرة صباح الغد. فتحت الصفحة الأولى في تمام السادسة مساءً وأنهيتها الآن؛ في العاشرة والثلث.
لست معتادةً على قراءة رواية في جلسةٍ واحدة، لكنّني علقت. طيف ألكسندر ولف عمل فاتن، وقد أعادني إلى الأجواء النفسية المدوّخة لأدب دوستويڤسكي.
إنها رواية تغورُ عميقًا في دهاليز العاطفة البشرية، ورغم أنني توقعت النهاية، إلا أنني أعرف بأنها ما كان ينبغي ��ن يحدث. إنها الخيار المنطقي الوحيد.
أعتقدُ بأنني سأتذكرها لسنوات. وعليَّ الآن أن أبحث عن روايةٍ بديلة لطائرة الغد.
اقرؤوها.
لست معتادةً على قراءة رواية في جلسةٍ واحدة، لكنّني علقت. طيف ألكسندر ولف عمل فاتن، وقد أعادني إلى الأجواء النفسية المدوّخة لأدب دوستويڤسكي.
إنها رواية تغورُ عميقًا في دهاليز العاطفة البشرية، ورغم أنني توقعت النهاية، إلا أنني أعرف بأنها ما كان ينبغي ��ن يحدث. إنها الخيار المنطقي الوحيد.
أعتقدُ بأنني سأتذكرها لسنوات. وعليَّ الآن أن أبحث عن روايةٍ بديلة لطائرة الغد.
اقرؤوها.
October 20, 2017
Of all Gaito Gazdanov’s magnificent oeuvre The Spectre of Alexander Wolf was the novel that has surprised me most, I would even say that I was literally stricken by this unusual book fraught with some enigmatic tinge of magical realism.
We all live surrounded by the ghosts and apparitions of our past and sometime these spectres rise and start haunting us…
I thought about how Wolf had become – and not so much Wolf personally as the very thought of him – the involuntary personification of everything dead and sad that existed in my life. This was supplemented by an awareness of my own guilt: I felt like a murderer standing beside the body of his victim, shocked by the crime he has just committed. And although I was no murderer and Wolf was no corpse, I couldn’t distance myself from this notion. What am I really guilty of? I asked myself. Despite supposing that any court would acquit me – a military court, because killing is the law and purpose of war; a civil court, because I’d acted in self-defence – something eternally onerous remained in all this. I never meant to kill him; I saw him for the first time only a moment before I fired. Why, then, did the very thought of him comprise such unshakable regret, such insurmountable sorrow?
We all live surrounded by the ghosts and apparitions of our past and sometime these spectres rise and start haunting us…
February 8, 2022
حدث يجمع بين شخصين في لحظات بين الحياة والموت
لحظات تظل في الذاكرة ولاي��تطيع أي منهما الهروب منها
تتسرب إلى روح وفكر كل منهما وتُعيد تشكيل حياتهم
يكتب جازدانوف بمهارة عن رؤية شخصياته للموت والحياة والحب
ويتناول محنة الحروب والوجود الانساني وحتمية المصير
لحظات تظل في الذاكرة ولاي��تطيع أي منهما الهروب منها
تتسرب إلى روح وفكر كل منهما وتُعيد تشكيل حياتهم
يكتب جازدانوف بمهارة عن رؤية شخصياته للموت والحياة والحب
ويتناول محنة الحروب والوجود الانساني وحتمية المصير
August 22, 2024
"Призракът на Александър Волф" от Гайто Газданов се оказа много приятна изненада. Не познавам все още добре творчеството на Набоков, но съм сигурен, че са били сродни писателски души.
Стилът на Газданов е елегантен, мек и все пак повдигащ нелеки въпроси от различно естество.
От портретите на писателя струи ерудираност и изисканост, въпреки нелеката му съдба. Още ненавършил 16 години е засмукан от водовъртежа на безмилостната Гражданска война в Русия, оцелява и се спасява в емиграция, за да ни остави чудесните си творби.
В този му роман, главния герой преминава през живота, измъчван непрестанно от убйството, което е извършил още юноша, по време на отстъплението на белите от Крим. Дали няма автобиографичен елемент тук? Тази му постъпка определя несъвършенствата, които му пречат да се наслаждава и да изпитва чувства. Не по малко е отражението на този епизод върху жертвата му. Но историята далеч не е толква важна, колкото начинът, по който Газданов е съумял да я предаде на читателите си.
Отличен превод на Даря Хараланова и оформление на издателство Аквариус, задължително ще прочета "Срещи с Клер" и "Пътища в нощта"!
Цитати:
"Животът минава без следа, милиони хора изчезват и никой няма да си спомни за тях."
"Я… вдруг вспомнил речь моего учителя русского языка, которую он сказал на выпускном акте: «Вы начинаете жить, и вам придется участвовать в том, что называется борьбой за существование. Грубо говоря, есть три ее вида: борьба на поражение, борьба на уничтожение и борьба на соглашение. Вы молоды и полны сил, и вас, конечно, притягивает именно первый вид. Но помните всегда, что самый гуманный и самый выгодный вид — это борьба на соглашение. И если вы из этого сделаете принцип всей вашей жизни, то это будет значить, что та культура, которую мы старались вам передать, не прошла бесследно, что вы стали настоящими гражданами мира и что мы, стало быть, тоже не даром прожили на свете. Потому что, если бы это оказалось иначе, это значило бы, что мы только потеряли время. Мы старые, у нас нет больше сил создавать новую жизнь, у нас остается одна надежда — это вы». «Я думаю, что он был прав, — сказал я. — Но, к сожалению, мы не всегда имели возможность выбирать тот вид борьбы, который мы считали наилучшим»."
Стилът на Газданов е елегантен, мек и все пак повдигащ нелеки въпроси от различно естество.
От портретите на писателя струи ерудираност и изисканост, въпреки нелеката му съдба. Още ненавършил 16 години е засмукан от водовъртежа на безмилостната Гражданска война в Русия, оцелява и се спасява в емиграция, за да ни остави чудесните си творби.
В този му роман, главния герой преминава през живота, измъчван непрестанно от убйството, което е извършил още юноша, по време на отстъплението на белите от Крим. Дали няма автобиографичен елемент тук? Тази му постъпка определя несъвършенствата, които му пречат да се наслаждава и да изпитва чувства. Не по малко е отражението на този епизод върху жертвата му. Но историята далеч не е толква важна, колкото начинът, по който Газданов е съумял да я предаде на читателите си.
Отличен превод на Даря Хараланова и оформление на издателство Аквариус, задължително ще прочета "Срещи с Клер" и "Пътища в нощта"!
Цитати:
"Животът минава без следа, милиони хора изчезват и никой няма да си спомни за тях."
"Я… вдруг вспомнил речь моего учителя русского языка, которую он сказал на выпускном акте: «Вы начинаете жить, и вам придется участвовать в том, что называется борьбой за существование. Грубо говоря, есть три ее вида: борьба на поражение, борьба на уничтожение и борьба на соглашение. Вы молоды и полны сил, и вас, конечно, притягивает именно первый вид. Но помните всегда, что самый гуманный и самый выгодный вид — это борьба на соглашение. И если вы из этого сделаете принцип всей вашей жизни, то это будет значить, что та культура, которую мы старались вам передать, не прошла бесследно, что вы стали настоящими гражданами мира и что мы, стало быть, тоже не даром прожили на свете. Потому что, если бы это оказалось иначе, это значило бы, что мы только потеряли время. Мы старые, у нас нет больше сил создавать новую жизнь, у нас остается одна надежда — это вы». «Я думаю, что он был прав, — сказал я. — Но, к сожалению, мы не всегда имели возможность выбирать тот вид борьбы, который мы считали наилучшим»."
November 23, 2023
Es esta una narración clásica, muy al estilo centroeuropeo, en la que importa más el qué se dice que el cómo, aunque este sea impecable. Tal es así, que la historia, que empieza de forma insuperable con la anécdota que se explica perfectamente en la sinopsis, se desarrolla después mediante una serie de imposibles casualidades con las que se quiere ir dejando un halo de misterio cuya explicación se va intuyendo con excesiva antelación, mientras que otros hechos, a los que al autor les dedica un espacio excesivo, parecen haberse introducido en la novela con el único propósito de poder alcanzar un número de páginas adecuado. Despojado de esos callejones sin salida, habría resultado un cuento soberbio.
Y no es que la novela en conjunto esté mal. De hecho, es considerada por muchos como obra maestra, aunque esto no diga mucho a estas alturas. Cierto es que la historia te empuja continuamente, aunque solo sea para poder comprobar si todo aquello que se va intuyendo se llega a confirmar (y se confirma). Y sin ser esto algo menor, el objetivo del autor está más en todo el aparato psicológico y filosófico que acompaña el relato al que dotó con toda intención de toques detectivescos.
Pero tampoco se puede decir que el autor fuera muy original en las ideas que quiso exponer. Quién no ha tenido la impresión, al echar la vista atrás, de que nuestro presente no es más que el producto fatal de una serie interminable de, a gusto del consumidor, hechos totalmente azarosos o bien un curso determinado por el destino.
“La secuencia de acontecimientos de toda vida es maravillosa”De igual forma, nosotros mismos, cuántas veces no habremos sido instrumentos de ese azar o de ese destino en el curso de otras vidas, que, a su vez, también condicionaron las de otros muchos y así hasta abarcar a toda la humanidad
“Toda existencia humana está ligada a otras existencias humanas”De ahí que cualquier hecho banal puede ser el inicio de todo un universo de posibilidades al mismo tiempo que cierra la puerta a otros muchos (“De uno de mis movimientos había surgido un mundo entero). Uno de estos hechos, no banal precisamente, es el asesinato, el acabar con la vida de una persona.
“El amor, el odio, el miedo, la piedad, el arrepentimiento, la voluntad, la pasión ,cualquier sentimiento y cualquier conjunto de sentimientos, cualquier ley y cualquier conjunto de leyes, todo se vuelve impotente ante el poder instantáneo del asesinato… si me sintiera atraído por él, lo demás, que se encontraría fuera de los límites de esta idea, me parecería quimérico, inexistente y sim importancia, y no podría ya compartir ese interés por una serie de cosas insignificantes que constituyen el sentido de la vida para millones de personas.”Y no solo está preocupado por las consecuencias que tiene disponer de la vida de una persona, también quiere resaltar como la propia existencia de la muerte nos condiciona irremediablemente...
“Si no conociéramos la muerte, no conoceríamos la felicidad, ya que, si no conociéramos la muerte, no podríamos apreciar el valor de nuestros mejores sentimientos, no sabríamos que algunos de ellos nunca se repetirán y que sólo en el presente los podemos comprender en su totalidad.”… y poco, nos viene a decir el autor, podemos hacer ante lo inevitable,…
“La vida que el destino nos ha asignado no puede ser otra, ninguna fuerza es capaz de cambiarla, ni siquiera la felicidad, que es del mismo orden que la idea de la muerte, ya que encierra en sí la idea de inmutabilidad. Al margen de lo inmutable no hay felicidad.”… ese hecho que saca de nosotros lo que de ninguna otra forma hubiéramos sabido que teníamos dentro.
“Esta disposición inmóvil al crimen, por lo visto, siempre había existido en mí… Si Wolf no hubiera existido, habría permanecido en el ámbito de mi imaginación.”Y junto a esto, que es la columna vertebral de la historia, hay otros temas, como el amor, también de gran relevancia en el relato, lo que nos condiciona en nuestra visión del mundo y en nuestra actitud hacia él…
“Todo amor es el intento de retener el destino, es una ilusión ingenua de una breve inmortalidad… De todas maneras el amor, seguramente, es lo mejor que nos ha sido dado conocer.”… o el peso de los recuerdos, la culpa, el arrepentimiento.
“A veces estaba dispuesto a maldecir mi memoria, que conservaba muchos recuerdos, sin los cuales me habría sido más fácil vivir.”En fin, una historia entretenida e interesante, aunque con demasiado altibajos.
December 31, 2023
"لا أدري من أين أبدأ. هذا مُعقد وطويل ومُتناقش. كُل صباح، حين أستيقظ، أعتقد أن اليوم بالذات ستبدأ الحياة بشكل حقيقي. أشعر أنني بالكاد تجاوزت السادسة عشرة من العمر وأن ذاك الشخص، الذي يعرف هذا القدر من الأمور المأساوية والمُحزنة، ذاك الذي نام في سرير أمس، غريب عني وبعيد، ولا أفهم تعبه النفسي ولا أشجانه. وكل ليلة، حين أغفو، أشعر كأنني عشت حياة مديدة جداً ولم أخرج منها إلا بالقرف وأعباء السنين الطويلة. وحين يحل النهار، وكلما اقترب من نهايته يتغلغل في سم التعب النفسي هذا أعمق فأعمق. لكن هذه ليست قصة عن حياتي بالطبع".
بعدما قرأت أول صفحات الرواية وتبينت أول خطوط القصة شعرت بأنني على موعد مع رواية إثارة وتشويق من الطراز الرفيع فانتبهت حواسي لكل حرف وهمسة.
تبدأ قصتنا مع بطلنا -لم يُذكر اسمه- وهو في السادسة عشرة من عُمره.. وآثناء أحد الحروب.. كاد أن يُقتل.. ولكنه نجا.. بل وأطلق النيران على من حاول قتله ليُرديه صريعاً -أو هكذا ظن-.
لتمُر السنين والأيام ليجد مجموعة قصصية لكاتب إنجليزي تتناول أحد قصصها نفس الحادثة بالتفصيل من الشخصيات إلى شكل الحصان الذي كان يمتطيه.. بالطبع آثار ذلك فضوله! لا بُد أن يلتقي بكاتب المجموعة إذاً.. لا يُمكن أن يكون ذلك مُجرد خيال كاتب!
ومن القصة حتى الآن قد تشعر أنها رواية إثارة كما ذكرت.. لتتحول روايتنا إلى رواية فلسفية وجودية عمي��ة تُناقش الحياة والسعادة والحُب والموت وتلك الكلمات المعنوية التي تُشكل تفكيرنا ووعينا.
أكثر ما ساعدني على فهم الرواية أو استنباط المغزى حتى كان تلك الحكايات عن القدر.. عن ذل�� البُستاني الذي هرب من الموت ليسبقه الموت.. عن الأقدار.. عن النصف سم الذي قد يؤجل أجلك سنوات ولكنك ستنال قدرك عاجلاً أم آجلاً.
وبعد الكثير من التساؤلات الفلسفية والوجودية بين بطل الرواية وحبيبته وشاسا وحتى أحد المُجرمين.. تصل إلى تلك النهاية التي بكل تأكيد ستجعلك مذهولاً.
أتحاول يا "جايتو جازدانوف" أن تُخبرنا أن الحياة عبثية مليئة بالدوائر التي ندور فيها وتدور بنا لنصل إلى نقطة البداية مرة أخرى؟ مهما طال الزمان واختلفت الأماكن.. سيحصل كُلاً منا على قدره؟
حسناً.. لقد وصلت الرسالة كاملة.
January 24, 2016
Ξεκινώντας το βιβλίο αυτό δε φαντάζεσαι ούτε πως θα καταλήξει, αλλά πολύ περισσότερο πόσο ιδιοφυές είναι. Ο Γκαζντάνοφ νομίζω συγκαταλέγεται άνετα στους μεγάλους ρώσους λογοτέχνες. Κάθε λέξη είναι προσεκτικά επιλεγμένη, με αποτέλεσμα ένα λόγο λιτό αλλά συνάμα πυκνό και ιδιαίτερα φιλοσοφικό.
Είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται αργά, γιατί έχει πολλά νοήματα να σου προσφέρει. Αναμένω μεταφράσεις κι άλλων έργων του συγγραφέα.
Διαβάζοντας την ελληνική έκδοση (Εκδόσεις Αντίποδες), έχω να πω ότι πρόκειται για εξαιρετικά προσεγμένη ποιότητα έκδοσης.
Είναι ένα βιβλίο που διαβάζεται αργά, γιατί έχει πολλά νοήματα να σου προσφέρει. Αναμένω μεταφράσεις κι άλλων έργων του συγγραφέα.
Διαβάζοντας την ελληνική έκδοση (Εκδόσεις Αντίποδες), έχω να πω ότι πρόκειται για εξαιρετικά προσεγμένη ποιότητα έκδοσης.
August 7, 2023
This is the first novel I’ve read by Gaito Gazdanov, and of course I read it in English translation.
The edition I read has 187 pages of text, and when I picked it up I thought it wouldn’t take long to read. In the event I had to take my time as this turned out to be a very philosophical novel, which someone like me has to read carefully.
The real life author was born in St. Petersburg in 1903, and at 16 years of age participated in the Russian Civil War on the anti-Bolshevik side. He subsequently lived in Paris. In the novel, the narrator is a Russian man living in Paris. It opens with him carrying the memory of an incident in the Russian Civil War, when, aged 16, he shot and killed a man. Gazdanov has clearly drawn on his own experiences for the novel, though we cannot know whether the specific incident described occurred in real life.
Normally in my reviews, I try to give a description of the main thread of the book, whilst aiming to avoid spoilers. In this case, I feel as if any further description of the plot would involve spoilers, so apart from the hidden passage below, the only further comment I’ll make about the storyline is that the civil war incident sets a chain of events in motion, with consequences many years later.
Much of the novel is taken up with the author’s thoughts on the subject of mortality, and in particular on questions of fate, and destiny. We all know we must die, but we don’t know how and when. Is it the case though, that all is already settled even though we don’t know it? Are we simply moving along a predetermined path, towards a destiny we cannot change?
There’s a section about half-way through where the narrator, a journalist, watches a boxing match he is reporting on.
I suspect there are aspects to this novel that I failed to spot. I’ve said in other reviews though, that I like novels that get me thinking about how they should be interpreted. This made an impression. It will stick in my memory.
The edition I read has 187 pages of text, and when I picked it up I thought it wouldn’t take long to read. In the event I had to take my time as this turned out to be a very philosophical novel, which someone like me has to read carefully.
The real life author was born in St. Petersburg in 1903, and at 16 years of age participated in the Russian Civil War on the anti-Bolshevik side. He subsequently lived in Paris. In the novel, the narrator is a Russian man living in Paris. It opens with him carrying the memory of an incident in the Russian Civil War, when, aged 16, he shot and killed a man. Gazdanov has clearly drawn on his own experiences for the novel, though we cannot know whether the specific incident described occurred in real life.
Normally in my reviews, I try to give a description of the main thread of the book, whilst aiming to avoid spoilers. In this case, I feel as if any further description of the plot would involve spoilers, so apart from the hidden passage below, the only further comment I’ll make about the storyline is that the civil war incident sets a chain of events in motion, with consequences many years later.
Much of the novel is taken up with the author’s thoughts on the subject of mortality, and in particular on questions of fate, and destiny. We all know we must die, but we don’t know how and when. Is it the case though, that all is already settled even though we don’t know it? Are we simply moving along a predetermined path, towards a destiny we cannot change?
There’s a section about half-way through where the narrator, a journalist, watches a boxing match he is reporting on.
I suspect there are aspects to this novel that I failed to spot. I’ve said in other reviews though, that I like novels that get me thinking about how they should be interpreted. This made an impression. It will stick in my memory.
April 27, 2024
خوندن این کتاب ذهنم رو بیمار کرد. البته این نوعی بیماریِ خودخواستهست که خودم به عمقش دامن زدم. چطوری؟ بلافاصله بعد از تموم کردن کتاب درحالیکه گیج ضرباتی بودم که به طور کامل ماهیتشون برام روشن نبود، تصمیم گرفتم که دوباره از اول بخونمش. کاری که قبلاً با هیچ کتاب دیگهای با این فاصلهی زمانی کوتاه انجام نداده بودم. برخلاف تصور اولیهم خوانش دوم سریعتر از خوانش اول پیش نرفت ولی به هر صورت اثر تعمیقکنندهای که براش میخاریدم شکل گرفت. تجربهام رو میتونم خیلی کوتاه اینطور توصیف کنم:
حسم در حین اولین خوانش این بود که سنگ سوزانِ یخزدهای رو حمل میکنم. تا حدی جذابیت کلکهای نسبتاً مبتذل داستانهای رمزآلود به همراه مقداری درد اگزیستانسیال چپانده شده در این بین که ترکیب پرکششی ایجاد کرده بود ولی دلم گواهی میداد که باید دنبال چیز بیشتر یا حداقل شفافتری باشم. این بود که خوانش فوری بعدی اجتنابناپذیر شد.
چیزهای بیشتری که در خوانش دوم دستم رو گرفت همونطور که پیشبینی میکردم در بادی امر درک عمیقتری از جزئیات و فضای شكلگیری داستان بود و تنها بعد از گذر از این ادراک فضایی بود که هستهی اصلی داستان برام روشنتر شد که به نظر من از این قراره:
در شرایطی خاص و تبآلود و سودازده دو جانِ غافلِ سرخوش ولی ناآگاه از موهبت بیخبری که ازش بهرهمند بودند به واسطهی تجربهای نزدیک به مرگ، سراسیمه از چرت نیمروزی بیدار شده و به مرگآگاهی سوزانندهای دچار میشن. این بیداری به قیمت غوطهور شدن ناخودآگاهشون در بحران معنا تموم میشه که به مرور توسط خودآگاه فرمولیزه میشه و به صورت تصویر منسجمی از وضعیت انسانی درمیاد. معنای این تغییر مرگ یک نفس و زادهشدن نفس جدیدیه که گرچه از وجود اون موجودیت سابق باخبره و حتی در حسرت بازگشت به اون زندگی میسوزه کاملاً باهاش غریبهست. واقعا آدم جدیدیه که همه چیز رو با دید اجتنابناپذیریِ مرگ میبینه. ولی نیک که بنگریم با وجود حتمی بودن پایان و پذیرش این قطعیت، در نگاه دو موجود زاده شده تفاوتهای جزئی ولی مهمی وجود داره که نوع گذران لحظهها پیش از رسیدن به نقطهی پایان رو از هم متمایز میکنه.
برای من درونمایهی داستان پذیرش ضربهی منجر به بحران وجودی و عوارض اونه هرچند که پایان بینوید و دلگیری رو به صورت آشکاری به نمایش بگذاره.
پ.ن: پرسه زدن در پاریس با گازدانف هم برام خالی از لذت نبوده.
بریدههایی از کتاب
_______________________________________________________________________
"دورهی آگهی درگذشتنویسی با مرجوع شدن ششمین متنی که نوشته بودم، تمام شد و به خاطرههایم پیوست. سردبیر سفارش کرده بود که بیشتر به جنبههای مثبت زندگی متوفی پرداخته شود و این بسیار دشوارتر از آن بود که به نظر میرسید. متوفی یکی از رجال سیاسی بود که زندگیاش به طرز شگفتانگیزی مملو از کارهای سیاه و ناپسند بود؛ عملکرد بانکی نامشخص؛ تغییرات حزبی پی در پی؛ ضیافتهای پر زرق و برق؛ حضور در مشهورترین کابارهها و گرانترین فاحشهخانهها و در نهایت، مرگ بر اثر بیماری مقاربتی..."
"– عشق تلاشیست برای به ��أخیر انداختن مرگ، خیال سادهلوحانهی ابدیتی کوتاه! شاید بهتر بود میگذاشتند این را بفهمیم. اگرچه تشخیص حرکت آرام و پیشروندهی مرگ، در جریان عشق، کار سادهایست. (خواستن، آدمی را خاکستر میکند اما توانستن نابودش میکند.)..."
"... آیا میتوان در باب مفاهیمی چون مرگ و سرنوشت صفاتی چون بیرحم و ناعادلانه را به کار برد؟...
– البته هیچ حکمی وجود ندارد که بتواند عدالت را بیکم و کاست جاری کند، همچنان که هیچ قانون اخلاقی نمیتواند شامل تعهداتی کاملاً لغزشناپذیر باشد. هر چیزی همانقدر وجود دارد که ما آن را درک میکنیم. شما در مورد مرگ از من سؤال کردید، اما من در مورد مظاهر بیشمار مرگ حرف میزنم. از نظر من مرگ و زندگی دو اصل متقابلاند که همهی هستی ما، همهی چیزهایی را که میبینیم، احساس یا درک میکنیم احاطه کردهاند. باید این را بدانید که قانون تقابل امری مطلق است و تقریباً ناممکن است که تفکر ما بتواند از کلیات و تضادها فراتر برود."
"... اگر ما مرگ را نمیشناختیم، خوشبختی را نیز نمیشناختیم، چون اگر مرگ نبود درکی از ارزش احساسات خوب نداشتیم و نمیدانستیم که بعضی از احساسات هرگز تکرار نمیشوند و تنها اکنون میتوانیم در حد کمال درکشان کنیم. احساساتی که پیش از لحظهی اکنون امکان بودن نداشتهاند و پس از آن نیز برای بودنشان دیر میشود."
"داستان اینگونه آغاز شده بود:《زمانی مادیانی داشتم، کرهاسبی سپید با جثهای بزرگ و یورتمهی بلند. بیاغراق میتوانم بگویم که شبیه اسبهای قصهی آخرالزمان بود. روزی از روزهای گرمترین تابستانی که به عمر دیدهام، سوار بر اسب سپیدم چهارنعل به سوی مرگ میتاختم.》"
"... صدای لطیف زنانهای از گرامافون پخش میشد که این ترانه را میخواند:
نه این افسوسِ دیرهنگام، نه هیچچیز دیگری
آرامش رفته را بازنمیگرداند...
ساعتی از نیمهشب گذشته بود. هوا آکنده از بوی شامپاین و عطر و غاز سرخشده و بیسکویت سیب بود. صدای بوق اتومبیلها از خیابان به گوش میرسید و آن سوی پنجرههای رستوران، شبِ زمستانی پاریس در نور کمرنگ چراغها، روی خیابان خیس آغاز شده بود. در ذهن من اما جسدی بیجان روی جادهای خاکستری افتاده بود که در امواج خوابآلود علفزارهای داغ تابستان پیدا و پنهان میشد."
"سعی میکردم در ذهنم تصاویری خلق کنم و به کمک آنها خود را از احساسی که داشتم محافظت کنم. معمولاً وقتی با احساسات شدید اینچنینی مواجه میشوم در ذهن خود دشتی سراسر برف یا سطح مواج دریا را تصور میکردم و این معمولاً به آرام شدنم کمک میکرد. این بار هم سعی میکردم به جای یلنا دورنمای برفی دشتها را ببینم اما صورت آرام و لبهای سرخ او بسیار قویتر از تخیل من بود."
"شروع کردم به حرف زدن در مورد خودم. به نظرم میرسید تا امروز سرگذشت من برای خودم هیچوقت اینقدر واضح و مشخص نبوده است. در خاطراتم چیزهایی پیدا کردم که قبلاً متوجه آنها نشده بودم، مسائلی تقریباً شاعرانه که در حال بازگو کردنشان با خود میاندیشیدم که اگر یلنا نیکولایِونا نبود من هرگز این خاطرات را با چنین طراوت و تازگی و با چنین نیروی غیرمنتظرهای بازنمییافتم، نیرو و طراوتی که شاید خارج از احساسم نسبت به او و بدون حضور او با آن روبدوشامبر و موهای جمعکرده و چشمان اندیشناک، اصلاً وجود نداشت."
"... دلم میخواست بدانم غمی که دیرزمانیست در نگاهش یخ زده چیست و سرمای روحش از کجاست. با وجود این میدانستم که جذابیت و دلربایی زن تا وقتیست که چیزی کشفنشده در او باقی بماند، بخشی ناپیدا و ناشناخته که به من امکان میدهد در تصوراتم او را هر بار از نو بسازم و هر بار مطابق با خواستههای خودم، نه آنچه در حقیقت وجود دارد. این جاذبه تا وقتی که داستانهای خودساخته را ترجیح میدادم، میتوانست ادامه داشته باشد و کشف حقیقت خطری بود که نمیخواستم به آن دچار شوم، مثل کتابی که قبلاً بارها خواندهای و همهاش را به یاد داری و نمیخواهی دوباره بازش کنی. ولی در عین حال، عطشِ دانستن دائمی و همیشگیست و هیچ استدلالی نمیتواند آن را تغییر دهد..."
"... بر اساس تجربیات شخصیام و نمونههایی که در دوستان و رفقایم دیده بودم، میدانستم که جنگ تأثیرات مخرب جبرانناپذیری بر انسان میگذارد. میدانستم که همنشینی دائم با مرگ، دیدن کشتهشدگان، مجروحانِ رو به مرگ، معدومین و تیربارانشدگان، شعلههای بلند و سرخ آتش در شبهای منجمد زمستانی، لاشهی اسبها، صدای شوم آژیر خطر، انفجار بمبها، صفیر گلولهها، فریادهای ناامیدانهای که نمیدانی از گلوی چه کسی برمیآید و خیلی چیزهای دیگر هرگز از خاطر آدمی نمیرود. میدانستم که خاطرهی جنگ در بسیاری از کسانی که با آن درگیر بودهاند، تا پایان زندگی به شکلی خاموش و ناخودآگاه باقی میماند و چیزی در درون آنها یکبار برای همیشه میشکند. مثلاً در مورد خودم میدانستم که سرشت طبیعی انسانی دربارهی ارزشها و اصول اخلاقی مثل نکشتن، غارت نکردن، تجاوز نکردن و دلسوزی به حال دیگران، بعد از جنگ آرامآرام به من بازگشت اما دیگر وضوح سابق را نداشت و تبدیل شده بود به یک سیستم صرفاً تئوریک با درستی و ض��ورت نسبی که در اصل نمیتوانستم آن را بپذیرم. احساساتی که میبایست در من وجود داشته باشد تا به اصول اخلاقی پایبندم کند، در جبههی جنگ از بین رفته بود و هیچ چیز دیگری هم نمیتوانست جایگزین آن شود."
"... اعتقاد داشت که سرنوشت شخصی هیچ اهمیتی ندارد. ما همواره با مرگ خود زندگی میکنیم و مرگ فقط توقف آنی ضرباهنگی تکراریست. هر لحظه دهها جهان به وجود میآید و دهها جهان نابود میشود و ما از میان فجایع بیشمار و ناپیدای کیهانی عبور میکنیم و بهاشتباه فضای محدود اطرافمان را بازتاب کل جهان تصور میکنیم... آنچه ما بهعنوان اتفاق کور میشناسیم، بیش از هر چیزی اجتنابناپذیر است. میگفت منطق فقط در سازههای مشروط، مثل ریاضی وجود دارد، و اینکه مرگ و خوشبختی ماهیت یکسانی دارند چون جوهرهی هر دو آنها سکون است."
