Eufrates

Eufrates
An Eufrates ha harani ha Halabiye (Sirya); an sityo hin arkeolohiya nga Zalabiye makikit-an ha luruluyo ha wala nga pangpang.
Mapa han ginkombinar nga Tigris–Eufrates drainage basin (ha dulaw)
Etimolohiya	tikang ha Griyego, tikang ha Kahadto nga Persyano Ufrātu, tikang han Elamita ú-ip-ra-tu-iš
Kahamutang
Nasod	Irak, Sirya, Turkeya
Basin area	Turkey, Syria, Iraq, Saudi Arabia, Kuwait, Iran
Mga syudad	Birecik, Raqqa, Deir ez-Zor, Mayadin, Haditha, Ramadi, Habbaniyah, Fallujah, Kufa, Samawah, Nasiriyah
Pisikal nga mga kinaiya=
Source
⁃ location	Murat Su, Turkey
⁃ elevation	3,520 m (11,550 ft)
2nd source
⁃ location	Kara Su, Turkey
⁃ elevation	3,290 m (10,790 ft)
Source confluence
⁃ location	Keban, Turkeya
⁃ elevation	610 m (2,000 ft)
Ganghaan	Shatt al-Arab
⁃ location	Al-Qurnah, Basra Governorate, Irak
⁃ coordinates	31°0′18″N 47°26′31″E / 31.00500°N 47.44194°E / 31.00500; 47.44194Mga koordinado: 31°0′18″N 47°26′31″E / 31.00500°N 47.44194°E / 31.00500; 47.44194
Kahalaba	2,800 km (1,700 mi)approx.
Kadako han basin	500,000 km2 (190,000 sq mi)approx.
Discharge
⁃ location	Hīt
⁃ average	356 m3/s (12,600 cu ft/s)
⁃ minimum	58 m3/s (2,000 cu ft/s)
⁃ maximum	2,514 m3/s (88,800 cu ft/s)
Basin features
Mga nandudugtong
⁃ walá	Balikh, Khabur
⁃ tuo	Sajur

An Euprates^[1] o kundi man Eufrates^{[2] [lower-alpha 1]} amo an gihalaba-i ngan usá han mga importante ha kaagi nga mga salog han Katundan nga Asya. Upod han Tigris, usá iní han duhá nga salog nga naghahatag hin katubtuban han Mesopotamia (an "Tunà nga nahabutnga han mga Salog"). Tikang han tinikangan hiní ha katundan nga Turkiya, nasulog an Eufrates ha Syria ngan Iraq ngan nagdudugtong han Tigris dida han Shatt al-Arab, nga nagawas ngadto han Gulpo Persyano.

An Kahadto nga Griniyego nga porma Euphrátēs (Kahadto nga Griniyego: Εὐφράτης, nga baga tikang han Griniyego nga εὖ "maupay" ngan ϕράζω "Ginpapasamwak ko o kundi man gindedeklara ko") gin-adapt tikang han Kahadto nga Persyano 𐎢𐎳𐎼𐎠𐎬𐎢 Ufrātu,^[3] iní liwat tikang han Elamita 𒌑𒅁𒊏𒌅𒅖 ú-ip-ra-tu-iš. An Elamita nga ngaran ginkuha tikang hin ngaran nga ginsurat ha cuneiform nga 𒌓𒄒𒉣 , nga kun basahon ha Sumeriano nga pinulungan "Buranuna" ngan ginbabasa ha Inakkad nga pinulungan nga "Purattu"; damo nga mga cuneiform nga mga surat mayda Sumeriano nga pagluwas ngan Inakkad nga pagluwas, nga ginkuha tikang Sumeriano nga pulong ngan Inakkad nga pulong nga parehos an kahulogan. Ha Inakkad gintatawag an salog nga Purattu,^[4] nga ginpadayon ha mga Semitico nga mga pinulungan (cf. Siriako P(ə)rāṯ, Inarabo al-Furāt) ngan ha iba nga mga hagrani nga mga pinulungan hadto nga panahon (cf. Hurriano Puranti, Sabariano Uruttu). An Elamita, Inakkad, ngan posible an Sumerianno nga mga porma ginsiring nga tikang hin waray mahisurat nga substrata nga pinulungan.^[5] Hira Tamaz V. Gamkrelidze ngan Vyacheslav Ivanov nagsiring nga an Proto-Sumeriano nga *burudu "tumbaga" (Sumeriano urudu) nga usá nga posible nga gintikangan, nga diin an pamahayag nga an Eufrates an salog nga diin an kobre nga ore o tumbaga nga ore gindara ha mga raft, kay an Mesopotamia amo an sentro hin kobre nga metalurhiya hadto nga panahon.^[6]

An gisayohi nga mga pagtawag han Eufrates natikang hin mga cuneiform nga mga sinurat nga nabilngan ha Shuruppak ngan ha pre-Sargonico nga Nippur ha salatan nga Irak nga an ginbanabana nga an pitsa dida han mga butnga-nga-ika-3 nga milenyo UC. Dinhi hini nga mga sinurat, nga ginsurat ha Sumeriano, an Eufrates gintawag nga Buranuna (logographic: UD.KIB.NUN). An ngaran puyde liwat igsurat nga KIB.NUN.(NA) o kundi man ^dKIB.NUN, upod han prefix "^d" nga diin ginpapakita nga an salog usá nga divinity. Ha Sumeriano, an ngaran han syudad han Sippar ha yanâ-nga-adlaw nga Irak ginsusurat gihapon nga UD.KIB.NUN, nga nagpapakita hin makusog nga paghidugtong han syudad ngan han salog.

An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Euphrates