Korece
Korece (Güney Kore: 한국어/韓國語 hanguk-eo; Kuzey Kore: 조선말/朝鮮말 chosŏn-mal), Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.
| Korece | |
|---|---|
| 한국어, 조선말 | |
 Korece yazı | |
| Telaffuz | Hangugeo, Chosŏnmal |
| Bölge | Doğu Asya |
| Etnisite | Koreliler |
| Konuşan sayısı | 77,245,928 (2018)[1][2][3] |
| Dil ailesi | Kore dilleri
|
| Yazı sistemi | Hangıl Hanja |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Kuzey Kore Güney Kore |
| Tanınmış azınlık dili |  Çin Japonya ABD |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | ko |
| ISO 639-2 | kor |
| ISO 639-3 | Çeşitli: kor – Modern Korece okm – Orta Korece oko – Büyük Korece |
 Korece'nin konuşulduğu yerler. | |
Dünyada eski SSCB, Avustralya, ABD, Kanada, Brezilya, Japonya ve Filipinlerdeki göçmen topluluklarla birlikte toplam 78 milyon Koreli vardır. Korece ve Korelilik özdeşleşmiştir.
Sınıflandırma
değiştirKorece, Jeju'da konuşulan Jejuca (veya Jeju lehçesi) ile birlikte Kore dilleri içerisinde yer alır. Kore dillerini herhangi bir başka dil ailesi içerisine yerleştiren bir teori yaygınca kabul görmemektedir ve izole dil olarak sınıflandırılır.[4] Buna karşın, tarihi olarak dil, Ural-Altay dil ailesi ve sonrasında Altay dilleri (makro) içerisinde sınıflandırılmış, ancak 20. yüzyılın ortasından itibaren bu savlar akademide geçersiz kabul edilmeye başlanmıştır.[5]
Korecenin, söz varlığı ve gramer özellikleri nedeniyle Japon dilleriyle akraba olabileceği de düşünülmüştür. Genetik olarak birbirleriyle akraba olmak yerine Eski Korecenin Batı Eski Japonca ile dil birliği içinde olmuş olduğu ve yoğun ödünçlemeler aldığı tahmin edilmektedir. Dravid dilleri ile akraba olması da öne sürülmüş bir diğer savdır.[6]
Yazı sistemi
değiştirKoreliler tarih boyunca Hanja adını verdikleri Çince yazı karakterlerini kullanmıştır. Günümüzde ise ağzın ve dilin aldığı şekle göre karakterize edilen Kore alfabesi Hangul kullanılmaktadır. Güney Kore'de çocuklara hâlen 1800 adet Çince karakter öğretilmektedir.
Fonoloji
değiştirÜnlü uyumu
değiştirKorecenin Orta Korece döneminde ünlü uyumu güçlü bir şekilde görülmüştür. Buna rağmen, ilerleyen dönemlerde ünlü uyumu dilde kaybolma eğilimi göstermiştir. Modern Korecede ünlü uyumu sadece yansıma kelimelerde, sıfatlarda, zamirlerde, ünlemlerde ve bir kelime çekimlenirken görülür.
| Aydınlık ünlüler (밝은 모음, 밝은 母音, Balgın moım) |
ㅏ (A) | ㅗ (O) | ㅘ (Oa, va) | ㅑ (Ya) | ㅛ (Yo) |
|---|---|---|---|---|---|
| ㅐ (Ä, ae) | ㅚ (Ö, oe) | ㅙ (Oä, Oae, vä, vae) | ㅒ (Yä, Yae) | ||
| Karanlık ünlüler (어두운 모음, 어두운 母音, ɔduun moım) |
ㅓ (ɔ, ıo) | ㅜ (U) | ㅝ (Uo, vo) | ㅕ (Yıɔ, yıo) | ㅠ (Yu) |
| ㅔ (E) | ㅟ (Ü, vi) | ㅞ (Ue, ve) | ㅖ (Ye) | ||
| Nötr/Merkezi ünlüler | ㅣ (İ, i) | ㅡ (I, ı) | |||
| ㅢ (Iy, ıy) | |||||
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2018.
- ^ "Glottolog 4.2.1 - Korean". glottolog.org. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020.
- ^ Kim, Chin-Wu (1974). The Making of the Korean Language. Center for Korean Studies, University of Hawai'i.
- ^ Min-Sohn, Ho (2001). The Korean Language. Cambridge University Press. s. 29.
Dış bağlantılar
değiştir
- Ethnologue report for Korean 18 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.