"– من تصور میکنم زندگی شبیه قطاری در حرکت است. آهستگی و آسودگی حضور هر کسی به هر حال درون حرکت سریع قطار قرار گرفته است، امنیت ظاهری و توهم ابدی بودن! و سپس در یک لحظهی غیرمنتظره، فروریختن پل یا گسستگی ریل و قطع ناگهانی آن ریتم یکنواخت، چیزی که به آن مرگ میگوییم."
"– ما دریافتهایم که همهی خیالها و تصوراتمان بیهوده بوده و در نهایت چیزی هم برای دلخوشی وجود ندارد. اما اولاً این دریافت هیچ کمکی به ما نمیکند و ثانیاً اگر ما پذیرای یک جریان نباشیم، حتی اگر آن جریان همان خیالات واهی باشد، آنوقت به نقطهای میرسیم که شما اسمش را گذاشتهاید توقف ضرباهنگ. ولی ما هنوز زندهایم، پس شاید همهچیز از دست نرفته باشد."
"...کوچکترین تغییر در خود ما، هرچند ناچیز، میتواند زندگیمان را به غم و تباهی بکشد و هیچ کاری هم از ما ساخته نیست. چه کسی این زمان ازدسترفته را به ما بازمیگرداند؟》البته هیچکس، اما اگر معجزه اتفاق بیفتد، به زندگی غریب و دور انسان دیگری دچار میشویم که معلوم نیست از زندگی خودمان بهتر باشد. اصلاً بهتر یعنی چه؟ سرنوشتی که برای ما رقم خورده است نمیتواند جور دیگری باشد. هیچ نیرویی نمیتواند آن را تغییر دهد، حتی سعادتی که با آرامش و نظم به سوی مرگ راه میسپارد در درونِ خود اندیشهی سکون دارد و در سکون خوشبختی نیست. همان سعادتی که حکمرانان شرقی نیافتند، نه در کتابهای مقدس، نه بر گردهی اسبها و نه در قلب زنان..."
"... عشق، تنفر، ترس، تأسف، امید، تردید و خلاصه هیچ احساس یا قانونی قدرت مقابله با لحظهی حاکمیت مرگ را ندارند. میتوانم بگویم من هم قربانی آن حاکمیت شدهام و از زمان درک جذبهی آن، هر چیزی که خارج از مرزهای این آگاهی قرار گرفته، در نظرم واهی و دروغین و بیارزش مینماید و دیگر علاقه به چیزهای ک��چک�� که معنای زندگی میلیونها انسان را تشکیل میدهد، برایم درکناپذیر است. از لحظهی ظهور این آگاهی، جهان در نظرم دگرگون شده است و نمیتوانم همچون دیگران زندگی کنم که در پنجهی این قدرت گرفتار نیامدهاند، این درک را ندارند، از شکنندگی نامتعارف همهچیز بیخبرند و همسایگی سرد و پیوستهی مرگ را حس نمیکنند."
"– دیکنز جملهی معروفی دارد، آن را به خاطر بسپارید. ارزش به خاطر سپردن را دارد. شاید کلمه به کلمه یادم نباشد اما مفهومش این است: زندگیِ مشروطی به ما داده شده که باید جسورانه تا آخرین نفس از آن محافظت کنیم."
حسم در حین اولین خوانش این بود که سنگ سوزانِ یخزدهای رو حمل میکنم. تا حدی جذابیت کلکهای نسبتاً مبتذل داستانهای رمزآلود به همراه مقداری درد اگزیستانسیال چپانده شده در این بین که ترکیب پرکششی ایجاد کرده بود ولی دلم گواهی میداد که باید دنبال چیز بیشتر یا حداقل شفافتری باشم. این بود که خوانش فوری بعدی اجتنابناپذیر شد.
چیزهای بیشتری که در خوانش دوم دستم رو گرفت همونطور که پیشبینی میکردم در بادی امر درک عمیقتری از جزئیات و فضای شكلگیری داستان بود و تنها بعد از گذر از این ادراک فضایی بود که هستهی اصلی داستان برام روشنتر شد که به نظر من از این قراره:
در شرایطی خاص و تبآلود و سودازده دو جانِ غافلِ سرخوش ولی ناآگاه از موهبت بیخبری که ازش بهرهمند بودند به واسطهی تجربهای نزدیک به مرگ، سراسیمه از چرت نیمروزی بیدار شده و به مرگآگاهی سوزانندهای دچار میشن. این بیداری به قیمت غوطهور شدن ناخودآگاهشون در بحران معنا تموم میشه که به مرور توسط خودآگاه فرمولیزه میشه و به صورت تصویر منسجمی از وضعیت انسانی درمیاد. معنای این تغییر مرگ یک نفس و زادهشدن نفس جدیدیه که گرچه از وجود اون موجودیت سابق باخبره و حتی در حسرت بازگشت به اون زندگی میسوزه کاملاً باهاش غریبهست. واقعا آدم جدیدیه که همه چیز رو با دید اجتنابناپذیریِ مرگ میبینه. ولی نیک که بنگریم با وجود حتمی بودن پایان و پذیرش این قطعیت، در نگاه دو موجود زاده شده تفاوتهای جزئی ولی مهمی وجود داره که نوع گذران لحظهها پیش از رسیدن به نقطهی پایان رو از هم متمایز میکنه.
برای من درونمایهی داستان پذیرش ضربهی منجر به بحران وجودی و عوارض اونه هرچند که پایان بینوید و دلگیری رو به صورت آشکاری به نمایش بگذاره.
پ.ن: پرسه زدن در پاریس با گازدانف هم برام خالی از لذت نبوده.
بریدههایی از کتاب
_______________________________________________________________________
"دورهی آگهی درگذشتنویسی با مرجوع شدن ششمین متنی که نوشته بودم، تمام شد و به خاطرههایم پیوست. سردبیر سفارش کرده بود که بیشتر به جنبههای مثبت زندگی متوفی پرداخته شود و این بسیار دشوارتر از آن بود که به نظر میرسید. متوفی یکی از رجال سیاسی بود که زندگیاش به طرز شگفتانگیزی مملو از کارهای سیاه و ناپسند بود؛ عملکرد بانکی نامشخص؛ تغییرات حزبی پی در پی؛ ضیافتهای پر زرق و برق؛ حضور در مشهورترین کابارهها و گرانترین فاحشهخانهها و در نهایت، مرگ بر اثر بیماری مقاربتی..."
"– عشق تلاشیست برای به ��أخیر انداختن مرگ، خیال سادهلوحانهی ابدیتی کوتاه! شاید بهتر بود میگذاشتند این را بفهمیم. اگرچه تشخیص حرکت آرام و پیشروندهی مرگ، در جریان عشق، کار سادهایست. (خواستن، آدمی را خاکستر میکند اما توانستن نابودش میکند.)..."
"... آیا میتوان در باب مفاهیمی چون مرگ و سرنوشت صفاتی چون بیرحم و ناعادلانه را به کار برد؟...
– البته هیچ حکمی وجود ندارد که بتواند عدالت را بیکم و کاست جاری کند، همچنان که هیچ قانون اخلاقی نمیتواند شامل تعهداتی کاملاً لغزشناپذیر باشد. هر چیزی همانقدر وجود دارد که ما آن را درک میکنیم. شما در مورد مرگ از من سؤال کردید، اما من در مورد مظاهر بیشمار مرگ حرف میزنم. از نظر من مرگ و زندگی دو اصل متقابلاند که همهی هستی ما، همهی چیزهایی را که میبینیم، احساس یا درک میکنیم احاطه کردهاند. باید این را بدانید که قانون تقابل امری مطلق است و تقریباً ناممکن است که تفکر ما بتواند از کلیات و تضادها فراتر برود."
"... اگر ما مرگ را نمیشناختیم، خوشبختی را نیز نمیشناختیم، چون اگر مرگ نبود درکی از ارزش احساسات خوب نداشتیم و نمیدانستیم که بعضی از احساسات هرگز تکرار نمیشوند و تنها اکنون میتوانیم در حد کمال درکشان کنیم. احساساتی که پیش از لحظهی اکنون امکان بودن نداشتهاند و پس از آن نیز برای بودنشان دیر میشود."
"داستان اینگونه آغاز شده بود:《زمانی مادیانی داشتم، کرهاسبی سپید با جثهای بزرگ و یورتمهی بلند. بیاغراق میتوانم بگویم که شبیه اسبهای قصهی آخرالزمان بود. روزی از روزهای گرمترین تابستانی که به عمر دیدهام، سوار بر اسب سپیدم چهارنعل به سوی مرگ میتاختم.》"
"... صدای لطیف زنانهای از گرامافون پخش میشد که این ترانه را میخواند:
نه این افسوسِ دیرهنگام، نه هیچچیز دیگری
آرامش رفته را بازنمیگرداند...
ساعتی از نیمهشب گذشته بود. هوا آکنده از بوی شامپاین و عطر و غاز سرخشده و بیسکویت سیب بود. صدای بوق اتومبیلها از خیابان به گوش میرسید و آن سوی پنجرههای رستوران، شبِ زمستانی پاریس در نور کمرنگ چراغها، روی خیابان خیس آغاز شده بود. در ذهن من اما جسدی بیجان روی جادهای خاکستری افتاده بود که در امواج خوابآلود علفزارهای داغ تابستان پیدا و پنهان میشد."
"سعی میکردم در ذهنم تصاویری خلق کنم و به کمک آنها خود را از احساسی که داشتم محافظت کنم. معمولاً وقتی با احساسات شدید اینچنینی مواجه میشوم در ذهن خود دشتی سراسر برف یا سطح مواج دریا را تصور میکردم و این معمولاً به آرام شدنم کمک میکرد. این بار هم سعی میکردم به جای یلنا دورنمای برفی دشتها را ببینم اما صورت آرام و لبهای سرخ او بسیار قویتر از تخیل من بود."
"شروع کردم به حرف زدن در مورد خودم. به نظرم میرسید تا امروز سرگذشت من برای خودم هیچوقت اینقدر واضح و مشخص نبوده است. در خاطراتم چیزهایی پیدا کردم که قبلاً متوجه آنها نشده بودم، مسائلی تقریباً شاعرانه که در حال بازگو کردنشان با خود میاندیشیدم که اگر یلنا نیکولایِونا نبود من هرگز این خاطرات را با چنین طراوت و تازگی و با چنین نیروی غیرمنتظرهای بازنمییافتم، نیرو و طراوتی که شاید خارج از احساسم نسبت به او و بدون حضور او با آن روبدوشامبر و موهای جمعکرده و چشمان اندیشناک، اصلاً وجود نداشت."
"... دلم میخواست بدانم غمی که دیرزمانیست در نگاهش یخ زده چیست و سرمای روحش از کجاست. با وجود این میدانستم که جذابیت و دلربایی زن تا وقتیست که چیزی کشفنشده در او باقی بماند، بخشی ناپیدا و ناشناخته که به من امکان میدهد در تصوراتم او را هر بار از نو بسازم و هر بار مطابق با خواستههای خودم، نه آنچه در حقیقت وجود دارد. این جاذبه تا وقتی که داستانهای خودساخته را ترجیح میدادم، میتوانست ادامه داشته باشد و کشف حقیقت خطری بود که نمیخواستم به آن دچار شوم، مثل کتابی که قبلاً بارها خواندهای و همهاش را به یاد داری و نمیخواهی دوباره بازش کنی. ولی در عین حال، عطشِ دانستن دائمی و همیشگیست و هیچ استدلالی نمیتواند آن را تغییر دهد..."
"... بر اساس تجربیات شخصیام و نمونههایی که در دوستان و رفقایم دیده بودم، میدانستم که جنگ تأثیرات مخرب جبرانناپذیری بر انسان میگذارد. میدانستم که همنشینی دائم با مرگ، دیدن کشتهشدگان، مجروحانِ رو به مرگ، معدومین و تیربارانشدگان، شعلههای بلند و سرخ آتش در شبهای منجمد زمستانی، لاشهی اسبها، صدای شوم آژیر خطر، انفجار بمبها، صفیر گلولهها، فریادهای ناامیدانهای که نمیدانی از گلوی چه کسی برمیآید و خیلی چیزهای دیگر هرگز از خاطر آدمی نمیرود. میدانستم که خاطرهی جنگ در بسیاری از کسانی که با آن درگیر بودهاند، تا پایان زندگی به شکلی خاموش و ناخودآگاه باقی میماند و چیزی در درون آنها یکبار برای همیشه میشکند. مثلاً در مورد خودم میدانستم که سرشت طبیعی انسانی دربارهی ارزشها و اصول اخلاقی مثل نکشتن، غارت نکردن، تجاوز نکردن و دلسوزی به حال دیگران، بعد از جنگ آرامآرام به من بازگشت اما دیگر وضوح سابق را نداشت و تبدیل شده بود به یک سیستم صرفاً تئوریک با درستی و ض��ورت نسبی که در اصل نمیتوانستم آن را بپذیرم. احساساتی که میبایست در من وجود داشته باشد تا به اصول اخلاقی پایبندم کند، در جبههی جنگ از بین رفته بود و هیچ چیز دیگری هم نمیتوانست جایگزین آن شود."
"... اعتقاد داشت که سرنوشت شخصی هیچ اهمیتی ندارد. ما همواره با مرگ خود زندگی میکنیم و مرگ فقط توقف آنی ضرباهنگی تکراریست. هر لحظه دهها جهان به وجود میآید و دهها جهان نابود میشود و ما از میان فجایع بیشمار و ناپیدای کیهانی عبور میکنیم و بهاشتباه فضای محدود اطرافمان را بازتاب کل جهان تصور میکنیم... آنچه ما بهعنوان اتفاق کور میشناسیم، بیش از هر چیزی اجتنابناپذیر است. میگفت منطق فقط در سازههای مشروط، مثل ریاضی وجود دارد، و اینکه مرگ و خوشبختی ماهیت یکسانی دارند چون جوهرهی هر دو آنها سکون است."
"– من تصور میکنم زندگی شبیه قطاری در حرکت است. آهستگی و آسودگی حضور هر کسی به هر حال درون حرکت سریع قطار قرار گرفته است، امنیت ظاهری و توهم ابدی بودن! و سپس در یک لحظهی غیرمنتظره، فروریختن پل یا گسستگی ریل و قطع ناگهانی آن ریتم یکنواخت، چیزی که به آن مرگ میگوییم."
"– ما دریافتهایم که همهی خیالها و تصوراتمان بیهوده بوده و در نهایت چیزی هم برای دلخوشی وجود ندارد. اما اولاً این دریافت هیچ کمکی به ما نمیکند و ثانیاً اگر ما پذیرای یک جریان نباشیم، حتی اگر آن جریان همان خیالات واهی باشد، آنوقت به نقطهای میرسیم که شما اسمش را گذاشتهاید توقف ضرباهنگ. ولی ما هنوز زندهایم، پس شاید همهچیز از دست نرفته باشد."
