Bilbao

Bilbao (/bɪlˈbaʊ, -ˈbɑːoʊ/, hoặc US: /-ˈbeɪoʊ/,^[3][4] tiếng Tây Ban Nha: [bilˈβao]; tiếng Basque: Bilbo [bilβo]) là một thành phố ở phía bắc Tây Ban Nha, là thành phố lớn nhất trong các tỉnh của Biscay và toàn bộxứ Basque. Đây cũng là thành phố lớn nhất ở phía bắc Tây Ban Nha. Bilbao là thành phố lớn thứ mười ở Tây Ban Nha, với dân số 345.141 tính đến năm 2015.^[5] Vùng đô thị Bilbao có 1.037.847 cư dân,^[6][7][8] làm cho nơi đây trở thành một trong những đô thị đông dân nhất ở phía bắc Tây Ban Nha; với dân số 875.552^[9] Greater Bilbao là khu đô thị lớn thứ năm ở Tây Ban Nha. Bilbao cũng là khu đô thị chính ở nơi được định nghĩa là Xứ Basque.

Bilbao Bilbo (tiếng Basque)
—  Đô thị  —
Từ trên cùng bên trái: Quang cảnh thành phố, Bảo tàng Guggenheim, Azkuna Zentroa, Nhà thờ Saint Anthony, Puppy, Nhà hát Arriaga, Tháp Iberdrola, Sân vận động San Mamés, Ga Uribarri Aste Nagusia, Fosterito, Quảng trường Miguel de Unamuno, La Salve và Bilbao-Abando
Hiệu kỳ Huy hiệu
Tên hiệu: "The Hole" (tiếng Tây Ban Nha: El Botxo)
Bản đồ tương tác phác thảo Bilbao
Bilbao Xem bản đồ Basque Country Bilbao Xem bản đồ Tây Ban Nha Bilbao Xem bản đồ Châu Âu Vị trí bên trong Xứ Basque ## Vị trí bên trong Tây Ban Nha ## Vị trí bên trong Châu Âu
Country	Spain
Cộng đồng tự trị	Xứ Basque
Tỉnh	Biscay
Lãnh thổ	Greater Bilbao
Thành lập	Ngày 15 tháng 6 năm 1300
Thủ phủ	Bilbao City
Chính quyền
• Kiểu	Ayuntamiento
• Thành phần	Bilboko Udala
• Thị Trưởng	Juan María Aburto (PNV)
Diện tích
• Đô thị	41,50 km2 (1,600 mi2)
• Đô thị	18,22 km2 (703 mi2)
• Nông thôn	23,30 km2 (900 mi2)
Độ cao	19 m (62 ft)
Độ cao cực đại	689 m (2,260 ft)
Độ cao cực tiểu	0 m (0 ft)
Dân số
• Đô thị	775,000[2]
• Vùng đô thị	1.037.847[1]
Múi giờ	CET (UTC+1)
• Mùa hè (DST)	CEST (UTC+2)
Mã bưu chính	48001–48015
Mã quay số	+34 94
Thành phố kết nghĩa	Rosario, Buenos Aires, Bordeaux, Tbilisi, Pittsburgh, Moyobamba, Surakarta, Medellín, Sant Adrià de Besòs, Valparaíso, Thanh Đảo, Liège, Monterrey
Ngôn ngữ chính thức	Basque Tiếng Tây Ban Nha
Trang web	Website chính thức

Bilbao nằm ở trung tâm phía bắc của Tây Ban Nha, cách một số 16 kilômét (10 mi) về phía nam Vịnh Biscay, đầu cửa sông Bilbao. Phần trung tâm bao quanh bởi hai dãy núi nhỏ với độ cao trung bình là 400 mét (1.300 ft)^[10] Khí hậu ở đây định hình bằng hệ thống áp suất thấp của Vịnh Biscay và không khí ôn hòa, nhiệt độ mùa hè theo tiêu chuẩnIberia, với ánh nắng mặt trời thấp và lượng mưa cao. Phạm vi nhiệt độ hàng năm thấp so với vĩ độ.