"...کوچکترین تغییر در خود ما، هرچند ناچیز، میتواند زندگیمان را به غم و تباهی بکشد و هیچ کاری هم از ما ساخته نیست. چه کسی این زمان ازدسترفته را به ما بازمیگرداند؟》البته هیچکس، اما اگر معجزه اتفاق بیفتد، به زندگی غریب و دور انسان دیگری دچار میشویم که معلوم نیست از زندگی خودمان بهتر باشد. اصلاً بهتر یعنی چه؟ سرنوشتی که برای ما رقم خورده است نمیتواند جور دیگری باشد. هیچ نیرویی نمیتواند آن را تغییر دهد، حتی سعادتی که با آرامش و نظم به سوی مرگ راه میسپارد در درونِ خود اندیشهی سکون دارد و در سکون خوشبختی نیست. همان سعادتی که حکمرانان شرقی نیافتند، نه در کتابهای مقدس، نه بر گردهی اسبها و نه در قلب زنان..."
"... عشق، تنفر، ترس، تأسف، امید، تردید و خلاصه هیچ احساس یا قانونی قدرت مقابله با لحظهی حاکمیت مرگ را ندارند. میتوانم بگویم من هم قربانی آن حاکمیت شدهام و از زمان درک جذبهی آن، هر چیزی که خارج از مرزهای این آگاهی قرار گرفته، در نظرم واهی و دروغین و بیارزش مینماید و دیگر علاقه به چیزهای ک��چک�� که معنای زندگی میلیونها انسان را تشکیل میدهد، برایم درکناپذیر است. از لحظهی ظهور این آگاهی، جهان در نظرم دگرگون شده است و نمیتوانم همچون دیگران زندگی کنم که در پنجهی این قدرت گرفتار نیامدهاند، این درک را ندارند، از شکنندگی نامتعارف همهچیز بیخبرند و همسایگی سرد و پیوستهی مرگ را حس نمیکنند."
"– دیکنز جملهی معروفی دارد، آن را به خاطر بسپارید. ارزش به خاطر سپردن را دارد. شاید کلمه به کلمه یادم نباشد اما مفهومش این است: زندگیِ مشروطی به ما داده شده که باید جسورانه تا آخرین نفس از آن محافظت کنیم."
March 18, 2024
"إننا نمر كل يوم عبر الكوارث الكونية لكن المفجع أن الكوارث الكونية تجعلنا لا مبالين ، فيما أصغر تغيير في حياتنا الخاصة التافهة جداً ، يثير لدينا الألم والشفقة، ولا يمكن عمل شئ فيما يتعلق بذلك ."
في يوم صيفي شديد الحرارة، كانت قد مرت ساعات على الراوي لم ينام كان منهكاً لأقصى درجة وتم إطلاق نار على حصانه فوقع ثم دارت الدائرة وبدلا من ان يكون هو القتيل أصبح في لحظة هو القاتل وهرب على صهوة جواد ذلك الجندي الذي قتله .
ومرت السنوات لكن ذكرى هذا الحدث لم تزول حتى وقع بالصدفة تحت يده كتاب لمؤلف يُدعى " ألكسندر ولف " وحين قرأ إحدى القصص الموجودة بالكتاب وجد قصة الحادث الذي حدث له حين كان في السادسة عشر من عمره لكن من وجهه نظر الضحية فبدأ يبحث عن الكاتب الغامض وتستكمل المصادفات دورها ليلتقي بشخص آخر يعرفه فماذا سيكشف وبمن سيلتقي أيضاً ؟!
حدث واحد قد يؤثر على حياتنا لسنوات ،
ذكرى واحدة قد تظل مسيطرة على افكارنا وذاكرتنا .
حادثة واحدة قد تظل تتكرر في رؤوسنا وتحتل مساحة كبيرة داخل عقولنا ..
"لسوء الحظ . لم تغادرني ذكرى ذلك طوال هذه السنوات. لقد دفعت ثمناً باهظاً جداً لقاء طلقتي. في كل الأحاسيس التي أحسستها ، حتى أفضلها، كانت تبقى دائماً مساحة معتمة وخالية كان فيها دائما ذاك الندم نفسه على انني قتلتك."
حين قرأت هذه الفقرة توقفت للتساؤل كيف يمكن لشخص لم يكن امامه خيار سوى إطلاق النار على الشخص الآخر وقتله او كان سيقتله الشخص الآخر ، شخص ارتكب جريمة قتل في وقت الحرب وكان دفاعا عن النفس بالكامل ان يشعر بكل هذا الندم طوال سنوات وتظل ذكري هذا الحدث تعتصر ذاكرته وتحتل كل شبر في عقله وهنا�� اشخاص آخرون يقتلون عن عمد ولمصالحهم الشخصية دون الشعور بذرة ندم.
بل نحن الآن نشاهد أمام أعيننا اشخاص يقتلون الآلاف ويرغبون في قتل المزيد دون اي وجه حق بل يستمتعون بالتدمير والقتل ويعتبرونه حق لهم من أجل القضاء على الآخر بل والأدهى ان هناك الكثير ممن يبررون لهم هذا القتل ويمدونهم بالسلاح والدعم الكامل لإرتكاب المزيد والمزيد من المجازر دون أي ذرة شعور بالندم ؟!
" تساءلت : بم أنا مذنب حقاً أمامه؟ وعلى الرغم من أنني كنت أعتقد أن أي محكمة كانت ستبرئني - المحكمة العسكرية لأن القتل هو قانون الحرب وجوهرها ، والمحكمة المدنية لأنني كنت في حالة دفاع عن النفس- فإن في هذا كله بقي شئ ما مضن إلى أقصى الحدود. لم أرد قط أن أقتله، فقد رأيته قبل دقيقة فقط من إطلاقي النار. لماذا إذن كان التفكير فيه يشتمل على هذا الندم الذي لا سبيل إلى إصلاحه ، على هذا الأسى القاهر .؟"
كيف يحيا من عاش تجربة الاقتراب من الموت ما تأثير ذلك علي حياته وأفكاره وتصرفاته وفلسفته في الحياة ؟ وما تأثير ذلك على من سيلتقي به ويتعايش معه ؟
وبعيدا عن الشخصية الرئيسية وحكايتها كان في شخصية لفتت انتباهي وهي شخصية حبيبة الراوى" يلينا نيكولاييفنا" وهو بيحكي عنها في البداية ملفتتش انتباهي وقلت هتبقى الجانب الرومانسي اللى في الرواية وخلاص لكن بعد كده في كلامه عن تصرفات ليها وقفت قدامها وبدأت أفكر فيها وكان نفسي اوى تتكلم لحد ما جه حوار بينهم ، كان اكتر حوار منها واضح وحقيقي .وضحلي حاجات معينة وبعد كده كان سبب في استنتاج تانى في الرواية كنت منتظرة تأكيد الكاتب .
"شعرت أنها تستسلم للهلاك في نهاية المطاف. فالأشياء التي اعتبرتها ممتعة في البداية ، كإمكانية إدراك جديد للعالم، أخذت تبدو لها بديهية شيئاً فشيئاً. ما اعتبرته طوال حياتها مهماً وجوهرياً فقد قيمته بلا رادع وإلى غير رجعة فيما بدا. ما كانت تحبه كفت عن حبه . شعرت أن كل شئ يذوي ولا يبقى-من حين إلى آخر إلا بهجة مميتة ، يعقبها الخواء ."
الرواية دى كانت من الروايات المربكة بالنسبة لي ، لم أستطع تحديد موقفي منها اثناء القراءة . بها اجزاء جذبتني واجزاء لم أهتم بها واجزاء لم افهم جيدا فلسفة الكاتب ، ولا أعلم هل ذلك بسبب لصعوبتها أم لأن درجة تركيزي في القراءة عموما أصبحت أقل من السابق ، أم لمشكلة ما في ترجمة هذه الاجزاء ؟! وكنت انتظر النهاية حتى اكون راى نهائي .
وبسبب المصادفات اللي موجودة في الرواية والتي تجاوزتها كان عندي توقع او احساس بمعنى أدق بشكل النهاية ، وقد جاءت كما توقعت .
بس عندى مشكلتين اولا : مفهمتش كان ايه فايدة الشخصية اللى دخلها الكاتب قبل النهاية ؟ ايه المغزى من قصة الشخصية دي !؟
وثانيا : احساسي بالارتباك لم ينتهي بعد وصولي للنهاية ظللت أشعر اني تائهة ، اشعر ان هناك شئ ما ناقص لا أعلم ما هو !
هى رواية يغلب عليها الطابع الفلسفي تطرح العديد من التساؤلات حول الموت، والحياة، والسعادة، والقدر، الندم .
ليا تعليق اخير على حاجة في الترجمة مفهمتش سببها ليه جملة منها مثلا اللى مكتوبة انجليزى تكتبها ليه كده ( آيل كام تومورو ) انا استفدت ايه كده بجد؟! حتى لو ترجمتها ليه اصلا تضيفها كده كان ممكن ببساطة تكتبها بالانجليزى وبعد كده تكتب الترجمة انما بالشكل ده واكتر من جملة بالمنظر ده كانت حركة مستفزة .
١٦ / ١ / ٢٠٢٤
في يوم صيفي شديد الحرارة، كانت قد مرت ساعات على الراوي لم ينام كان منهكاً لأقصى درجة وتم إطلاق نار على حصانه فوقع ثم دارت الدائرة وبدلا من ان يكون هو القتيل أصبح في لحظة هو القاتل وهرب على صهوة جواد ذلك الجندي الذي قتله .
ومرت السنوات لكن ذكرى هذا الحدث لم تزول حتى وقع بالصدفة تحت يده كتاب لمؤلف يُدعى " ألكسندر ولف " وحين قرأ إحدى القصص الموجودة بالكتاب وجد قصة الحادث الذي حدث له حين كان في السادسة عشر من عمره لكن من وجهه نظر الضحية فبدأ يبحث عن الكاتب الغامض وتستكمل المصادفات دورها ليلتقي بشخص آخر يعرفه فماذا سيكشف وبمن سيلتقي أيضاً ؟!
حدث واحد قد يؤثر على حياتنا لسنوات ،
ذكرى واحدة قد تظل مسيطرة على افكارنا وذاكرتنا .
حادثة واحدة قد تظل تتكرر في رؤوسنا وتحتل مساحة كبيرة داخل عقولنا ..
"لسوء الحظ . لم تغادرني ذكرى ذلك طوال هذه السنوات. لقد دفعت ثمناً باهظاً جداً لقاء طلقتي. في كل الأحاسيس التي أحسستها ، حتى أفضلها، كانت تبقى دائماً مساحة معتمة وخالية كان فيها دائما ذاك الندم نفسه على انني قتلتك."
حين قرأت هذه الفقرة توقفت للتساؤل كيف يمكن لشخص لم يكن امامه خيار سوى إطلاق النار على الشخص الآخر وقتله او كان سيقتله الشخص الآخر ، شخص ارتكب جريمة قتل في وقت الحرب وكان دفاعا عن النفس بالكامل ان يشعر بكل هذا الندم طوال سنوات وتظل ذكري هذا الحدث تعتصر ذاكرته وتحتل كل شبر في عقله وهنا�� اشخاص آخرون يقتلون عن عمد ولمصالحهم الشخصية دون الشعور بذرة ندم.
بل نحن الآن نشاهد أمام أعيننا اشخاص يقتلون الآلاف ويرغبون في قتل المزيد دون اي وجه حق بل يستمتعون بالتدمير والقتل ويعتبرونه حق لهم من أجل القضاء على الآخر بل والأدهى ان هناك الكثير ممن يبررون لهم هذا القتل ويمدونهم بالسلاح والدعم الكامل لإرتكاب المزيد والمزيد من المجازر دون أي ذرة شعور بالندم ؟!
" تساءلت : بم أنا مذنب حقاً أمامه؟ وعلى الرغم من أنني كنت أعتقد أن أي محكمة كانت ستبرئني - المحكمة العسكرية لأن القتل هو قانون الحرب وجوهرها ، والمحكمة المدنية لأنني كنت في حالة دفاع عن النفس- فإن في هذا كله بقي شئ ما مضن إلى أقصى الحدود. لم أرد قط أن أقتله، فقد رأيته قبل دقيقة فقط من إطلاقي النار. لماذا إذن كان التفكير فيه يشتمل على هذا الندم الذي لا سبيل إلى إصلاحه ، على هذا الأسى القاهر .؟"
كيف يحيا من عاش تجربة الاقتراب من الموت ما تأثير ذلك علي حياته وأفكاره وتصرفاته وفلسفته في الحياة ؟ وما تأثير ذلك على من سيلتقي به ويتعايش معه ؟
وبعيدا عن الشخصية الرئيسية وحكايتها كان في شخصية لفتت انتباهي وهي شخصية حبيبة الراوى" يلينا نيكولاييفنا" وهو بيحكي عنها في البداية ملفتتش انتباهي وقلت هتبقى الجانب الرومانسي اللى في الرواية وخلاص لكن بعد كده في كلامه عن تصرفات ليها وقفت قدامها وبدأت أفكر فيها وكان نفسي اوى تتكلم لحد ما جه حوار بينهم ، كان اكتر حوار منها واضح وحقيقي .وضحلي حاجات معينة وبعد كده كان سبب في استنتاج تانى في الرواية كنت منتظرة تأكيد الكاتب .
"شعرت أنها تستسلم للهلاك في نهاية المطاف. فالأشياء التي اعتبرتها ممتعة في البداية ، كإمكانية إدراك جديد للعالم، أخذت تبدو لها بديهية شيئاً فشيئاً. ما اعتبرته طوال حياتها مهماً وجوهرياً فقد قيمته بلا رادع وإلى غير رجعة فيما بدا. ما كانت تحبه كفت عن حبه . شعرت أن كل شئ يذوي ولا يبقى-من حين إلى آخر إلا بهجة مميتة ، يعقبها الخواء ."
الرواية دى كانت من الروايات المربكة بالنسبة لي ، لم أستطع تحديد موقفي منها اثناء القراءة . بها اجزاء جذبتني واجزاء لم أهتم بها واجزاء لم افهم جيدا فلسفة الكاتب ، ولا أعلم هل ذلك بسبب لصعوبتها أم لأن درجة تركيزي في القراءة عموما أصبحت أقل من السابق ، أم لمشكلة ما في ترجمة هذه الاجزاء ؟! وكنت انتظر النهاية حتى اكون راى نهائي .
وبسبب المصادفات اللي موجودة في الرواية والتي تجاوزتها كان عندي توقع او احساس بمعنى أدق بشكل النهاية ، وقد جاءت كما توقعت .
بس عندى مشكلتين اولا : مفهمتش كان ايه فايدة الشخصية اللى دخلها الكاتب قبل النهاية ؟ ايه المغزى من قصة الشخصية دي !؟
وثانيا : احساسي بالارتباك لم ينتهي بعد وصولي للنهاية ظللت أشعر اني تائهة ، اشعر ان هناك شئ ما ناقص لا أعلم ما هو !
هى رواية يغلب عليها الطابع الفلسفي تطرح العديد من التساؤلات حول الموت، والحياة، والسعادة، والقدر، الندم .
ليا تعليق اخير على حاجة في الترجمة مفهمتش سببها ليه جملة منها مثلا اللى مكتوبة انجليزى تكتبها ليه كده ( آيل كام تومورو ) انا استفدت ايه كده بجد؟! حتى لو ترجمتها ليه اصلا تضيفها كده كان ممكن ببساطة تكتبها بالانجليزى وبعد كده تكتب الترجمة انما بالشكل ده واكتر من جملة بالمنظر ده كانت حركة مستفزة .
١٦ / ١ / ٢٠٢٤
Read
July 18, 2015First a bit of biography:
Gaito Gazdanov was born Georgi Ivanovich Gazdanov in 1903 in St Petersburg, (unoriginal start)of Ossetian extraction. (is that relevant to anything?) (Ossetia is an ethnolinguistic region that straddles the border between Russia and Georgia, a geographical situation that has led to all sorts of shiftings and conflicts. It is currently seeking greater autonomy and independence.) (lose that altogether, you sound like a teacher, and anyway people can google Ossetia if they really want to)
According to Pushkin Press's author page, and Harvard magazine Gazdanov joined Wrangel's White Army when he was just sixteen and fought in the Civil War until 1920. He then escaped to Paris where he had a variety of pretty unfulfilling jobs, working as a docker, or in a car factory, sometimes sleeping rough. Eventually he found the time to write by working nights as a taxi driver. His stories appeared in Russian émigré literary journals, where he also wrote enthusiastic reviews of his contemporary, Vladimir Sirin - and yes, that is Nabokov. His work pre-WW2 garnered comparisons with Proust, post WW2 with Camus.
Since 1989 and the collapse of Communism, formerly banned émigré writers have finally been made available to the audience they wrote for. Since then, some 50 works by Gazdanov have appeared in Russia, although so far not many have been translated. (better, succinct at least. Don't bore the audience.)
Why the biography?
Well, I was curious myself. Reviews are wildly complementary; 'mesmerising' 'a work of great potency', and here is a writer I've never even heard of, how can that be? (What hubris, as if my knowledge of Russian writers was exhaustive). Assuming I'm not the only one never to have heard the name, how does it happen that a writer can disappear like that, into obscurity? Well, for one thing, he lived in France but wrote in Russian: he did learn French, indeed to perfection, but unlike Nabokov, he didn't change language to write, but became "un écrivain français de langue russe". Thus, a small readership. Critical acclaim yes, but low sales, and furthermore proscribed by Communist Russia.
And of course his biography informs his writing, even if we're never to assume that a writer is mirroring his own experience one-to-one. An outsider with a traumatic past, living through the turmoil of war and revolution, scrabbling to make a living, it should come as no surprise that Gazdanov tackles The Big Themes.
The review (at long last)
Among all my recollections, among all the numberless sensations of my life, the memory of the lone murder I had committed weighed heaviest on my mind.
An intriguing start, for the narrator is no hard-boiled gangster, as we recognize at once, this murder weighs heavy, there was never a day when he did not regret it, although it was an act of self-defence, in wartime. The circumstances are depicted, lucidly, with a surety of step and a tight pace in just six pages. There were only two men; death for one, life for the other.
Several years later in Paris the narrator picks up, quite casually, a collection of short stories by an English writer whose name he had not heard before. He enjoys the first two stories for the 'resilient, unerring rhythm of the narrative and for his individual way of observing things, quite different from any other' - but the third story startles him, as it is an exact picture of that fateful day when he shot the man on the magnificent white stallion, correct in every detail. He can only assume that the writer is the white-faced stranger whom he had shot.
It would be cruel to give away more of the plot. Tautly constructed, the story moves swiftly from the macabre to the metaphysical and ends with a twist of gangster movie, like a shot of vodka in the cocktail. It seems almost in danger of losing momentum at one stage, but then there is a ratching up of the tension to bring all but the most flea-like concentration back to attention.
One central incident describes a boxing match, the perfect symbol of the combative debate between the narrator and his putative victim: each of them has been through this existential trauma, each of them believing that they were responsible for the death of another man, the only difference is that Alexander Wolf nearly died himself. Maybe that is the explanation for his icy cynicism - but then is the narrator responsible for that too? And what role does chance and fate play in life?
The spectre of Alexander Wolf - one central question remains at the heart of this captivating work: is he a spectre or is he real?
The novel is short, just 189 pages, but it certainly carries as much weight with it as any that is four times as long. I read it through in one sitting, and then went straight back to read it again. It is one that has lodged itself inside, a creeping irritation under the skin. More than the sum of its parts, far more.
(it took you a while to get into your stride, perhaps you should start with the review, and put the biographical info afterwards, what do you think?)
Gaito Gazdanov was born Georgi Ivanovich Gazdanov in 1903 in St Petersburg, (unoriginal start)
According to Pushkin Press's author page, and Harvard magazine Gazdanov joined Wrangel's White Army when he was just sixteen and fought in the Civil War until 1920. He then escaped to Paris where he had a variety of pretty unfulfilling jobs, working as a docker, or in a car factory, sometimes sleeping rough. Eventually he found the time to write by working nights as a taxi driver. His stories appeared in Russian émigré literary journals, where he also wrote enthusiastic reviews of his contemporary, Vladimir Sirin - and yes, that is Nabokov. His work pre-WW2 garnered comparisons with Proust, post WW2 with Camus.
Since 1989 and the collapse of Communism, formerly banned émigré writers have finally been made available to the audience they wrote for. Since then, some 50 works by Gazdanov have appeared in Russia, although so far not many have been translated. (better, succinct at least. Don't bore the audience.)
Why the biography?
Well, I was curious myself. Reviews are wildly complementary; 'mesmerising' 'a work of great potency', and here is a writer I've never even heard of, how can that be? (What hubris, as if my knowledge of Russian writers was exhaustive). Assuming I'm not the only one never to have heard the name, how does it happen that a writer can disappear like that, into obscurity? Well, for one thing, he lived in France but wrote in Russian: he did learn French, indeed to perfection, but unlike Nabokov, he didn't change language to write, but became "un écrivain français de langue russe". Thus, a small readership. Critical acclaim yes, but low sales, and furthermore proscribed by Communist Russia.
And of course his biography informs his writing, even if we're never to assume that a writer is mirroring his own experience one-to-one. An outsider with a traumatic past, living through the turmoil of war and revolution, scrabbling to make a living, it should come as no surprise that Gazdanov tackles The Big Themes.
The review (at long last)
Among all my recollections, among all the numberless sensations of my life, the memory of the lone murder I had committed weighed heaviest on my mind.
An intriguing start, for the narrator is no hard-boiled gangster, as we recognize at once, this murder weighs heavy, there was never a day when he did not regret it, although it was an act of self-defence, in wartime. The circumstances are depicted, lucidly, with a surety of step and a tight pace in just six pages. There were only two men; death for one, life for the other.
Several years later in Paris the narrator picks up, quite casually, a collection of short stories by an English writer whose name he had not heard before. He enjoys the first two stories for the 'resilient, unerring rhythm of the narrative and for his individual way of observing things, quite different from any other' - but the third story startles him, as it is an exact picture of that fateful day when he shot the man on the magnificent white stallion, correct in every detail. He can only assume that the writer is the white-faced stranger whom he had shot.
It would be cruel to give away more of the plot. Tautly constructed, the story moves swiftly from the macabre to the metaphysical and ends with a twist of gangster movie, like a shot of vodka in the cocktail. It seems almost in danger of losing momentum at one stage, but then there is a ratching up of the tension to bring all but the most flea-like concentration back to attention.
One central incident describes a boxing match, the perfect symbol of the combative debate between the narrator and his putative victim: each of them has been through this existential trauma, each of them believing that they were responsible for the death of another man, the only difference is that Alexander Wolf nearly died himself. Maybe that is the explanation for his icy cynicism - but then is the narrator responsible for that too? And what role does chance and fate play in life?
The spectre of Alexander Wolf - one central question remains at the heart of this captivating work: is he a spectre or is he real?
The novel is short, just 189 pages, but it certainly carries as much weight with it as any that is four times as long. I read it through in one sitting, and then went straight back to read it again. It is one that has lodged itself inside, a creeping irritation under the skin. More than the sum of its parts, far more.
(it took you a while to get into your stride, perhaps you should start with the review, and put the biographical info afterwards, what do you think?)
Read
September 11, 2024لا أعطي تقييما للكتب التي لم أفهمها.
جذبتي الصفحات الأولى بشدة، ولكن مع مرور الربع الأول من الرواية وجدت نفسي وسط كم عجيب من الأحداث والشخصيات (ناس داخلة وناس خارجة ناس رايحة وناس جاية) مولد لم أفهم منه أي شىء الصراحة، ولم أجد في نفسي أدني رغبة لمحاولة الفهم.
كل ما فهمته أن القصة مليئة ب (حوارات) عن القضاء والقدر والموت والقتل لم تمس نفسي باي شىء.
It's just not my cup of tea.
جذبتي الصفحات الأولى بشدة، ولكن مع مرور الربع الأول من الرواية وجدت نفسي وسط كم عجيب من الأحداث والشخصيات (ناس داخلة وناس خارجة ناس رايحة وناس جاية) مولد لم أفهم منه أي شىء الصراحة، ولم أجد في نفسي أدني رغبة لمحاولة الفهم.
كل ما فهمته أن القصة مليئة ب (حوارات) عن القضاء والقدر والموت والقتل لم تمس نفسي باي شىء.
It's just not my cup of tea.
June 25, 2017
Μικρό σχετικά διήγημα με κύριο άξονα του τις συμπτώσεις (ή την μοίρα ή το πεπρωμένο) και την δύναμη τους πάνω στον άνθρωπο.
Ο συγγραφέας θίγει αρκετά θέματα γύρω από την ανθρώπινη ζωή αλλά το κάνει με έναν εντελώς μη γραμμικό τρόπο, σε σημείο που πολλές φορές κάποιες καταστάσεις δείχνουν εντελώς αποκομμένες από το όλο διήγημα...
Δεν ήταν διόλου κακό βέβαια κυρίως λόγο των εμφανών επιρροών του Γκαζντάνοφ από άλλους (πολυαγαπημένους ) συγγραφείς όπως ο Πόου, ο Ναμπόκοφ και αμυδρά ο Προυστ.
Το τέλος δεν με εξέπληξε όσο θα περίμενα ενώ αντιθέτως γοητεύτηκα από την μικρή ιστορία της Μαρίνας και του Βοζνιεσενσκι.
3,5/5 αστεράκια...
Ο συγγραφέας θίγει αρκετά θέματα γύρω από την ανθρώπινη ζωή αλλά το κάνει με έναν εντελώς μη γραμμικό τρόπο, σε σημείο που πολλές φορές κάποιες καταστάσεις δείχνουν εντελώς αποκομμένες από το όλο διήγημα...
Δεν ήταν διόλου κακό βέβαια κυρίως λόγο των εμφανών επιρροών του Γκαζντάνοφ από άλλους (πολυαγαπημένους ) συγγραφείς όπως ο Πόου, ο Ναμπόκοφ και αμυδρά ο Προυστ.
Το τέλος δεν με εξέπληξε όσο θα περίμενα ενώ αντιθέτως γοητεύτηκα από την μικρή ιστορία της Μαρίνας και του Βοζνιεσενσκι.
3,5/5 αστεράκια...
April 2, 2021
“Ако притежаваме онова яростно и тъжно мъжество, което кара човека да живее с отворени очи, нима бихме могли да сме щастливи?”
Емигрантската литература има особено очарование, особено когато става дума за руснаци и особено ако последните пишат в Париж. Времето обичайно, но не задължително, е между двете световни войни. Градът не е политически настръхнал като немския му съответник, неговата наелектризираност идва отдругаде. Жителите му с охота четат преувеличените криминални хроники, обикалят кръчмите на Монмартр, сбиват се за фатални жени под мъглявината на уличните фенери.
На този фон главният герой (така и не разбрах дали авторът го споменава някъде по име, във всеки случай не съм запомнила да има такова) на��ълно се вписва в гореописната атмосфера. Тракеторията на живота му също следва утвърдения шаблон – беглец от Гражданската война в Русия, препитаващ се със спорадични вестникарски статии. Човек, над когото е надвиснала перманентна меланхолия, някакъв тежък грях от миналото, от което е останало само един призрак – този на Александър Волф.
Срещата с тайнствената Елена Николаевна ще осветли по някакъв особено поетичен начин тази драма. Сантименталният сънародник и нереализиран писател Вознесенски и бандитът с прозвището “Къдрокосия Пиеро” внасят фарсово измерение в историята.
Има някаква мрачна романтика в начина, по който безименният бежанец броди из нощните парижки улици, сред есенния ръмеж и неизменната мъгла, и психологизира. Нещо от Ремарк, нещо от Ромен Гари, но още по-ерудирано и съвсем не лесно за проумяване. Това обяснява защо тази книга, и въобще подобни книги, няма как да са дълги. Силно интензивният вътрешен свят на героя (за когото умишлено знаем твърде малко) не позволява епично разгръщане.
Съспенсът в историята е привиден. Криминална нишка е параван за мъчително самоизследване. Новата любов е повод за тягостно припомняне на стари грешки.
“Призразкът” стигна до мен като черно-бял филм от първите години на озвученото кино. Финалът няма как да остави усещане за окончателност. Последните редове са едновременно развръзка и завръзка.
“...и най-прекрасната жена не може да даде повече, отколкото има. А тя най-често има точно толкова, колкото е душевната сила на човека да създава и да си представя – и затова Дулцинея е била несравнима.”
“...най-хуманният и най-изгодният вид борба е борбата за постигане на съгласие”.
Емигрантската литература има особено очарование, особено когато става дума за руснаци и особено ако последните пишат в Париж. Времето обичайно, но не задължително, е между двете световни войни. Градът не е политически настръхнал като немския му съответник, неговата наелектризираност идва отдругаде. Жителите му с охота четат преувеличените криминални хроники, обикалят кръчмите на Монмартр, сбиват се за фатални жени под мъглявината на уличните фенери.
На този фон главният герой (така и не разбрах дали авторът го споменава някъде по име, във всеки случай не съм запомнила да има такова) на��ълно се вписва в гореописната атмосфера. Тракеторията на живота му също следва утвърдения шаблон – беглец от Гражданската война в Русия, препитаващ се със спорадични вестникарски статии. Човек, над когото е надвиснала перманентна меланхолия, някакъв тежък грях от миналото, от което е останало само един призрак – този на Александър Волф.
Срещата с тайнствената Елена Николаевна ще осветли по някакъв особено поетичен начин тази драма. Сантименталният сънародник и нереализиран писател Вознесенски и бандитът с прозвището “Къдрокосия Пиеро” внасят фарсово измерение в историята.
Има някаква мрачна романтика в начина, по който безименният бежанец броди из нощните парижки улици, сред есенния ръмеж и неизменната мъгла, и психологизира. Нещо от Ремарк, нещо от Ромен Гари, но още по-ерудирано и съвсем не лесно за проумяване. Това обяснява защо тази книга, и въобще подобни книги, няма как да са дълги. Силно интензивният вътрешен свят на героя (за когото умишлено знаем твърде малко) не позволява епично разгръщане.
Съспенсът в историята е привиден. Криминална нишка е параван за мъчително самоизследване. Новата любов е повод за тягостно припомняне на стари грешки.
“Призразкът” стигна до мен като черно-бял филм от първите години на озвученото кино. Финалът няма как да остави усещане за окончателност. Последните редове са едновременно развръзка и завръзка.
“...и най-прекрасната жена не може да даде повече, отколкото има. А тя най-често има точно толкова, колкото е душевната сила на човека да създава и да си представя – и затова Дулцинея е била несравнима.”
“...най-хуманният и най-изгодният вид борба е борбата за постигане на съгласие”.