Sau khi được thành lập vào đầu thế kỷ 14 bởi Diego López V de Haro, người đứng đầu gia tộc Haro quyền lực, Bilbao là một trong những trung tâm thương mại của Xứ Basque có tầm quan trọng đáng kể trong Crown of Castile. Chủ yếu do hoạt động cảng phát triển mạnh dựa trên việc xuất khẩu các mặt hàng len và sắt được khai thác từ các mỏ đá Biscayan chuyển đến khắp Châu Âu. Trong suốt thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, Bilbao trải qua quá trình công nghiệp hóa nặng nề, khiến nơi đây trở thành trung tâm của khu vực công nghiệp hóa thứ hai của Tây Ban Nha, sau Barcelona.^[11][12] Đồng thời, sự bùng nổ dân số bất thường đã thúc đẩy việc sáp nhập một số thành phố trực thuộc trung ương liền kề. Ngày nay, Bilbao là một thành phố dịch vụ mạnh mẽ đang trải qua một quá trình hồi sinh xã hội, kinh tế và thẩm mỹ liên tục, bắt đầu từ Bảo tàng Guggenheim Bilbao,^{[11][13][14][15]} và nối tiếp bằng các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng, chẳng hạn như nhà ga sân bay, tàu điện ngầm, tàu điện trời, Azkuna Zentroa, và các dự án Abandoibarra và Zorrozaurre hiện đang được phát triển^[16]

Bilbao cũng là quê hương của đội bóng đáAthletic Club, một biểu tượng quan trọng cho chủ nghĩa dân tộc Basque^[17] do chỉ quảng bá các cầu thủ xứ Basque và là một trong những câu lạc bộ thành công nhất trong lịch sử bóng đá Tây Ban Nha.

Ngày 19 tháng 5 năm 2010, chính quyền thành phố Singapore với sự cộng tác củaHọc viện Nobel của Thụy Điển đã trao Giải thưởng Thành phố cấp Thế giới Lý Quang Diệu, tương tự như Giải Nobel cho chủ nghĩa đô thị, cho thành phố Bilbao.^[18] Giải thưởng đã được trao ngày 29 tháng 6 năm 2010. Ngày 7 tháng 1 năm 2013, thị trưởng Iñaki Azkuna đã nhận Giải thưởng Thị trưởng Thế giới, được trao hai năm một lần bởi Tổ chức Thị trưởng Thành phố nước Anh, nhằm ghi nhận sự chuyển đổi đô thị mà thủ đô Biscayan đã trải qua kể từ những năm 1990.^[19][20] Ngày 8 tháng 11 năm 2017, Bilbao đã được chọn là Thành phố Châu Âu Tốt nhất năm 2018 tại Giải thưởng Đô thị học 2018, do tổ chức quốc tế The Academy of Urbanism trao tặng.^[21]

Số	Quận	Lân cận	Khu vực (km2)	Dân số (2009)[22]	Vị trí
1	Deusto	Arangoiti, Ibarrekolanda, San Ignacio-Elorrieta, và San Pedro de Deusto-La Rivera.	4.95	51,656	Deusto Uribarri Otxarkoaga- Txurdinaga Begoña Ibaiondo Abando Errekalde Basurto- Zorroza
2	Uribarri	Castaños, Matiko-Ciudad Jardín, Uribarri, và Zurbaran-Arabella.	4.19	38,335
3	Otxarkoaga-Txurdinaga	Otxarkoaga và Txurdinaga.	3.90	28,518
4	Begoña	Begoña, Bolueta, và Santutxu.	1.77	43,030
5	Ibaiondo	Atxuri, Bilbao La Vieja, Casco Viejo, Iturralde, La Peña, Miribilla, San Adrián, San Francisco, Solokoetxe, và Zabala.	9.65	61,029
6	Abando	Abando và Indautxu.	2.14	51,718
7	Errekalde	Amezola, Iralabarri, Iturrigorri-Peñascal, Errekaldeberri-Larraskitu, và Uretamendi.	6.96	47,787
8	Basurto-Zorroza	Altamira, Basurto, Olabeaga, Masustegi-Monte Caramelo, và Zorrotza.	7.09	33,658