February 25, 2024
«من شناور بودم، بالای جنازه ام که با تیری در شقیقه بر زمین افتاده بود»
ادگار الن پو
کتاب «شبح الکساندر ولف» نوشته «گایتو گازدانف» داستانی عجیب داشت، داستان سربازی ۱۶ ساله که در جنگ داخلی روسیه (لازم به ذکر هست که مربوط به بخشی از زندگی خود نویسنده است این موضوعِ حضور در ارتش سفید روسیه) موقع رویارویی با دشمن مرتکب قتل میشه و این قتل تا مدت های مدیدی گریبانگیر شخصیت کتاب هست.
«از تمام خاطرههایم، از تمام حس های بیشماری که در زندگی تجربه کردهام، دردناکترینشان خاطره قتلیست که مرتکب شدم»
پس از گذشت سالیان سال شخصیت کتاب با چند داستان کوتاه از نویسندهای به اسم الکساندر ولف مواجه میشه و درون این داستان ها شروع به خواندن داستانی با عنوانی «جدال در استپ» میکنه.
مضمون داستان به این صورت هست:
«زمانی مادیانی داشتم، کره اسبی سپید با جثهای بزرگ و یورتمه بلند، بی اغراق میتوانم بگویم که شبیه اسب های قصه آخرالزمان بود. روزی از روزهای گرمترین تابستانی که به عمر دیدهام، سوار بر اسب سپیدم چهار نعل به سوی مرگ میتاختم»
و شخصیت اصلی با خوندن این سطر ها خاطرات جوانی و حضور خود در ارتش روسیه و کشتن شخص و فرار کردن با اسب سفید اون رو به خاطر میاره و به دنبال نویسنده این کتاب میگرده.
تا اینجای کتاب ذهنیتی از پیرنگ کلی کتاب رو داریم، اما در ادامه و تقریبا تا صفحات پایانی کتاب خواننده درگیر جزییاتی از این موضوع نیست چرا که نویسنده داستان کوتاه «جدال در استپ» در دسترس نیست، پس «گازدانف» خواننده رو درگیر زندگی شخصیت اصلی، رابطهای نابهنگام و عاشقانه و همچنین مکالماتی پر از تاملات فلسفی و دیدگاه های اگزیستانسیالیستی در باب مرگ و زندگی میکنه که تمامی این ها هم دور و نامربوط با موضوع اصلی کتاب نیست.
صفحاتی از کتاب رو شاید لازم باشه بخاطر محتویات اون و درک بهتر موضوعات بارها و بارها بخونید و نکته قابل توجه سلیس بودن متن و نوع بیان جریانات هست که حداقل برای من خسته کننده نبود.
این کتاب با توجه به حجم کمی که داشت، محتویات مناسب و بجایی رو در خود جای داده بود که بنظرم تسلط نویسنده رو نشون میده.
و در آخر سوای پیرنگ و موضوعات فلسفی و روانشناختی، داستان معماگونه و شاید بشه گفت بخشی جنایی و رابطهی عاشقانهی شیرینی با پایانی دردناک همراه بود.
ادگار الن پو
کتاب «شبح الکساندر ولف» نوشته «گایتو گازدانف» داستانی عجیب داشت، داستان سربازی ۱۶ ساله که در جنگ داخلی روسیه (لازم به ذکر هست که مربوط به بخشی از زندگی خود نویسنده است این موضوعِ حضور در ارتش سفید روسیه) موقع رویارویی با دشمن مرتکب قتل میشه و این قتل تا مدت های مدیدی گریبانگیر شخصیت کتاب هست.
«از تمام خاطرههایم، از تمام حس های بیشماری که در زندگی تجربه کردهام، دردناکترینشان خاطره قتلیست که مرتکب شدم»
پس از گذشت سالیان سال شخصیت کتاب با چند داستان کوتاه از نویسندهای به اسم الکساندر ولف مواجه میشه و درون این داستان ها شروع به خواندن داستانی با عنوانی «جدال در استپ» میکنه.
مضمون داستان به این صورت هست:
«زمانی مادیانی داشتم، کره اسبی سپید با جثهای بزرگ و یورتمه بلند، بی اغراق میتوانم بگویم که شبیه اسب های قصه آخرالزمان بود. روزی از روزهای گرمترین تابستانی که به عمر دیدهام، سوار بر اسب سپیدم چهار نعل به سوی مرگ میتاختم»
و شخصیت اصلی با خوندن این سطر ها خاطرات جوانی و حضور خود در ارتش روسیه و کشتن شخص و فرار کردن با اسب سفید اون رو به خاطر میاره و به دنبال نویسنده این کتاب میگرده.
تا اینجای کتاب ذهنیتی از پیرنگ کلی کتاب رو داریم، اما در ادامه و تقریبا تا صفحات پایانی کتاب خواننده درگیر جزییاتی از این موضوع نیست چرا که نویسنده داستان کوتاه «جدال در استپ» در دسترس نیست، پس «گازدانف» خواننده رو درگیر زندگی شخصیت اصلی، رابطهای نابهنگام و عاشقانه و همچنین مکالماتی پر از تاملات فلسفی و دیدگاه های اگزیستانسیالیستی در باب مرگ و زندگی میکنه که تمامی این ها هم دور و نامربوط با موضوع اصلی کتاب نیست.
صفحاتی از کتاب رو شاید لازم باشه بخاطر محتویات اون و درک بهتر موضوعات بارها و بارها بخونید و نکته قابل توجه سلیس بودن متن و نوع بیان جریانات هست که حداقل برای من خسته کننده نبود.
این کتاب با توجه به حجم کمی که داشت، محتویات مناسب و بجایی رو در خود جای داده بود که بنظرم تسلط نویسنده رو نشون میده.
و در آخر سوای پیرنگ و موضوعات فلسفی و روانشناختی، داستان معماگونه و شاید بشه گفت بخشی جنایی و رابطهی عاشقانهی شیرینی با پایانی دردناک همراه بود.
January 7, 2022
In a dark, dark novel there was a dark, dark protagonist with a dark, dark secret who had dark, dark adventures and met dark, dark characters in dark, dark Paris. This summary should give you an idea of the impression The Spectre of Alexander Wolf (1948) by Gaito Gazdanov made on me. A part of me sank in its bleakness completely and has not returned yet.
The beginning was captivating. The electrifying first sentence: 'Of all my memories, of all my life’s innumerable sensations, the most onerous was that of the single murder I had committed.' was followed by an unforgettable opening scene. It could have been a herald of success.
Suddenly the storyline evolves into a peculiar amalgamation of a romance, malcontentedness, glimpses of Paris nightlife, a commentary on boxing, a thriller, Weltschmerz, philosophy, reflections on journalism, vodka vapours, melancholy, nihilism, the smell of French restaurants, frustrations of a wannabe writer, a noir, Russian emigrees' nostalgia, remarks on cosmic catastrophes, despair, ethics, to name just a few ingredients.
The pessimism in this book is so ostentatious that I suspected Gazdanov might have been very young when he wrote The Spectre of Alexander Wolf. Actually, he was 45 then so it makes everything even more depressing when you realize that his defeatist views were probably based on life experience. Just to give you a foretaste: 'life is somehow like a train journey: the slowness of individual existence, imprisoned within an impetuous outer motion; that apparent safety, that semblance of duration. And then, in a split second, a collapsed bridge or a loose rail, and that same termination of rhythm—death.'
The novel starts and finishes with a bang, a gunshot to be exact, which frames the narration deftly. I wish the axis of the plot did not rest on a few wobbly girders, namely coincidences. Gazdanov's writing style appealed to me, with the exception of some moments when the narrator was overly verbose and seemed to be secretly marvelling at his own words.
I still feel tempted to try another book by Gaito Gazdanov, An Evening with Claire , but it will not happen anytime soon as my initial enthusiasm drained away. The Spectre of Alexander Wolf turned out to be an energy vampire.
Oskar Kokoschka, Friends.
The beginning was captivating. The electrifying first sentence: 'Of all my memories, of all my life’s innumerable sensations, the most onerous was that of the single murder I had committed.' was followed by an unforgettable opening scene. It could have been a herald of success.
Suddenly the storyline evolves into a peculiar amalgamation of a romance, malcontentedness, glimpses of Paris nightlife, a commentary on boxing, a thriller, Weltschmerz, philosophy, reflections on journalism, vodka vapours, melancholy, nihilism, the smell of French restaurants, frustrations of a wannabe writer, a noir, Russian emigrees' nostalgia, remarks on cosmic catastrophes, despair, ethics, to name just a few ingredients.
The pessimism in this book is so ostentatious that I suspected Gazdanov might have been very young when he wrote The Spectre of Alexander Wolf. Actually, he was 45 then so it makes everything even more depressing when you realize that his defeatist views were probably based on life experience. Just to give you a foretaste: 'life is somehow like a train journey: the slowness of individual existence, imprisoned within an impetuous outer motion; that apparent safety, that semblance of duration. And then, in a split second, a collapsed bridge or a loose rail, and that same termination of rhythm—death.'
The novel starts and finishes with a bang, a gunshot to be exact, which frames the narration deftly. I wish the axis of the plot did not rest on a few wobbly girders, namely coincidences. Gazdanov's writing style appealed to me, with the exception of some moments when the narrator was overly verbose and seemed to be secretly marvelling at his own words.
I still feel tempted to try another book by Gaito Gazdanov, An Evening with Claire , but it will not happen anytime soon as my initial enthusiasm drained away. The Spectre of Alexander Wolf turned out to be an energy vampire.
Oskar Kokoschka, Friends.
October 13, 2023
Gaito Gazdanov was a Russian writer born in Ossetia who enlisted in the White Army when he was just 16, and afterwards made it to Europe where he lived until his dead in 1971. For most of his life he lived in Paris, working as a taxi-driver during the night, and attending classes at the Sorbonne during the day.
Although his stories were published in several magazines, and in spite of being admired by Maxim Gorky, Gazdanov is not on the prestigious group of Great Russian writers from the 20th century. A part of it might be ideological: he clearly wasn’t a revolutionary writer, and he preferred European obscurity to head-on opposition to the Communist Regime.
Nonetheless, his talent is undeniable. This book, The Spectre of Alexander Wolf, tells the tale of two men who were in the war together albeit in opposite sides. One day they meet and try to kill each other. One of them succeeds. Decades later, in Paris, the survivor reads a book in which this episode is told in such detail that it could only have been written by the man he thought he had killed. I found this premise very intriguing and, although I did not enjoy some of the choices Gazdanov made, I understand why they’re there. Perhaps the strongest aspect of this novel, however, is the reflection on the nature of death. These musings find themselves nicely tied to the plot of the story, and do not exist simply as a kind of intellectual pat in the back.
Recommended as Gazdanov definitely deserves more fans.
Although his stories were published in several magazines, and in spite of being admired by Maxim Gorky, Gazdanov is not on the prestigious group of Great Russian writers from the 20th century. A part of it might be ideological: he clearly wasn’t a revolutionary writer, and he preferred European obscurity to head-on opposition to the Communist Regime.
Nonetheless, his talent is undeniable. This book, The Spectre of Alexander Wolf, tells the tale of two men who were in the war together albeit in opposite sides. One day they meet and try to kill each other. One of them succeeds. Decades later, in Paris, the survivor reads a book in which this episode is told in such detail that it could only have been written by the man he thought he had killed. I found this premise very intriguing and, although I did not enjoy some of the choices Gazdanov made, I understand why they’re there. Perhaps the strongest aspect of this novel, however, is the reflection on the nature of death. These musings find themselves nicely tied to the plot of the story, and do not exist simply as a kind of intellectual pat in the back.
Recommended as Gazdanov definitely deserves more fans.
January 5, 2023
Το πώς άλλαξε η Ρωσική κλασική λογοτεχνία τη ζωή μου, θα μπορούσα να το περιγράφω με τις ώρες. Μπορώ να πω με σιγουριά πως με έκανε αυτή που είμαι σήμερα ευτυχώς ή δυστυχώς.
Έρωτες, φιλοσοφίες, ποτά, φαγητά, αστική βλάβη και ατελείωτος θάνατος. Πως μπορεί κανείς να αντισταθεί σε αυτές τις συζητήσεις; Οι Ρώσοι έγραψαν για όλα όσα πέφτουν στους ανθρώπινους ώμους, μέχρι που υποχωρούν από το βάρος. Και δεν είναι απλά το αντικείμενο, αλλά ο τρόπος! «Γνώρισα μια μυστήρια γυναίκα». Δεν είμαστε σίγουροι εάν πρόκειται για εισαγωγή στο μεταφυσικό, θρησκευτικό, ερωτικό ή εάν αυτή η γυναίκα είναι κατάσκοπος και πληρωμένος/πληγωμένος δολοφόνος.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο Αλεξάντρ Βολφ, πέφτει νεκρός από τη σφαίρα του νεαρού τότε αφηγητή μας κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου. Μετά από χρόνια, ο αφηγητής, βρίσκεται στο Παρίσι ως εξόριστος, ως δημοσιογράφος και ως ανήσυχος άνθρωπος, όπου αυτή η φριχτή του πράξη τον βαραίνει και σκοτεινιάζει κάθε άλλη δυστυχία της ζωής του, λίγο παραπάνω. Το μόνο ευτυχές γεγονός είναι η γνωριμία του με μια ψυχρή αλλά εντυπωσιακή γυναίκα, όλο ιδιορρυθμίες, που του προκαλούν κάποια απρόσμενη νηφαλιότητα ανιδιοτέλειας. Αφού όμως διαβάζει την ιστορία του θύματός του, ενός ολοζώντανου Αλεξάντρ (μάλιστα, το φάντασμα είναι ζωντανό!), όλα είναι μοιραίο να αλλάξουν αναπάντεχα. Σε πρώτο χρόνο, φυσικά και είναι ευτυχής, αποβάλλοντας από τον εαυτό του την ιδιότητα του δολοφόνου, αλλά το μυστήριο γύρω από τον Αλεξάντρ απλώνεται σε κάθε πλευρά της πια καλοφροντισμένης ζωής του.
Ο Γκαζντάνοφ γράφει ένα μικρό βιβλίο με μικρή υπόθεση και μεγάλη, υπέροχη φλυαρία. Είναι τόσο προσεγμένες οι λέξεις ώστε η πολυλογία έρχεται μετά τα πιο τραβηχτικά σημεία της πλοκής, οπότε έχουμε στα χέρια μας μια αριστοτεχνική συνταγή, ένα εξαιρετικό ρωσικό δείγμα φιλοσοφίας και αστυνομικού νουάρ. Γεμάτο σκατοχαρακτήρες του υποκόσμου, ταξιτζήδες ερωτευμένους, βρώμικους αγώνες μποξ, εξαφανίσεις και δολοφονίες, ενώ η γυναίκα του έργου είναι ανθρώπινη, με ορέξεις και αντιπάθειες, φλογερή και απόμακρη, ψυχρή και με διάθεση εξομολογητικής αφήγησης, που στέκεται στη μέση του έργου, ως ντάμα κούπα.
Έρωτες, φιλοσοφίες, ποτά, φαγητά, αστική βλάβη και ατελείωτος θάνατος. Πως μπορεί κανείς να αντισταθεί σε αυτές τις συζητήσεις; Οι Ρώσοι έγραψαν για όλα όσα πέφτουν στους ανθρώπινους ώμους, μέχρι που υποχωρούν από το βάρος. Και δεν είναι απλά το αντικείμενο, αλλά ο τρόπος! «Γνώρισα μια μυστήρια γυναίκα». Δεν είμαστε σίγουροι εάν πρόκειται για εισαγωγή στο μεταφυσικό, θρησκευτικό, ερωτικό ή εάν αυτή η γυναίκα είναι κατάσκοπος και πληρωμένος/πληγωμένος δολοφόνος.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο Αλεξάντρ Βολφ, πέφτει νεκρός από τη σφαίρα του νεαρού τότε αφηγητή μας κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου. Μετά από χρόνια, ο αφηγητής, βρίσκεται στο Παρίσι ως εξόριστος, ως δημοσιογράφος και ως ανήσυχος άνθρωπος, όπου αυτή η φριχτή του πράξη τον βαραίνει και σκοτεινιάζει κάθε άλλη δυστυχία της ζωής του, λίγο παραπάνω. Το μόνο ευτυχές γεγονός είναι η γνωριμία του με μια ψυχρή αλλά εντυπωσιακή γυναίκα, όλο ιδιορρυθμίες, που του προκαλούν κάποια απρόσμενη νηφαλιότητα ανιδιοτέλειας. Αφού όμως διαβάζει την ιστορία του θύματός του, ενός ολοζώντανου Αλεξάντρ (μάλιστα, το φάντασμα είναι ζωντανό!), όλα είναι μοιραίο να αλλάξουν αναπάντεχα. Σε πρώτο χρόνο, φυσικά και είναι ευτυχής, αποβάλλοντας από τον εαυτό του την ιδιότητα του δολοφόνου, αλλά το μυστήριο γύρω από τον Αλεξάντρ απλώνεται σε κάθε πλευρά της πια καλοφροντισμένης ζωής του.
Ο Γκαζντάνοφ γράφει ένα μικρό βιβλίο με μικρή υπόθεση και μεγάλη, υπέροχη φλυαρία. Είναι τόσο προσεγμένες οι λέξεις ώστε η πολυλογία έρχεται μετά τα πιο τραβηχτικά σημεία της πλοκής, οπότε έχουμε στα χέρια μας μια αριστοτεχνική συνταγή, ένα εξαιρετικό ρωσικό δείγμα φιλοσοφίας και αστυνομικού νουάρ. Γεμάτο σκατοχαρακτήρες του υποκόσμου, ταξιτζήδες ερωτευμένους, βρώμικους αγώνες μποξ, εξαφανίσεις και δολοφονίες, ενώ η γυναίκα του έργου είναι ανθρώπινη, με ορέξεις και αντιπάθειες, φλογερή και απόμακρη, ψυχρή και με διάθεση εξομολογητικής αφήγησης, που στέκεται στη μέση του έργου, ως ντάμα κούπα.
August 1, 2015
Έχω μείνει άφωνος. Ποιος είναι αυτός ο άγνωστος συγγραφέας που κατάφερε να με κάνει να διαβάσω το βιβλίο του από την αρχή μόλις το τελείωσα; Το βιβλίο είναι ένα κόσμημα. Τι στυλ! Απίστευτη γραφή, σε λιγότερο από 200 σελίδες τα είπε όλα. Μια απαράμιλλη ονειρική έναρξη, εξαιρετικοί χαρακτήρες, οικονομία, πλοκή, ένας λαβύρινθος εικόνων και συναισθημάτων που σε κάθε στροφή του σου φανερώνει μια καινούργια πτυχή. Αυτό είναι λογοτεχνία, το βιβλίο θα έπρεπε να διδάσκεται.
June 2, 2021
Разговор със смъртта над чаша водка в емигрантски руски ресторант в Париж.
Гайто Газданов е като река. Голяма, широка, живописна, предимно бавна, накъсана от бързеи и бурни участъци, които обаче няма да повлекат непредпазливия пътник до дъното, защото веднага след това бавното, но неизменно течение ще го поеме в сигурните си обятия и ще го отнесе до сигурен пристан. Не знам как в книга, изследваща смъртта, може да има толкова уют и сигурност. Сигурно е нещо у самия Гайтанов - онази мъдрост и човечност, които никакви катаклизми не могат да унищожат, и никакви обществени предрасъдъци не могат да заблудят.
В бурните години на руската гражданска война един войник се опитва да убие друг, но вместо това сам пада прострелян, а убиецът му отпрашва в неизвестна посока. И ето че почти 20 години по-късно в кипежа на Париж се срещат жертва и извършител. Единият е разбрал, че не е непобедим, и се е превърнал в призрак. Другият е разбрал, че не е непогрешим, и вечното съмнение го кара да вижда отвъд привидностите. Срещат се любовта и устремът към смъртта със защитата на живота - такъв, какъвто е - несъвършен. Има ли нещо по-голямо от живота - своя и чуждия? Героят на Газданов разсъждава над въпроса и междувременно най-сетне постига мир със себе си. А съдбата се завърта в кръг.
Прекрасен Газданов - мелодична и кратка проза с много топлина. Щипка меланхолия, почти бездънно и търпеливо съзерцание, твърд оптимизъм и леко насмешливо намигване над припламваща цигара в сумрака.
4,5 звезди
***
🪆”Все едно човек, когото постоянно го тегли пропастта, да живее в стана без планини и сипеи, заобиколен само от еднообразната шир на плоските равнини.”
🪆”Любовта към нея изискваше постоянно творческо усилие.”
🪆 “В общи линии, има три вида борба: борба с цел победа, борба с цел унищожение и борба с цел постигане на съгласие. ... Винаги помнете, че най-хуманният и изгоден вид борба е борбата за постигане на съгласие. И ако го приемете за основен принцип в живота си, то това ще означава, че онези умения, които се стараехме са ви предадем, не са отишли нахалост, че вие сте истински граждани на света и че ние също не сме живели напразно на този свят.”
🪆”А разсъжденията много ти пречат, защото без тях щеше да си, разбира се, щастлив.”
🪆”Животът ни е даден при задължителното условие, че смело ще го защитаваме до последния си дъх.”
Гайто Газданов е като река. Голяма, широка, живописна, предимно бавна, накъсана от бързеи и бурни участъци, които обаче няма да повлекат непредпазливия пътник до дъното, защото веднага след това бавното, но неизменно течение ще го поеме в сигурните си обятия и ще го отнесе до сигурен пристан. Не знам как в книга, изследваща смъртта, може да има толкова уют и сигурност. Сигурно е нещо у самия Гайтанов - онази мъдрост и човечност, които никакви катаклизми не могат да унищожат, и никакви обществени предрасъдъци не могат да заблудят.
В бурните години на руската гражданска война един войник се опитва да убие друг, но вместо това сам пада прострелян, а убиецът му отпрашва в неизвестна посока. И ето че почти 20 години по-късно в кипежа на Париж се срещат жертва и извършител. Единият е разбрал, че не е непобедим, и се е превърнал в призрак. Другият е разбрал, че не е непогрешим, и вечното съмнение го кара да вижда отвъд привидностите. Срещат се любовта и устремът към смъртта със защитата на живота - такъв, какъвто е - несъвършен. Има ли нещо по-голямо от живота - своя и чуждия? Героят на Газданов разсъждава над въпроса и междувременно най-сетне постига мир със себе си. А съдбата се завърта в кръг.
Прекрасен Газданов - мелодична и кратка проза с много топлина. Щипка меланхолия, почти бездънно и търпеливо съзерцание, твърд оптимизъм и леко насмешливо намигване над припламваща цигара в сумрака.
4,5 звезди
***
🪆”Все едно човек, когото постоянно го тегли пропастта, да живее в стана без планини и сипеи, заобиколен само от еднообразната шир на плоските равнини.”
🪆”Любовта към нея изискваше постоянно творческо усилие.”
🪆 “В общи линии, има три вида борба: борба с цел победа, борба с цел унищожение и борба с цел постигане на съгласие. ... Винаги помнете, че най-хуманният и изгоден вид борба е борбата за постигане на съгласие. И ако го приемете за основен принцип в живота си, то това ще означава, че онези умения, които се стараехме са ви предадем, не са отишли нахалост, че вие сте истински граждани на света и че ние също не сме живели напразно на този свят.”
🪆”А разсъжденията много ти пречат, защото без тях щеше да си, разбира се, щастлив.”
🪆”Животът ни е даден при задължителното условие, че смело ще го защитаваме до последния си дъх.”
October 8, 2019
لو لم نعرف عن الموت ، لما عرفنا عن السعادة ..
حين أفكر بتعاقب الأحداث وتماهيها في هذه الحكاية أجد أنّه عجائبي حقاً ، فكأنّ رصاصة انطلقت من فوهة قَدَرية فاخترقت حيوات عديدة و مسّت و غيّرت و أعادت تشكيل دواخل الكثيرين ، و كأن أزيزها دَوِيْ مزق ذاك الغشاء الضبابي الذي يحجب عن الوعي صُلب الحياة وفحواها و المغزى الملتحف بمجهول بهيميّ مُشبع بالتساؤلات .
حركة واحدة بين اثنين أدت إلى انبثاق عالم كامل من الأفكار الفلسفية والأحاسيس العميقة و الرؤية الإدراكية ، كأن عين منسيّة زال عنها رَمدُها و انفتحت مُمعنة داخل النفس ا��بشرية و روح الحياة وخلف ستار الموت و القدر .
ما يبدو لنا مصادفة عمياء هو غالباً أمر محتوم .
اذا كنتُ سأُشَبّه المسارات الحياتية لأبطال هذه الرواية فسأرسم دوائر متشابهة في كل نقطة تلاقي لها نحصل على كارثة ، زلزال نفسي لن تعود بعده أيّ شخصية كما كانت ، ما ظهر مثلاً بوصف النظرة المنكسرة في العين و الرؤية الفارغة للحياة نفسها ، و القلق النفسي المُزمن أو على النقيض اللامبالاة و الهدوء الثقيل ..
و حين أعاود التفكير بما حدث بين أول رصاصة و آخر رصاصة ، أتساءل إن كانت الأولى بمثابة إنذار إلهي ، أو أنها دائرة القدر تلك التي انتهت كما بدأت .
الرواية عمل عميق الأفكار و المشاعر ، تحديداً ما يخص الهزات النفسية القوية التي تؤدي إلى أحداث وتغييرات مُدوية و تكاد تكون عجائبية .
أما النهاية فلم تكن مقنعة بما فيه الكفاية و ظهرت كما لو أنها حشو لا طائل منه أو صفحات اقتطعت من غير رواية و ألصقت بغير تناسق لتُمثل لنا دور "الخاتمة" .
حين أفكر بتعاقب الأحداث وتماهيها في هذه الحكاية أجد أنّه عجائبي حقاً ، فكأنّ رصاصة انطلقت من فوهة قَدَرية فاخترقت حيوات عديدة و مسّت و غيّرت و أعادت تشكيل دواخل الكثيرين ، و كأن أزيزها دَوِيْ مزق ذاك الغشاء الضبابي الذي يحجب عن الوعي صُلب الحياة وفحواها و المغزى الملتحف بمجهول بهيميّ مُشبع بالتساؤلات .
حركة واحدة بين اثنين أدت إلى انبثاق عالم كامل من الأفكار الفلسفية والأحاسيس العميقة و الرؤية الإدراكية ، كأن عين منسيّة زال عنها رَمدُها و انفتحت مُمعنة داخل النفس ا��بشرية و روح الحياة وخلف ستار الموت و القدر .
ما يبدو لنا مصادفة عمياء هو غالباً أمر محتوم .
اذا كنتُ سأُشَبّه المسارات الحياتية لأبطال هذه الرواية فسأرسم دوائر متشابهة في كل نقطة تلاقي لها نحصل على كارثة ، زلزال نفسي لن تعود بعده أيّ شخصية كما كانت ، ما ظهر مثلاً بوصف النظرة المنكسرة في العين و الرؤية الفارغة للحياة نفسها ، و القلق النفسي المُزمن أو على النقيض اللامبالاة و الهدوء الثقيل ..
و حين أعاود التفكير بما حدث بين أول رصاصة و آخر رصاصة ، أتساءل إن كانت الأولى بمثابة إنذار إلهي ، أو أنها دائرة القدر تلك التي انتهت كما بدأت .
الرواية عمل عميق الأفكار و المشاعر ، تحديداً ما يخص الهزات النفسية القوية التي تؤدي إلى أحداث وتغييرات مُدوية و تكاد تكون عجائبية .
أما النهاية فلم تكن مقنعة بما فيه الكفاية و ظهرت كما لو أنها حشو لا طائل منه أو صفحات اقتطعت من غير رواية و ألصقت بغير تناسق لتُمثل لنا دور "الخاتمة" .
December 24, 2018
Με τη δεύτερη ανάγνωση η βαθμολογία μου αλλάζει από 4 σε 5 αστεράκια. Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα σπουδαίο κείμενο στ' αλήθεια. Θα γράψω περισσότερα σύντομα, για την ώρα θέλω να τα αφήσω όλα αυτά να ξανακάτσουν μέσα μου ενόσω διαβάζω το Μια βραδιά με την Κλαιρ του Γκαζντανόφ, που μόλις κυκλοφόρησε.
May 28, 2019
"ما يبدو لنا مصادفة عمياء هو غالباً أمر محتوم"
جايتو جازدانوف، كاتب روسي ولد في سانت بطرسبورغ عام 1903، شارك في الحرب الأهلية الروسية إلى جانب الجيش الأبيض. هاجر إلى فرنسا واستقر في باريس عام 1920 وعمل في عدد من المهن. تناولت القصص والروايات القصيرة الأولى التي كتبها تلك التجربة الروسية. لكن بحلول منتصف ثلاثينيات القرن الماضي، تحوّلت موضوعاته في الكتابة نحو الحياة ، الروسية أو الفرنسية، في فرنسا. توفي في ميونخ عام 1971. ومع انهيار الشيوعية في عام 1989 بدأت أعمال أعمال الكثير من الكتّاب الروس في المهجر ومنهم جازدانوف بالظهور في روسيا، وأصبحت متاحة للقرّاء، وتمت ترجمة الكثير منها.
رأيت أن من الضرورة أن أعرّف بالكاتب الذي لم يسبق لي أن سمعت باسمه، قبل أن أبدأ بالحديث عن الرواية.
تبدأ القصة مع البطل الراوي ذي الستة عشر عاماً الذي شارك في الحرب الأهلية الروسية، وقام بارتكاب جريمة قتل، أو كما يُقال في الحروب، قتل عدوّه الذي لو تأخر لحظة في رميه بالرصاص لسارع ذاك العدو لقتله، كما قتل فرسه.
"في السادسة عشرة من عمري عند حدوث ذلك، وبالتالي فإن عملية القتل هذه كانت بداية حياتي الخاصة، ولست متأكداً حتى من أنها لم تترك أثرها ﻻ إرادياً في كل ما قدر لي معرفته ورؤيته في ما بعد".
تبدو الرواية للوهلة الأولى عملاً بوليسياً، لكن جازدانوف لم يدعنا نفكر أكثر في هذا الاحتمال، فسرعان ما تتخذ القصة منحى آخر، ويشرع البطل الراوي بالتفكير والحديث عن معنى الموت والحياة والمصير الشخصي. فيجد البطل الراوي مجموعة قصصية لكاتب يدعى ألكسندر وولف، يقرأ فيها واقعة القتل التي حدثت معه في الحرب. فيبدأ بطلنا بالبحث عن الناشر والكاتب واللحاق بطيف ألكسندر وولف. فتتضافر مصائر الشخصيات في سرد روائي متين، رغم أن القارئ في البداية قد يشعر بأن القصص منفصلة عن بعضها. لتنتهي القصة كما بدأت، بواقعة قتل.
في أحد الحوادث الرئيسية في القصة، وصف مباراة الملاكمة، والتي شكّلت الرمز المثالي للنقاش القتالي بين الراوي وضحيّته المفترضة؛ فكلّ منهما مر بتلك الصدمة الوجودية، وكل منهما يعتقد بأنه كان مسؤولاً عن وفاة الشخص الآخر. تطرح الرواية الكثير من التساؤلات حول معنى الموت، والحياة، والسعادة، والقدر، وما هو الدور الذي تلعبه الصدفة في مصير الإنسان؟ طيف ألكسندر وولف، أحد الأسئلة المركزية في قلب هذه العمل الجذّاب، هل هو طيف أم حقيقة؟
رواية بديعة، تهزّ النفس من الأعماق، وتكشف لنا عن أحد كنوز الأدب الروسي.
"إننا نمر كل يوم عبر الكوارث الكونية، لكن المفجع أن الكوارث الكونية تجعلنا لا مبالين فيما أصغر تغيير في حياتنا الخاصة التافهة جداً يثير لدينا الألم والشفقة ولا يمكن عمل شيء فيما يتعلّق بذلك."
...
March 3, 2024
میگن نویسندهها توی کتابهای اولشون از همهچیز و همهکس مینویسن. یه جور ملغمهای از هر گریزی که آدم به نحوی دوست داشته روزی توی برگه بیاره. رمان شبح الکساندر ولف کتاب اول نویسنده نیست اما خیلی همچین حسی رو داره. نویسنده خیلی دوست داره یه چیزهایی از جنگ، یه حرفهای فلسفی راجعبه زندگی و مرگ، یه سری حرف در مورد زنها و روابط و شهرهای مختلف دنیا، و تقریباً کلی موضوعات جورواجور صحبت کنه و همهی اینارو پشت هم چیده و نوشته که تبدیل به قصهای بشن.
داستان رمان شبح الکساندر ولف قصه سربازی هستش که توی جنگلهای روسیه میجنگیده اما خاطره قتل یکی از افرادی که توی اون جنگل سرد باهاش روبهرو شد هیچوقت ولش نمیکنه. سالیانسال میگذره و راوی به جاهای مختلفی از اروپا سفر میکنه و روزی داستان کوتاهی رو میخونه که انگار از زاویه همون سربازی نوشته شده که سالهای پیش به قتل رسونده بودتش و همین پیرنگ یه حالوهوای معمایی به داستان میبخشن. و آشنا شدن با این کتاب و خاطرهی قتل و سفر راوی و آدمهایی که به واسطه این حالش باهاشون آشنا میشه و به گفتگو میپردازه همگی به طرزی با رشتههای کوتاهی بهم متصل میشن.
کتاب از این دید میخواست یه جور تاثیر اتفاقهایی که توی گذشته میافتن رو به زمان حال ربط بده، یه جور تاثیرپذیری عجیبی که توی زمان عمر انسانها رخ میده. سر همین یکم یاد یه مقالهای افتادم که اخیراً در موردش خونده بودم. یکی از پارادوکسهای فیزیک کوانتوم اینه که نور در عین حال هم میتونه به عنوان ذره رفتار کنه و هم به عنوان یک موج. اولین بار ویلر توی سال ۱۹۷۸ میلادی یه آزمایشی رو مطرح کرد که روی میلههای نوری یا فوتونها صورت بگیره که متوجه بشن نور چه زمانی تصمیم میگیره به چه صورتی رفتار کنه. بعدها یه تیم استرالیایی از اتمهای هلیوم برای انجام این آزمایش استفاده کردن. توی آزمایش یه اتفاق خیلی جالبی رخ داد. محققین اومدن و یه تک اتم رو توی یه مسیر پوشیده از میلههای لیزری خاص ارسال کردن تا پراکندگی نور رو بتونن در نهایت بسنجن. نتیجهش اینطوریه که اگه اتم به صورت خط صاف حرکت کنه به صورت ذره رفتار کرده و اگه نوارهای تداخلی ایجاد کنه به صورت موج. قسمت جالب آزمایش چی بود؟ متوجه شدن با اضافه کردن گریتینگ لیزری به آزمایش نور رفتارش رو از ذره به موج تغییر میده اما بعد از اینکه یک بار این مسیر رو طی و محاسبه میکنه. اینطوری بود که دانشمندهای استرالیایی اومدن نتیجهگیری کردن که فقط رخدادهای گذشته نیستن که آینده رو شکل میدن، اتفاقاتی که توی آینده هم قراره رخ بدن میتونن گذشته رو تغییر بدن. شاید برداشت غلط و زیادی فلسفیای باشه اما به هرحال میتونه یه نگاه دید جالبی به آدم بده. یعنی تجاربی که امروز از سر گذروندین، برخوردها و روابطی که امروز با دنیا و آدمها داشتین و حتی خوندن همین متن، ممکنه یه جایی از آینده شما نیاز داشته که شما امروز در گذشته خودتون این کارها رو پیش بگیرین. شبیه به تعریفی از سرنوشت هستش، اما به طرزی خاصتر. حالا این موارد رو توضیح دادم که چی بگم؟ یه جایی از کتاب راوی بالاخره با نویسندهی اون داستانهای کوتاه یا همون الکساندر ولف روبهرو میشه و بحثهای خیلی جذابی بینشون اتفاق میافته اما راوی با خودش فکر میکنه که چقدر اون ماجرا و این صحبتها و لحظهها بهم مرتبط هستن و به طور اعجابآور و ناخواستهای لحظات از گذشته و آینده عجین شدن تا همدیگه رو بسازن.
یکی از گفتگوهای جذاب دیگهای که توی کتاب مطرح میشه در مورد مرگ بشره. اینکه مرگ نوعی سکونه، نوعی توقف. که فکر میکنم عدهای زیادی هم به این نیستی پس از مرگ باور داشته باشن یا حداقل به وجودش امیدوار باشن.
در پایان رمان بسیار جالبی هستش برای خوندن ادبیات روس قرن بیستم و هم به علت حالت معماگونهی اولش کشش خوبی جهت ادامه دادن ایجاد میکنه و هم همونطور که اشاره کردم پر از بحثهای جذاب و توصیفات و تک لحظاتی هستش که خوب در اومدن و لذتبخشن. کتاب ترجمهی خیلی خوبی هم داره که از نشر نو همین انتظار هم میرفت.
نمره واقعی: 3.5/5
داستان رمان شبح الکساندر ولف قصه سربازی هستش که توی جنگلهای روسیه میجنگیده اما خاطره قتل یکی از افرادی که توی اون جنگل سرد باهاش روبهرو شد هیچوقت ولش نمیکنه. سالیانسال میگذره و راوی به جاهای مختلفی از اروپا سفر میکنه و روزی داستان کوتاهی رو میخونه که انگار از زاویه همون سربازی نوشته شده که سالهای پیش به قتل رسونده بودتش و همین پیرنگ یه حالوهوای معمایی به داستان میبخشن. و آشنا شدن با این کتاب و خاطرهی قتل و سفر راوی و آدمهایی که به واسطه این حالش باهاشون آشنا میشه و به گفتگو میپردازه همگی به طرزی با رشتههای کوتاهی بهم متصل میشن.
کتاب از این دید میخواست یه جور تاثیر اتفاقهایی که توی گذشته میافتن رو به زمان حال ربط بده، یه جور تاثیرپذیری عجیبی که توی زمان عمر انسانها رخ میده. سر همین یکم یاد یه مقالهای افتادم که اخیراً در موردش خونده بودم. یکی از پارادوکسهای فیزیک کوانتوم اینه که نور در عین حال هم میتونه به عنوان ذره رفتار کنه و هم به عنوان یک موج. اولین بار ویلر توی سال ۱۹۷۸ میلادی یه آزمایشی رو مطرح کرد که روی میلههای نوری یا فوتونها صورت بگیره که متوجه بشن نور چه زمانی تصمیم میگیره به چه صورتی رفتار کنه. بعدها یه تیم استرالیایی از اتمهای هلیوم برای انجام این آزمایش استفاده کردن. توی آزمایش یه اتفاق خیلی جالبی رخ داد. محققین اومدن و یه تک اتم رو توی یه مسیر پوشیده از میلههای لیزری خاص ارسال کردن تا پراکندگی نور رو بتونن در نهایت بسنجن. نتیجهش اینطوریه که اگه اتم به صورت خط صاف حرکت کنه به صورت ذره رفتار کرده و اگه نوارهای تداخلی ایجاد کنه به صورت موج. قسمت جالب آزمایش چی بود؟ متوجه شدن با اضافه کردن گریتینگ لیزری به آزمایش نور رفتارش رو از ذره به موج تغییر میده اما بعد از اینکه یک بار این مسیر رو طی و محاسبه میکنه. اینطوری بود که دانشمندهای استرالیایی اومدن نتیجهگیری کردن که فقط رخدادهای گذشته نیستن که آینده رو شکل میدن، اتفاقاتی که توی آینده هم قراره رخ بدن میتونن گذشته رو تغییر بدن. شاید برداشت غلط و زیادی فلسفیای باشه اما به هرحال میتونه یه نگاه دید جالبی به آدم بده. یعنی تجاربی که امروز از سر گذروندین، برخوردها و روابطی که امروز با دنیا و آدمها داشتین و حتی خوندن همین متن، ممکنه یه جایی از آینده شما نیاز داشته که شما امروز در گذشته خودتون این کارها رو پیش بگیرین. شبیه به تعریفی از سرنوشت هستش، اما به طرزی خاصتر. حالا این موارد رو توضیح دادم که چی بگم؟ یه جایی از کتاب راوی بالاخره با نویسندهی اون داستانهای کوتاه یا همون الکساندر ولف روبهرو میشه و بحثهای خیلی جذابی بینشون اتفاق میافته اما راوی با خودش فکر میکنه که چقدر اون ماجرا و این صحبتها و لحظهها بهم مرتبط هستن و به طور اعجابآور و ناخواستهای لحظات از گذشته و آینده عجین شدن تا همدیگه رو بسازن.
یکی از گفتگوهای جذاب دیگهای که توی کتاب مطرح میشه در مورد مرگ بشره. اینکه مرگ نوعی سکونه، نوعی توقف. که فکر میکنم عدهای زیادی هم به این نیستی پس از مرگ باور داشته باشن یا حداقل به وجودش امیدوار باشن.
در پایان رمان بسیار جالبی هستش برای خوندن ادبیات روس قرن بیستم و هم به علت حالت معماگونهی اولش کشش خوبی جهت ادامه دادن ایجاد میکنه و هم همونطور که اشاره کردم پر از بحثهای جذاب و توصیفات و تک لحظاتی هستش که خوب در اومدن و لذتبخشن. کتاب ترجمهی خیلی خوبی هم داره که از نشر نو همین انتظار هم میرفت.
نمره واقعی: 3.5/5
January 26, 2019
Чудесна изненада в лицето на напълно непознатия за мен Гайто Газданов. От "Аквариус" вече се научих да очаквам пределно нишова, но прецизно подбрана селекция автори, която чета с удоволствие.
September 24, 2015
Ποιος είνα�� αυτός ο Γκαζντάνοφ και πώς γίνεται να μην τον είχαμε ανακαλύψει τόσο καιρό; Πώς κατάφερε να με παρασύρει σ' αυτόν το δαίδαλο σκέψεων, συναισθημάτων και εικόνων; Ρέουσα αφήγηση, φιλοσοφικές ιδέες, υπαρξιακές αναζητήσεις κι όλα αυτά δοσμένα σε ένα σκηνικό συνηθισμένο με έναν τρόπο που φαντάζει απλός και αβίαστος. Και να σκεφτείς ότι εγώ τους Ρώσους συγγραφείς συνήθως τους βαριέμαι... Όχι, αυτό δεν το περίμενα καθόλου. Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα -βουτιά στα τρ��σβαθα της ανθρώπινης ψυχής- που απορώ γιατί άργησε τόσο πολύ να γίνει γνωστό. Ίσως λέω μεγάλη κουβέντα, αλλά θα έπρεπε να θεωρείται κλασικό.
October 29, 2021
Първа среща с книга на Гайто Газданов и беше удоволствие да я прочета. Свикнали сме да ползваме клиширани прилагателни когато споделяме впечатления, няма да изневеря на това. Подреден и лек стил, напомнящ на класическо криминале, но с много философия и интересни разсъждения за срещата със смъртта. Тази особена среща е представена изключително любопитно, по един своеобразен огледален начин. Във време на война само обстоятелствата и случайността определят кой е убиецът и кой жертвата. До този определен момент всеки е едновременно убиец и жертва. Убийството по принуда и самозащита при такива обстоятелства е тежко преживяване с дълбоки психологически последствия. Възниква интересна ситуация, когато след дълги години оцелелият разбере, че неговата жертва е жива. Всеки човек е отделна вселена, а животът на всеки един е свързан с много други животи и съдби. Не сме ли свързани един с друг повече отколкото предполагаме? От книгата ще разберете дали тези две съдби успяват да се срещнат, какво биха споделили и ще остане ли образът на срещата със смъртта все така огледален.
ПП. Винаги съм си представял, че Гайто Газданов е българин, хахахах, оказа се, че през 1923г е завършил гимназия в гр. Шумен, разбира се, това не е нещо определящо, но все пак ...
ПП. Стилът леко и приятно напомня на този на Стефан Цвайг, малко Ремарк, капка Достоевски и някъде по-бледо Гари.
ПП. Винаги съм си представял, че Гайто Газданов е българин, хахахах, оказа се, че през 1923г е завършил гимназия в гр. Шумен, разбира се, това не е нещо определящо, но все пак ...
ПП. Стилът леко и приятно напомня на този на Стефан Цвайг, малко Ремарк, капка Достоевски и някъде по-бледо Гари.
August 22, 2024
Every day we pass through cosmic catastrophes, but the misfortune lies in that the cosmic catastrophes leave us indifferent, whereas the slightest change in our own insignificant life can provoke our pain or regret, and yet there’s nothing to be done about this. “Who will give us back the time?” No one, of course. However, if it were possible to work this miracle, we would surely find ourselves in someone else’s strange, distant life, and who knows whether it would be better than our own. And what does “better” mean, anyway? The life to which we’re destined can be no otherwise; no power is able to alter it, even happiness, which is of the same order as death, as it contains that element of fixity. Without fixity there can be no happiness.
October 23, 2019
“لو لم نعرف عن الموت لما عرفنا السعادة، ذلك أننا لو لم نكن نعرف عن الموت لما كان لدينا تصور عن قيمة أفضل أحاسيسنا، ولما عرفنا أن بعضها لا يتكرر أبدًا، وأننا لا نستطيع فهمها بكليتها إلا في لحظتها الراهنة”.
جايتو جازدانوف.
August 13, 2016
Αριστούργημα!
Όλα αυτά σε 170 σελίδες;;;
Διασκεδαστικό και φιλοσοφημένο και ερωτικό και συναρπαστικό και...και...
Το απόλαυσα πραγματικά!
Όλα αυτά σε 170 σελίδες;;;
Διασκεδαστικό και φιλοσοφημένο και ερωτικό και συναρπαστικό και...και...
Το απόλαυσα πραγματικά!
Displaying 1 - 30 of 445 reviews